جاڭا جىلدىڭ شىعۋ تاريحى تۋرالى ءتۇرلى پىكىرلەر ايتىلىپ تا، جازىلىپ تا جاتىر. وزگە ۇلتتىڭ جاڭا جىل مەرەكەسى جاقىنداعاندىقتان، بۇل قالىپتى جاعداي. الايدا بۋراحان داكانوۆ اتتى جەلى قولدانۋشىسى بۇرىن سوڭدى ايتىلماعان تاريحتى ءوزىنىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىنا جاريالادى. اتالعان جازبانى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى وقىرمان نازارىنا ۇسىنادى.
وسى جاڭا جىل كەلە سالا: «ويباي دايىندالايىق، شىرشا تاۋىپ، ونى بەزەندىرەيىك» — دەپ شارق ۇرامىز. دەگەنمەن، وسى مەرەكە قالاي پايدا بولدى، قىزىل مالاقايلى شال كىم دەگەن سۇراققا ەشكىم باس قاتىرمايدى، تەك «ەلدەن قالماساق بولدى»، دەيمىز دە، قالعانىنا ءمان بەرمەيمىز. ءبىراق سول دۇرىس پا؟
وسى ماسەلەمەن باس قاتىرىپ، ەرىنبەي عالامتوردىڭ بۇرىش بۇرىشىن اقتارىپ، ايتەۋىر تاپتىم. قىسقاسى، بۇل مەرەكە كرەست جاستانعانداردىڭ مەرەكەسى ەمەس ەكەن. نەگىزىندە اڭگىمەنىڭ كوكەسى مىناۋ. ماسەلە بىلاي باستالىپتى — ەرتە ەرتە ەرتەدە، (تەك بۇل ەرتەگى ەمەس، ءبىراق ءاربىر ەرتەگىنىڭ استىندا جاسىرىنعان ءبىر شىندىق بار) ەشكى ءجۇنى كەلتەدە الىپ تاۋلارىنىڭ باۋىرىن مەكەندەگەن كەلت (بولاشاق گاللدار) اتاۋلى تايپا ءومىر سۇرگەن ەكەن.
ولار شىرشالاردىڭ ىشىندە ورمان ارۋاقتارى،جىن شايتان ءومىر سۇرەدى دەپ سەنىپ — ۋاقىتىندا قۇرباندىق شالىپ وتىرعان. ال قانداي قۇرباندىق؟ اڭگىمەنىڭ قىزىعى وسى جەردە، ولار شىرشالارعا جىن شايتاندار اۋقات قىلسىن دەپ ادامنىڭ ىشەك قارنىن، سۇيەكتەرىن ادەمىلەپ ءىلىپ قويۋدى ادەت قىلعان. وسىلاي تالاي جىل تىرقىراپ جۇرگەن كەلتتەردى كرەست قۇشقاندار — قىلىشتىڭ جۇزىمەن بەتتەرىن بەرى بۇرىپ، سەبەپسىز ادام ءولتىرۋدى (قۇرباندىق شالۋ، ءىشىپ الىپ توبەلەسۋ، ءبىر ءبىرىن ويناپ و دۇنيەگە اتتاندىرۋ) توقتاتادى.
كەيىن قازاقتىڭ «قاسقىردى قانشا تاربيەلەسەڭ ورمانعا قاراپ ۇليدى» دەگەندەي وينايتىن ويىنشىعىنان ايىرىلعان كەلتتەر: بولماساڭدا ۇقساپ باقتىڭ كەبىن كيىپ-ىشەك قارىندارمەن ادامنىڭ باستارىنىڭ ورنىنا نەشە ءتۇرلى جىلتىراقتارمەن (گيرلياندى) جانە ءتۇرلى ءتۇستى اينەك شارلارمەن شىرشالارىن بەزەندىرىپ قولدارىنىڭ قىشۋىن قاندىرعان دەيدى.
ال ەل جۇرتتىڭ مۇرجاسىنان كىرىپ، شىرشانىڭ استىنا سالەم ساۋقات سالاتىن قىزىل تەلپەكتى شال دا جەتىسىپ تۇرعان جوق نەگىزى. ول شالدى دا وسى جاۋىز كەلتتەر ويلاپ تاپقان، ءبىراق بۇرىن بۇل شال قازىرگىدەي ەل جۇرتقا قۋانىش، بالالارعا ويىنشىق بەرۋ ءۇشىن ەمەس، الگى شىرشاعا ىشەك قارىن ىلمەگەندەردىڭ ۇيىنە بارىپ، اس قورىتۋ جۇيەسىن سۇراماي الىپ كەتەتىن قانىشەر شال بولعان ەكەن.
قازىرگى قىزىل دورباسىمەن قىزىل شاپانى بار سانتا كلاۋس — كەلتتەردىڭ قاندارى اققان ىشەك قارنىن دورباسىنا سالىپ، ءۇستى باسى القىزىل قان بولعان سول شالدىڭ زاماناۋي بەينەسى. ايتپاقشى شالدىڭ اسسيستەنتى بولعان اقشاقاردى كەزىندە كەلتتەردىڭ كۇن قاتتى بورانداتىپ، اينالا اق تۇتەك بولعاندا ورمانداعى ءبىر شىرشاعا جالاڭاش ارقانداپ، بورانداردىڭ ءامىرى دەپ ەسەپتەلگەن جاڭاعى شالعا تارتقان قۇرباندىقتارى ەكەن.
ال ەندى كەلە جاتقان جاڭا جىلدارىڭ قۇتتى بولسىن. بۇرىنعى «اياز اتا الىپ كەتە مە، توق ىشەگىمدى الىپ كەتە مە؟» دەپ قورقىپ، تۇنىمەن ۇيىقتاماي وتىرعان كەلتتەردەي تاڭ اتقانشا تويلاۋلارىڭىزدى تىلەيمىن.
ىزگى نيەتپەن بۋراحان داكانوۆ