(فوتو: zheruiyq.kz)
«مايقاپشاعاي» شەكاراشىلارى كوشىپ كەلە جاتقان جەسىر انانىڭ 50 مىڭ دوللارىن تاركىلەپ العانى تۋرالى جازعان ەدىك.
كەيىننەن شىعىس قازاقستان وبلىسىندا ەلگە كوشىپ كەلىپ، جولدا اقشاسىنان ايىرىلعان قانداستارىمىزدىڭ ۇستىنەن سوت باستالعان. اقشاسىنان ايىرىلعان اناعا ءتىپتى «اقشا كونتروبانداسىمەن» اينالىستى دەپ ايىپ تاعىلىپ جاتىر ەكەن. وسى ءىستىڭ ءمان-جايى تۋراسىندا زاڭگەر ابزال قۇسپان الەۋمەتتىك جەلىدە جۇرتتان كومەك كورسەتۋىن سۇرادى.
اعايىن! سىزدەردىڭ كومەك قولىن سوزعاندارىڭىز اسا قاجەت بولىپ تۇر. تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن باسىنان باستاپ ايتايىن. قىتايداعى ءۇيىن ساتىپ، قازاقستاننان ءۇي الامىن دەپ، "مايقاپشاعاي" شەكارا بەكەتىنەن وتەر كەزدە بار اقشاسىنان ايىرىلعان ءماۋىتحان گۇلجان اپايدىڭ باسىنداعى قيىن جاعداي تۋرالى كوپشىلىگىڭىز جالپى حاباردار بولارسىز. ءىستىڭ ناقتىلى ءمان-جايى تۋرالى ءوزىم ارنايى پوست جاريالاعالى ءجۇرمىن نەگىزى. ازىرگە ايتارىم، ءماۋىتحان گۇلجان اپاي ءقازىر اقشاسىنان ايىرىلعانى از بولعانداي، «ەكونوميكالىق كونتراباندا» جاساماقشى بولدى دەگەن جەلەۋمەن قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلىپ جاتىر. ءىس شقو، زايسان اۋداندىق سوتىندا قارالۋدا. مەن ءىس سوتقا كەتكەننەن باستاپ، ول كىسىلەردىڭ قولىنداعى قۇجاتتاردى سارالاپ، ءوز سوزدەرىن تىڭداپ اپايدىڭ كىناسىز ەكەندىگىنە كوزىمدى تولىق جەتكىزگەن اداممىن، سول سەبەپتى، قولىمنان كەلگەنشە كومەكتەسۋگە ۋادە بەرگەم. ول كىسىلەردىڭ ەڭ باستى قاتەلىگى، دەنى دۇرىس زاڭگەر كومەگىنە دەر كەزىندە جۇگىنبەۋى، ايتپەسە جاعداي باسقاشا ءوربۋى دە ابدەن مۇمكىن ەدى. قوش، سونىمەن ءىس سوتقا جولداندى، العاشقى سوت وتىرىسى 17 ناۋرىزعا تاعايىندالدى، مەن قورعاۋشى بولىپ قاتىسپاققا بەل بۋدىم، الايدا ءدال سول كەزدە اپايدىڭ دەنساۋلىعى كۇرت سىر بەرىپ، ەمحانا كومەگىنە جۇگىنۋگە ءماجبۇر بولدى، ول جەردەگىلەر شەتەلدىك دەپ قابىلداماي، اقىلى ەمحانا جاتتى، قيىر-شيىر بولىپ سونىڭ اۋرەسىمەن جۇرگەندە، كەلەسى سوت وتىرىسى 27 ناۋرىزعا تاعايىندالىپتا قويدى. ول كۇنگى سوتقا قاتىسۋ ءۇشىن مەن 26 ناۋرىز كۇنى استانادان سەمەيگە ۇشىپ، ۇلاربەك پەن بالاسى ادىلبەك، سەمەيدەن ماشينامەن كۇتىپ الىپ، ءارى قاراي زايسانعا كەتۋىمىز كەرەك بولعان. الايدا، ءدال سول كۇنى قىرسىق شالعاندا ۇشاق ۇشپاي قالىپ (قازاقستاندا ول ابدەن ۇيرەنشىكتى ءجايت قوي) مەنىڭ سوت وتىرىسىنا قاتىسۋىم مۇمكىن ەمەس بولدى. ال ادۆوكات بولسا كەرەك، ۇلاربەك پەن ادىلبەك الدىن-الا بارىپ الىپ مەنى سەمەيدە كۇتۋدە. سودان سەمەيدىڭ، ءوزىم بىلەتىن وسى قالاي دەگەن ادۆوكاتتارىنا قولقا سالۋىما تۋرا كەلدى. باعىما وراي، ءوزىم تانيتىن، جاس تا بولسا بىلىكتى ادۆوكات قارىنداسىم كەلىسىمىن بەردى. ونىڭ گونورارىن، باسقا دا شىعىندارى تولىق وتەلەدى دەپ ۋادە بەردىم. ءسويتىپ، ەڭ باستىسى سوت وتىرىسىنا بىلىكتى ادۆوكاتتىڭ قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتتىم. نەگىزى ول جەردە مەنىڭ ءۇمىتىم ءوزىم جەكە تانيتىن بىر-ەكى كاسىپكەر بولاتىن، سول