ەلباسىنىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسىن وقىپ شىققان قالىڭ جۇرتشىلىق ۇجىم بولىپ، حالىق بولىپ تالقىلاۋعا كىرىستى. ءبىر سوزبەن ايتساق، اركىم كوكىرەك كوزى، كوڭىل تارازىسىنان وتكىزىپ، ويمەن ەلەدى. كەمەڭگەرلىككە تاڭداي قاقتى، كەشەگى تاريحتى ماقتان ەتە وتىرىپ، بولاشاققا باعدار جاساعان تۇستا، ءار وقىرماننىڭ ساناسىنداعى ءۇمىت تاعى ءبىر جارق ەتە قالعانى ءسوزسىز.

«جوقتان بار پايدا بولمايدى، بار جوعالمايدى» دەگەندى ەسكەر­سەك، جەر كولەمى جاعىنان توعى­زىنشى ورىندى الىپ وتىرعان قازاقستاننىڭ ۇلان-بايتاعى بىرەۋدەن سىيعا كەلمەگەنى راس. ول ءبىر جاعى، اق نايزانىڭ ۇشى، اق بىلەكتىڭ كۇشى دەسەك، ەندى ءبىرى، ەلىنە، جەرىنە دەگەن پاتريوتتىق پەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ، باۋىرمالدىق پەن ەلدىكتىڭ حالىقتىق تاربيە­ءسىنىڭ جەتىستىگى. كەشەگى وتكەن دانا­لارىمىز بەن باتىرلارى­مىزدىڭ، حاندار مەن سۇلتاندارى­مىزدىڭ اۋىزبىرشىلىك پەن كەمەل­دىگىنىڭ ارقاسى دەپ تۇيگەن ءجون شىعار.

تاريح بارىنە قىزىق، ادامزات تاريحىنان ورىن العان ۇلت ماڭگى­لىك ەكەنى ءسوزسىز. سول تاريحقا كوز جۇگىرتىپ، «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرىن» سارالاعاندا قازاقتىڭ ءار ۋاقىتتا دا، ءار كەزەڭدە دە وزىق مادەنيەتىمەن الدا تۇرعاندى­عى­نىڭ تاعى ءبىر كۋاسى بولىپ وتىر­مىز. راس، قۋ تاياق، قوس ىشەكپەن «نار يدىرگەن» نەمەسە «توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنىن تۇيگەن» شەشەندىك، الماس قىلىش ءسوز ونەرىن قازاقتاي باعالاي دا، باعام­داي دا العان حالىق ىلۋدە بىرەۋ شىعار. ءبىر سوزبەن ايتۋ قيىن ارينە، «تۇركى الەمىنىڭ بەسىگى» دەسەك تە، «ۇلى جىبەك جولى» تۋرالى ايتساق تا، بولماسا، اساۋدى اۋىز­دىقتاعان العاشقى «قازاق»، مىنە مۇنىڭ ءبارى ءبىزدىڭ اتا-بابامىزدىڭ ءجۇرىپ وتكەن جولى. سول سارا جول­دىڭ تاريحىن زەردەلەۋ، تاريحتانۋ، ونى زاماناۋي ۇلگىدە حالىققا جەتكىزۋ الداعى كۇننىڭ وزەكتى جۇ­مى­سى ەكەنىن ەلباسى «ارحيۆ–2025» باعدارلاماسى ارقىلى جۇكتەپ وتىر. «زەرتتەمەسە عالىمعا سىن، تاريحقا وبال. وقىماسا، ءوز تاري­حىن بىلمەسە وقىرمانعا، قازاققا سىن» دەگەن وسى.

ەلباسىنىڭ ماقالاسىن مۇعا­لىمدەر قاۋىمى دا قىزىعا وقىپ شىقتى، تالاسا تالقىلادى. تالداي وتىرىپ كەشەگىگە كوز جۇگىرتتى. شىندىقتى كورىپ، ادىلدىگىن ايتتى. ەلباسىنىڭ حالىقشىلدىعىن تاعى ءبىر تىلگە تيەك ەتە وتىرىپ، ءار ءمۇعالىم ماقالانىڭ مازمۇنىنان شىعاتىن ءوزىنىڭ ەرتەڭگى قادامدا­رىن پىسىقتاي وتىرىپ، ماقسات­تارىن ايقىندادى. ويتكەنى، ساۋلەلى شىراقتى ارى قاراي الىپ جۇرەتىن قول كەرەك ەمەس پە؟ ول – بالا تاربيەسىندەگى ءمۇعالىمنىڭ ءىسى. «ۇستازى جاقسىنىڭ ۇستانىمى جاقسى» دەمەكشى، مۇعالىمدەر ەلبا­سىنىڭ ءار جولداۋىن، ءار ماقا­لاسىن حالىق جادىنا ءسىڭىرۋ­دە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراي­دى. سەبەبى، ماقسات بىرەۋ، ەلدىڭ يگىلىگىنە جۇمىس جاسايتىن ادال دا جاسامپاز، ءبىلىمدى، ءوز وتانىن ءسۇيىپ، حالقىنا قىزمەت اتقاراتىن، ەڭبەكقور سانالى ۇرپاقتى تاربيەلەۋ. ال وسىنداي وسكەلەڭ جاستىڭ بويىنا ەلباسى­نىڭ بويىنداعى بارلىق قاسيەت­تەردى سىڭىرمەۋ مۇمكىن ەمەس.

بولات ساتايەۆ

الماتى اقشامى