تۇرىكتەر 2017 جىلدى «تۇرىك ءتىلى جىلى» دەپ جاريالادى، ءبىز نەگە «قازاق ءتىلى» جىلىن جاريالامايمىز؟

/uploads/thumbnail/20170710070407934_small.png

تۇركيانىڭ زاڭ شىعارۋشى ورگانىنىڭ باسىلىمى «رەسمي گازەتتە» پرەمەر-مينيستر جارلىعىمەن «ءتىلىمىز – كۋالىگىمىز» تاقىرىبىمەن 2017 جىلدى «تۇرىك ءتىلى جىلى» دەپ جاريالادى. پرەمەر-مينيستر بينالي يىلدىرىم قول قويعان جارلىقتا تۇركيا پرەزيدەنتى ەردوعاننىڭ جوعارى قامقورلىعى اياسىندا 15 ناۋرىزدا جاسالعان جينالىس شەشىمىمەن بيىلعى جىل تۇرىك ءتىلى جىلى دەپ جاريالانعان.

تۇرىكشەنىڭ الەمنىڭ ەڭ باي تىلدەرىنەن ءبىرى جانە ۇلتتىق قۇندىلىقتىڭ باستى نەگىزى ەكەنىن باسا ايتقان جارلىقتا «تۇرىكشەمىزدى قورعاۋ، ومىرشەڭدىگىن ارتتىرۋ، بايىتۋ جانە بولاشاق ۇرپاققا كۇشتى قالپىندا امانات ەتۋ، بۇگىنىمىز بەن ەرتەڭىمىزدى سانالى قاداممەن قالىپتاستىرۋ مەملەكەتتىك مەكەمە مەن ۇيىمداردىڭ، بارلىق قوعام وكىلدەرىنىڭ ورتاق مىندەتى» دەلىنگەن رەسمي قۇجاتتا.

سوڭعى جىلداردا اسىرەسە ب ا ق بەتتەرى مەن تەحنولوگيا اسەرىنەن تۇرىكشەگە كىرگەن شەت ءتىل سوزدەرىنىڭ جالپىلاسۋ ءقاۋپىن باسا ايتقان جارلىقتا:

«2017  جىلدىڭ تۇرىك ءتىلى جىلى رەتىندە جاريالانۋى – تۇرىكشەنىڭ ءوز قالپىندا، دۇرىس، ەرەجەلەرگە ساي، اشىق، تۇسىنىكتى جانە تازا قالپىندا قولدانىلۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوساتىن قوعامدىق سانانىڭ، قامقورلىق پەن سەزىمتالدىعىنىڭ ارتۋىنا قىزمەت ەتەدى»

وسى ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن اتاتۇرىك مادەنيەت، ءتىل جانە تاريح جوعارى كوميتەتى جانە كوميتەت جانىنداعى تۇرىك ءتىل مەكەمەسى  باسشىلىعىمەن عىلىم، ونەركاسىپ جانە تەحنولوگيا مينيسترلىگى،  جاستار جانە سپورت مينيسترلىگى، ءىىم، مادەنيەت جانە تۋريزم مينيسترلىگى، ۇلتتىق ءبىلىم مينيسترىلىگى، دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترىلىگى، جوعارعى وقىتۋ كوميتەتى، تۇركيا راديو-تەليەۆيزيا  جوعارعى كوميتەتى، راديو-تەليەۆيزيا  مەكەمەسى، سونداي-اق بارلىق جەرگىلىكتى بيلىكتەر مەن بارشا مەملەكەتتىك جانە مەملەكەتتىك ەمەس مەكەمەلەر، ازاماتتىق ۇيىمدار مەن ب ا ق ورگاندارى ءتىلىمىزدىڭ دۇرىس ءارى قالپىندا قولدانىلۋى تۋراسىندا قاجەتتى  قامقورلىق پەن قۇرمەت كورسەتىپ، ءتيىستى جۇمىستارعا بەلسەندى اتسالىسىلۋى قاجەت دەلىنگەن.

ايتا كەتسەك، تۇركيا رەسپۋبليكا جاريالاعاننان كەيىن تۇپ-تۋرا 5 جىل وتكەندە 1928 جىلى 1 قاراشادا اراب گرافيكاسىنان لاتىن الفاۆيتىنە كوشتى.  تۇرىكتەر[NN1]  تۇرىك ءتىلىن دامىتۋ ماقساتىندا 1932 جىلى تۇرىك ءتىل كوميتەتىن قۇرعان.

تۇركيانىڭ ۇستەگى جىلدى «تۇرىك ءتىلى جىلى» دەپ جاريالاۋى قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ءساۋىر ايىندا جاريالانعان «رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسى سەكىلدى تالقىلانىپ جاتىر. تۇرىكتەر وسى ارقىلى تۇرىك ءتىلىن عىلىم ءتىلى جاساعىسى كەلەدى.

قازاقستاندا قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسىنە يە بولعانىمەن 28 جىل وتسە دە ءالى كۇنگە دەيىن تولىقتاي قۇجاتتىق تىلگە اينالا المادى. 2017 جىلدى قازاق ءتىلى جىلى دەپ جاريالاۋ تۋرالى جىل باسىندا ساياساتتانۋشى، قوعام قايراتكەرى راسۋل جۇمالى باستاما كوتەرگەن ەدى.

«مەنىڭ ويىمشا، 2017 تەك قورشاعان الەم ەمەس، قازاق ءۇشىن بەتبۇرىستى جىل بولماق. سوعان اقىلىمىز، جىگەرىمىز، نامىسىمىز، ازاماتتىعىمىز ءازىر تۇرسىن. ءوز باسىم فب-داعى ورىسشامدى وتكەن 2016-دا قالدىردىم. 2017ء-نى قازاق ءتىلىنىڭ جىلى دەپ جاريالايىق. تۇسىنبەگەندەرى اۋدارىپ سورلى قالپىندا قالا بەرسىن»، - دەپ جازعان بولاتىن ساياساتتانۋشى. الايدا بۇل مەملەكەت تارپىنان قولداۋ تاپپادى.

ق ر پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن بەكىتىلگەن تىلدەردى دامىتۋ مەن قولدانۋدىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بويىنشا رەسپۋبليكا حالقى 2020 جىلى 100 پايىز قازاق تىلىنە كوشۋى ءتيىس بولاتىن. مەجەلى مەزگىلگە 3 جىل قالسا دا اقوردا مەن ۇكىمەت ءالى كۇنگە دەيىن جينالىستارىنىڭ باسىم بولىگىن ورىس تىلىندە وتكىزىپ كەلەدى. سونداي-اق قۇجاتتاردىڭ بيۋروكراتتىق اعىسى، پارلامەنتتەگى قۇجات ءتىلى دە ورىس تىلىندە سويلەپ كەلەدى.

نۇرعالي نۇرتاي

قاتىستى ماقالالار