ازاماتتار مىندەتتى تۇردە قارجى جاعىنان كومەكتەسەدى دەگەن سەنىم بولعان. انشەيىندە، ەلىم دەگەندە ەتەكتەرى جاسقا تولاتىن ول بەيشارالار سىن ساعاتتا سىرت بەردى. «ابەكە اناۋ عوي، مىناۋ عوي» - دەپ ايتقان سىلتاۋلارىن تەلەفون ارقىلى دا تىڭداپ تۇرۋ مۇمكىن ەمەس ەدى. كاسىپكەر بولسا دا، مەنىڭ تالاي تەگىن كومەگىمە جۇگىنگەن ول بايعۇستاردىڭ بەت-پەردەسى مەن ءۇشىن وسىلاي اشىلدى. ەندى نەگىزگى ماسەلەگە كەلەيىن، كەشە عانا مۇحتار تايجان سىزدەردەن كومەك سۇراپ، ادىلبەكتىڭ جەكە قۇجاتى مەن بانك كارتوچكاسىن سالدى. نەگىزى، گۇلجان اپاي دا، ۇلى ادىلبەك تە ەشكىمنەن الاقان جايىپ كومەك سۇراپ وتىرعان جوق. ادىلبەك جۇڭگو جەرىندە كۇرەسپەن اينالىسقان، كەيىن باپكەر بولىپ قىزمەت ەتكەن كاسىبي مامان، نامىسشىل جىگىت. ءقازىر ءوز ەلىنە كەلىپ، كوشەدە تاكسيست قىزمەتىن اتقارسادا، ءناپاقاسىن ادال ايىرىپ جۇرگەن ازامات. كومەك سۇراپ وتىرعان مەن، مۇحتارعا دا تەلەفون شالىپ كومەك سۇراعان مەن. بۇلايشا ءوز بەتىمشە ارەكەت ەتۋگە بىرنەشە سەبەپ بار؛ 1. وتاعاسىنان ەرتە ايىرىلسا دا، ءومىر بويى تىراشتانىپ ەڭبەك ەتكەن گۇلجان اپاي، بار جيعان-تەرگەنىنەن ءبىر كۇندە ايىرىلىپ قالدى. 2. دەنساۋلىعى ناشار، ال قازاقستان ەمحانالارى بولسا شەتەلدىك دەپ قابىلدامايدى، تەك قانا اقىلى ەمحاناعا قارالۋعا ءماجبۇر، 3. استانادا ءۇي جالداپ تۇرىپ جاتىر، 4. قازىرگى تاڭدا ءوز ۇستىنەن قىلمىستىق ءوندىرىس قوزعالىپ، سوتتالۋ ءقاۋپى بار. ەلىم-جەرىم دەپ كەلىپ، دالادا قالعان ءبىر وتباسىنىڭ باسىنا تۇسكەن وسىنشا اۋىرتپالىق مەنىڭ جانىما جاي تاپتىرار ەمەس. باس پروكۋرورعا حات جولدادىق، سوتقا وتىنىشتەر دايىندادىق، الايدا بيلىكتىڭ بەتى بەرى قارار ءتۇر كورىنبەيدى، ازىرگە. گۇلجان اپايدىڭ ءىستى بولىپ، سوتتالۋ ءقاۋپى انىق. سەبەبى، مايقاپشاعاي كەدەن بەكەتىندە جانە زايسان اۋداندىق سوتىندا بۇعان دەيىندە بۇنداي جاعدايلار ورىن العان ەكەن، ول تۋرالى مەنىڭ قولىمدا ءقازىر ناقتى قۇجاتتار بار. ول تۋرالى بولاشاقتا ۇلاربەك ەكەۋىمىز، باسقا دا ازاماتتارعا ارقا سۇيەي وتىرىپ ماسەلە كوتەرمەكپىز. ال، ەگەر، ءىس بۇل جولى دا الدىڭعىلارداي اياقتالسا، شەتتەگى باسقا قانداستارىمىزدى قالاي، نە بەتىمىزبەن ەلگە شاقىرماقپىز؟ سوندىقتان، گۇلجان اپاي جانە ونىڭ وتباسىنا ەڭ بولماسا ەل بولىپ وسىلاي كومەك ەتسەك، قارجىلاي دەمەپ، ەلدىگىمىزدى كورسەتسەك دەگىم كەلەدى.
p/s؛ "سول شىعىندى ءوزىڭ نەگە جاۋىپ تاستامايسىڭ" - دەگەن سۇراقتار بولا قالسا، الدىن الا جاۋاپ بەرە كەتەيىن. شىنىندا مەندە، كاسىپكەر بولماسامدا جەرگە قاراپ وتىرعان ادام ەمەسپىن، دەگەنمەن وسى كەزگە دەيىن جالپى جۇرتقا جاريا ەتپەگەن ءبىر جاڭالىعىمدى ايتا كەتەيىن. جاقىن ارادا ورالدىڭ ورتالىعىنان كىتاپ دۇكەنىن اشپاقپىن، نەگىزى ول دۇكەن وسىدان جارتى جىل بۇرىن اشىلۋى ءتيىس ەدى، الايدا قاراجات تاپشىلىعىنا بايلانىستى، جوندەۋ جۇمىستارى كەشەۋىلدەپ جاتىر. ءدال وسى ماقساتتا مەن قاڭتاردىڭ باسىنان استانادا ءىسساپاردا ءجۇرمىن، ءاربىر تيىنىم ساناۋلى دەسە دە بولادى. ال، ءوزىم سەنگەن كاسىپكەرلەرىمنىڭ ءتۇرى بولسا اناۋ...
پىكىر قالدىرۋ