«قازاقستان پرەزيدەنتى» تۋرالى زاڭعا وزگەرىستەر ەندى

/uploads/thumbnail/20170710081944888_small.jpg

پرەزيدەنتتىككە كانديدات ازامات ءوز مىندەتتەرىن ورىنداۋعا كەدەرگى كەلتىرەتىن اۋرۋلاردىڭ جوقتىعىن راستاۋى قاجەت. مۇنداي تالاپ ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرىسىندا تالقىلانىپ جاتقان «قر-نىڭ كەيبىر كونستيتۋسيالىق زاڭدارىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» ق ر كونستيتۋسيالىق زاڭىنىڭ جوباسىندا كوزدەلگەن، دەپ حابارلايدى قامشى اقپاراتتىق اگەنتتى قازاقپارات اقپاراتىنا سۇيەنىپ. 

«كونستيتۋسيالىق زاڭ جوباسى پرەزيدەنتتىڭ زاڭ شىعارۋ باستاماسى تارتىبىمەن ازىرلەنگەن. ول جەكە كونستيتۋسيالىق زاڭداردى كونستيتۋسياداعى تۇزەتۋلەرگە سايكەس كەلتىرۋگە باعىتتالعان. وزگەرتۋلەر 8 كونستيتۋسيالىق زاڭدارعا ەنگىزىلەدى. «پرەزيدەنت تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭدا پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىكتەرى كونستيتۋسيالىق تۇزەتۋلەرگە سايكەس كەلتىرىلەدى. اتاپ ايتقاندا، پرەزيدەنت پارلامەنت ماجىلىسىمەن كونسۋلتاسيالاردان كەيىن پرەمەر-مينيستر ەنگىزگەن ۇسىنىس نەگىزىندە ۇكىمەت مۇشەلەرىن قىزمەتكە تاعايىندايدى. سونىمەن قاتار، پارلامەنت دەپۋتاتتارى كونستيتۋسيادا بەكىتىلگەن تارتىپپەن ۇكىمەت مۇشەسىن قىزمەتىنەن بوساتۋ تۋرالى ءوتىنىش جاساعان جاعدايدا، پرەزيدەنت ونى قىزمەتىنەن بوساتادى. «پرەزيدەنت تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭنان پرەزيدەنتتىڭ كەلەسى زاڭ شىعارۋ فۋنكسيالارى الىپ تاستالادى: زاڭدىق كۇشى بار جارلىقتاردى شىعارۋ، زاڭ جوباسىن شۇعىل دەپ جاريالاۋ، ۇكiمەتكە زاڭ جوباسىن ءماجiلiسكە ەنگiزۋدi تاپسىرۋ، جانە ۇكىمەت اكتىلەرىنىڭ كۇشىن جويۋ»، - دەدى زاڭ جوباسىن تانىستىرعان ادىلەت ءمينيسترى مارات بەكەتايەۆ.

ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، «تۇڭعىش پرەزيدەنت - ەلباسى تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭىندا قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ «ەلباسى» رەتىندەگى اتاۋى مەن مارتەبەسىنە قاتىستى تۇزەتۋلەر ەنگىزىلەدى. «پارلامەنت جانە ونىڭ دەپۋتاتتارىنىڭ مارتەبەسi تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭ جاڭا 22-1 بابپەن تولىقتىرىلادى. ول ۇكىمەت مۇشەلەرىنىڭ كانديداتۋرالارىن ماجىلىسپەن كەلىسۋ ءتارتىبىن انىقتايدى. كونسۋلتاسيالار ءماجىلىستىڭ ءتيىستى بەيىندى كوميتەتتەرىندە وتەتىن بولادى. ءتيىستى كانديداتۋرالاردى پرەمەر-مينيستر، نەمەسە ول وكىلەتتىك بەرگەن لاۋازىمدى تۇلعا ۇسىنادى. ءاربىر تالقىلاناتىن كانديداتۋرا جونىندە ءماجىلىستىڭ ءتيىستى كوميتەتى قورىتىندى شىعاراتىن بولادى.

«ۇكىمەت تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭىندا، كونستيتۋسيالىق تۇزەتۋلەرگە سايكەس، ۇكىمەت قۇرامىنا كىرمەيتىن ورتالىق اتقارۋشى ورگانداردى جويۋ بويىنشا وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى. سونىمەن قاتار، ۇكىمەتتىڭ پرەزيدەنت پەن پارلامەنت اراسىنداعى قارىم-قاتىناسىن رەتتەيتىن نورمالار بەكىتىلەدى. ۇكىمەت پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ وكىلەتتىك مەرزىمى اياقتالعانشا قىزمەت ەتەدى جانە جاڭادان سايلانعان پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ الدىندا وكىلەتتىگىن توقتاتادى. «سايلاۋ تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭىندا سايلاۋشىلار مەن سايلاۋ ۇدەرىسىنە قاتىسۋشىلاردىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا تۇزەتۋلەر كوزدەلگەن. پرەزيدەنتتىككە كانديداتقا قويىلاتىن قوسىمشا تالاپتار ەنگىزىلەدى. ولار: مەملەكەتتىك قىزمەتتە نەمەسە سايلاناتىن مەملەكەتتىك لاۋازىمداردا كەمىندە 5 جىل تاجىريبەسىنىڭ بولۋى، مىندەتتەرىن ورىنداۋعا كەدەرگى بولاتىن اۋرۋلاردىڭ جوقتىعىن راستاۋ. «كونستيتۋسيالىق كەڭەس تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭعا قاراستىرىلعان وزگەرىسكە سايكەس، پرەزيدەنتتىڭ ادام رەتىندەگى جانە ازاماتتىق قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن قورعاۋ، مەملەكەتتىڭ، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە قاتىستى ءوتىنىشتى كونستيتۋسيالىق كەڭەسكە جولداۋ قۇقىعى كوزدەلگەن. ءوز كەزەگىندە كونستيتۋسيالىق كەڭەسكە جۇگىنۋدىڭ جانە كەڭەستىڭ شەشىم قابىلداۋىنىڭ سالدارى انىقتالادى»، - دەدى بەكەتايەۆ.

مۇنان بولەك، «سوت جۇيەسى مەن سۋديالاردىڭ مارتەبەسى تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭعا جوعارعى سوتتىڭ سوت پراكتيكاسىن ءتۇسىندىرۋ فۋنكسياسىن جۇزەگە اسىرۋدى ناقتىلاۋعا باعىتتالعان تۇزەتۋلەر ەنگىزىلەدى. سونىمەن قاتار، سۋديالىققا كانديداتتارعا كونكۋرستىق تالاپتار بەلگىلەنەدى. ولاردى كۇشەيتۋ ماقساتىندا اۋداندىق سوت سۋدياسى كانديداتتارىنىڭ جاسى قايتا قارالادى.

«رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋم تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭعا وزگەرتۋلەر ەنگىزىلەدى. رەفەرەندۋمدا رەسپۋبليكانىڭ ءبىرتۇتاستىعى مەن اۋماقتىق تۇتاستىعى، ونى باسقارۋ نىسانى، جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسىنىڭ مارتەبەسى ماسەلەلەرى قاراستىرىلمايدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى مينيستر.

 

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار