"رۋحاني جاڭعىرۋ" باعدارلاماسى اياسىندا "قازاقتانۋ" جوباسى قولعا الىنۋدا

/uploads/thumbnail/20181113164624375_small.jpg

ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلامالىق ماقالاسىنىڭ وتكەنىمىزگە ورالىپ، رۋحاني كوكجيەگىمىزدى كەڭەيتۋدە ءرولى جوعارى. سونداي-اق، بۇل باعدارلاما ەلىمىزدە كوپتەگەن اۋقىمدى جوبالاردىڭ باستاۋ الۋىنا تۇرتكى بولدى. سولاردىڭ ءبىرى ءالى دە كوپ ەشكىم ەستىپ-بىلە قويماعان – «قازاقتانۋ» جوباسى.

ەلىمىزدەگى 130-دان استام ۇلت پەن ۇلىس وكىلدەرىنىڭ باسىن بىرىكتىرگەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى جۇرتشىلىقتى ءبىرتۇتاستىق پەن اۋىزبىرشىلىككە ۇندەپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتى ناسيحاتتاپ، ۇرپاق بويىنا دارىتۋدا تالاي جوبالاردىڭ ۇيىتقىسى بولا ءبىلدى. «قازاقتانۋ» جوباسىنىڭ يدەياسى دا وسى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ XXVI سەسسياسىندا كوتەرىلگەن بولاتىن. نەگىزگى ماقسات – «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا بارشا قازاقستاندىقتىڭ ورتاق مادەني كودى، ءبىرتۇتاس قۇندىلىقتارى مەن جالپىۇلتتىق تاريحي ساناسى نەگىزىندە حالىقتىڭ بىرلىگىن نىعايتۋ. سونىمەن قاتار، ەتنوستار اراسىندا قازاق حالقىنىڭ تاريحىن، داستۇرلەرىن، گۋمانيتارلىق جانە ادامگەرشىلىك پرينسيپتەرىن دارىپتەۋگە باسىمدىق بەرۋ.

ەلىمىزدىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرى «قازاقتانۋ» جوباسىنىڭ ۇلت تۇتاستىعىنا، ەل بىرلىگىنە اپاراتىن قادام ەكەنىن ايتۋدا. سولاردىڭ ءبىرى «قاسيەتتى قازاقستان» عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ باسشىسى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى بەرىك ءابدىعالي بۇل جوبانىڭ ءمان-ماقساتى جايلى پىكىرىن بىلدىرگەن.

«قازاقستانداعى تۇراقتىلىق مەملەكەت قۇراۋشى ۇلتقا، ياعني، قازاققا تىكەلەي بايلانىستى. ويتكەنى، بۇگىندە باسقا ۇلتتار قازاقتى تەرەڭ تانىپ، ءتىلىن بىلسە، قازاق دۇنيەتانىمىن، تاريحىن وقىپ بىلەتىن بولسا، ول حالىقتى بىرىكتىرەدى. ءبىزدىڭ قوعامداعى قاراما-قايشىلىقتىڭ كوبىسى ەڭ ءبىرىنشى قازاق ءتىلى مەن تاريحىن، قازاقتىڭ مىنەزى مەن سانا-سەزىمىن، مادەنيەتىن بىلمەگەندىكتەن تۋىنداپ جاتادى. شىن مانىندە ءبىز مەملەكەت قۇرۋشى ۇلت، حالىقتىڭ كوپشىلىگى بولعاندىقتان، ۇلتىمىزدىڭ اسىلىن جۇرتقا تانىتۋدىڭ ماڭىزى جوعارى. سوندىقتان، «قازاقتانۋ» جوباسى – وزگە ۇلت وكىلدەرى مەن قازاقتىڭ اراسىن جاقىنداتۋ، ءبىر ۇلتتى كەڭىرەك تانۋ تاقىرىبىنداعى كولەمدى جۇمىس. ارينە، قازاقستانداعى ەتنوستار مەن قازاقتار ءوزارا تانىسىپ، ءبىر-بىرىنىڭ تاريحتا ءجۇرىپ وتكەن جولىنا قانىعىپ، تاتۋلىق پەن بىرلىكتە ءومىر سۇرسە، ەلدە ۇنەمى تۇراقتىلىق بولماق. ءبىر-بىرىن تانۋ، تۇسىنۋگە ۇمتىلۋدىڭ ءوزى حالىقتى جاقىنداستىرادى. قازاقتىڭ ۇلتتىق قۇندىلىعىن، ءداستۇرىن ناسيحاتتاۋ، كيەلى جەرلەر ارقىلى قازاقتى تانۋعا قىزىعۋشىلىق تۋدىرۋ – «قازاقتانۋ» جوباسىنىڭ نەگىزى. سوندىقتان دا ءبىز وسى جوبانى تولىقتاي قولداپ وتىرمىز»، – دەيدى ول.

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، لەونيد پروكوپەنكو دا ايماققا ساپارى بارىسىندا بۇل جوبانى بيىلعى جىلدىڭ تىڭ جاڭالىعىنىڭ ءبىرى رەتىندە تانىستىرعان بولاتىن.

جوبا اياسىندا جەر-جەردە لەكتورييلەر مەن سەمينارلار، فورۋمدار ۇيىمداستىرىلماق. ماسەلەن، مەملەكەتتىك ءتىلدى جەدەلدەتە وقىتۋعا ارنالعان قازاق ءتىلىنىڭ قالىپتاسۋ تاريحى مەن ەرەكشەلىكتەرى بويىنشا دارىستەر كۋرسىن وتكىزۋ جوسپارلانعان. اسسامبلەيانىڭ «جاڭعىرۋ جولى» رەسپۋبليكالىق جاستار قوزعالىسى اياسىندا قازاق مادەنيەتىنىڭ، عىلىمى مەن ونەرىنىڭ جارقىن وكىلدەرى تۋرالى ساباقتار، تاقىرىپتىق سىنىپ ساعاتتارىن وتكىزۋ دە كوزدەلگەن. دوستىق ۇيلەرى جانىنان «مۇراگەرلەر-ساقتاۋشىلار-جاسامپازدار» باعدارلاماسىن ازىرلەۋ، «ۇلى دالا ەلىنىڭ كيەلى مۇرالارى» تاريحي-ەكولوگيالىق اكسياسىن جۇزەگە اسىرۋ دا جوبا نەگىزىندە اتقارىلار ءىستىڭ ءبىرى.

«قوعامدىق كەلىسىم» كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ءلاززات جىلقىشييەۆانىڭ ايتۋىنشا، جوبا اياسىنداعى ءىس-شارالار ايماقتا قاراشا ايىنان باستاۋ الماق.

«جوبا بىرنەشە تاقىرىپتىق باعىتتارعا بولىنگەن. ولار وتكەن تاريح پەن بۇگىنگى قۇندىلىقتاردى، ۇلتتىق ءسالت-داستۇردى ناسيحاتتاۋعا، كيەلى جەرلەر مەن ءتىلدىڭ قادىر-قاسيەتىن ۇعىنۋعا  نەگىزدەلگەن»، – دەيدى ول.

اتالعان جوباعا ساي ەلىمىزدىڭ قاسيەتتى جەرلەرىن ارالاۋ مەن لەكتورييلەر وتكىزۋ جوسپارلانعان. بۇل – ۋاقىتشا ناۋقان  ەمەس. سوندىقتان، قازاقتىڭ ءداستۇرىن، مادەنيەتىن وزگەلەرگە تانىتىپ، ءتىلدى ناسيحاتتاۋ سىندى جۇمىستىڭ بارلىعىن كەشەندى تۇردە جۇزەگە اسىرۋ كوزدەلگەن. ەلىمىزدە ءبىر جاعىنان مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتى ورىندالىپ جاتسا، بۇل جوبا «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا ءداستۇرىمىزدى دارىپتەپ، ۇلتتار اراسىنداعى بايلانىستى دا  نىعايتا تۇسپەك.

 

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار