الماتىدا ازىق-تۇلىك باعاسىنىڭ قىمباتتاۋىنا ەش سەبەپ جوق. قالالىق اۋىل شارۋاشىلىق باسقارماسىنىڭ باسشىلارى وسىلاي دەدى. ايتۋلارىنشا، الەۋمەتتىك ماڭىزى بار تاۋارلاردىڭ قورى دا جەتكىلىكتى. وسى كۇنى قويمالاردا 2 مىڭ تونناعا جۋىق ازىق-تۇلىك بار ەكەن. ال، بازارداعى باعانى قاداعالاۋعا ارنايى توپ بولىنگەن. ەگەر، تاۋاردىڭ قۇنىن سەبەپسىز كوتەرگەندەر بولسا، ولارعا ايىپپۇل سالىنادى.
سوڭعى 3 ايدا ازىق-تۇلىك قۇنى شامامەن 1 پايىزعا ءوسىپتى. ماسەلەن، سيىر ەتى مەن ءسۇت ونىمدەرى قىمباتتاعان. كەرىسىنشە، قوي ەتى، كارتوپ، پياز جانە قىرىققاباتتىڭ قۇنى تۇسكەن. مەرەكە قارساڭىندا ازىق-تۇلىك باعاسى تۇراقتى بولادى. قالانىڭ اۋىل شارۋاشىلىق باسقارماسى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار تاۋارلاردىڭ قۇنىن كوتەرەتىندەرگە قاتاڭ شارا قولدانباق.
«ءبىز كۇن سايىن باعالارعا مونيتورينگ جاساپ وتىرامىز. اسىرەسە، كۇندەلىكتى ساتىپ الىناتىن تاۋارلارعا. سونىمەن قاتار، باعالاردىڭ كوتەرىلىپ كەتپەۋىن قاداعالايمىز»، - دەدى الماتى قالاسى اۋىل شارۋاشىلىعى جانە ۆەتەرەناريا باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى قارلىعاش ءابدىجاپپاروۆا.
الەۋمەتتىك تاعام تۇرلەرىنىڭ قۇنىن ساتۋشىلار سەبەپسىز كوتەرە المايدى. ولاي بولعان جاعدايدا زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرۋگە تۋرا كەلەدى. كارتوپ، پياز، ءسابىز، نان جانە قۇرعاق ونىمدەردىڭ باعالارىن قۇزىرلى ورگان قىزمەتكەرلەرى كۇندەلىكتى باقىلاپ جۇرەدى. ەگەر، زاڭ بۇزۋشىلىق انىقتالسا، بىردەن ايىپپۇل سالىنادى.
«ءبىز سەرىكتەستەر مەن جەتكىزۋشىلەر اراسىندا كەلىسىمشارتقا وتىردىق. 15ء-شى قاراشادان باستاپ جاڭا جىلعا دەيىن ولار باعانى كوتەرمەيدى. ءبىز ساتىپ الۋشىلارعا بارىنشا ارزان باعادا ساتۋعا تىرىسامىز. اسىرەسە، جۇمىرتقا، ماكورون، نان، كارتوپ، قىزىلشا سىندى تاعام تۇرلەرىنىڭ قۇنىن كوتەرمەيمىز»، - دەدى "بولشەك ساۋدا جەلىلەرى" فيليالىنىڭ ديرەكتورى يرينا حروموۆا.
بۇل الماتى ماڭىنداعى قويمالاردىڭ ءبىرى. مۇندا ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن جەتكىزىلگەن قۇرعاق ونىمدەر ساقتالعان. نارىقتاعى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار زاتتاردىڭ قۇنى قىمباتتاعان كەزدە، وسىنداعى ازىق-تۇلىكتەر بىردەن ساۋدا ورتالىقتارىنا جونەلتىلەدى. بۇل ءوز كەزەگىندە باعانىڭ شارىقتاپ كەتپەۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى.
«729 ميلليون تەڭگەگە 3 مىڭ 170 توننا ازىق-تۇلىك ونىمدەرى الىندى. بۇگىنگە دەيىن ونىڭ 1273 تونناسى ساتىلىمعا شىعارىلدى. قورپوراسيا تاپشىلىق پەن باعانىڭ كوتتەرىلۋىن بولدىرماۋ ءۇشىن قۇرىلعان. بۇل جەردەگى تاۋارلار قالاداعى ءىرى ساۋدا ورىندارىنا جونەلتىلەدى»، - دەدى «الماتى» اكك اق ءبولىم جەتەكشىسى ازيز تۇرعانوۆ.
الەۋمەتتىك تاعام تۇرلەرى قالاداعى 9 ءىرى ساۋدا جەلىسى ارقىلى ساتىلادى. ءبىراق، ولار ويىنا كەلگەن قۇندى ەمەس، مەماراندۋمدا كورسەتىلگەن باعالاردى قويادى. ءقازىر بۇل تاماق ونىمدەرىنىڭ قۇنى كوپكە قولجەتىمدى. سونىمەن قاتار، مەيرام قارساڭىندا كەيبىر ساۋدا ورتالىقتارى جەمىس-جيدەكتەرگە جەڭىلدىكتەر بەرەدى. بۇل دا باعا تۇراقتىلىعىن ساقتاۋعا كومەكتەسەدى.
الەۋمەتتىك ماڭىزى بار تاۋارلاردىڭ تۇرلەرى 19 ەكەن. ولاردىڭ باعاسىن وسىرمەي، ءبىر قالىپتا ۇستاپ تۇرۋعا اپتا سايىن وتكىزىلەتىن جارمەڭكەلەر دە سەپتەسەدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن 500-دەن كوپ جارمەڭكە ۇيىمداستىرىلىپتى. قىسقاسى، قالانىڭ اۋىل شارۋاشىلىق باسقارماسى جانە الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك كورپوراسياسىنىڭ وكىلدەرى قور جەتكىلىكتى، باعا وسپەيدى دەپ ۋادە بەردى.
پىكىر قالدىرۋ