گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىندا تىركەلگەن عالامشاردىڭ ەڭ ۇزاق ءومىر ءسۇرۋشى ادامى – 122 جاسقا كەلىپ ومىردەن وزعان فرانسيا ازاماتشاسى جاننا كەلمان. دەگەنمەن، كسرو قۇرامىنداعى تالىش ۇلتىنىڭ وكىلى شيرالي مۋسليموۆ 168 جاسقا دەيىن بۇ دۇنيە قىزىعىن كورىپتى.
ءحىح عاسىردىڭ باسىندا ءازىربايجاننىڭ بارزاۆۋ مەكەنىنىڭ ايماعىنداعى تاۋدا تاعى دا ءبىر تالىش دۇنيەگە كەلەدى. بۇل شيرالي فارزالي وعلى مۋسليموۆ ەدى. ايتا كەتۋ كەرەك، تالىشتار عالامشارداعى ەڭ ۇزاق ءومىر سۇرەتىن ۇلتتار قاتارىنا كىرەدى.
تالىشتار اراسىنان شيرالي مۋسليموۆتان بولەك، 152 جىل عۇمىر كەشكەن ماحمۋد ەيۆازوۆ تا شىققان. ءشيراليدىڭ اكەسى 110 جاس، اناسى 90 جاس ءومىر سۇرگەنى دە بىزگە بەلگىلى. دەمەك، اتالعان ۇلت وكىلدەرىنىڭ جالپى ەسەپتە ۇزاق جاسايتىنى تۋرالى تۇجىرىم جاساۋعا نەگىز بار.
شيرالي مۋسليموۆ 1805 جىلدىڭ 26-ناۋرىزىندا دۇنيەگە كەلگەن. ءدال وسى كۇن ونىڭ كۋالىگىندە انىق كورسەتىلگەن. ءبىراق شيرالي دۇنيە ەسىگىن اشقان ۋاقىتتا ناقتى قۇجاتار جاساۋ ەشكىمنىڭ ويىنا دا كىرىپ شىقپايتىن. كوپشىلىگى تۋعان كۇن داتالارىن قۇران كىتاپ بەتتەرىندە، ەكىنشى بولىگى ساز قۇمىرا جاقتاۋلارىنا جازاتىن-دى. ءشيراليدىڭ اتا-اناسى ەكىنشى نۇسقانى تاڭداعان. ايتپەسە، ەشبىر قۇجاتى جوق ادامنىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەنۋى دە ەكتالاي ەدى. ال قۇمىرا جاقتاۋىندا جازىلعان كۇن ءشيراليدىڭ ناقتى جاسىن انىقتاۋعا بۇلتارتپاس ايعاق بولدى.
شيرالي مۋسليموۆ كۇللى عۇمىرىن، ناقتىراق ايتساق، ءومىرىنىڭ 150 جىلىن قوي سوڭىندا، ءوزىنىڭ تۋعان جەرى بارزاۆۋدا وتكىزگەن. شيرالي ومىرىندە تىنىشتىق تاپپايتىن ادام بولعان دەسەدى. باۋ-باقشادا دا ءوزىنىڭ نەمەرە-شوبەرەلەرىمەن قاتار كەتپەن ۇستاپ جۇرە بەرگەن. ءشيراليدىڭ وتباسى مۇشەلەرىنىڭ جالپى سانى 150-200 ادام شاماسىندا بولىپتى.
مۋسليموۆ 136 جاسىندا تاعى دا نەكە قۇرعان. ونىڭ ەكىنشى ايەلى وزىنەن 79 جاس كىشى، ياعني، 57 جاستا. ەڭ قىزىعى، 136 جاسىندا قارت شيرالي جاڭا ايەلىنەن قىز سۇيگەن. وسى فاكت ونى الەمدەگى ەڭ قارت ەر ادام اتاعىنان بولەك، ەڭ كارى اكە رەتىندە دە تانىمال ەتتى.
ۇزاق ءومىر ءسۇرۋ قۇپياسى
شيرالي مۋسليموۆ 1973 جىلدىڭ 2-قىركۇيەگىندە كوز جۇمدى. ءبىراق ول ءوزىنىڭ جاسىمەن-اق بۇكىلوداققا تانىمال بولدى. وعان كوزى تىرىسىندە پارتيا مۇشەلەرى، جۋرناليستەر كەلىپ، ول تۋرالى فيلمدەر ءتۇسىرىپ، ءاردايىم تەلەارناعا سۇحباتقا شاقىراتىن.
168 جىل ىشىندە مۋسليموۆ سپيرتتىك ونىمدەردى جانە تەمەكىنى تۇتىنباعان. كەرىسىنشە ول بال، ىرىمشىك، ءتۇرلى كوكونىستەر مەن جەمىستەر جەپ، سۋدى بۇلاقتان ءىشىپتى-مىس. ال شايدى ارنايى جاسالعان تامىرلاردان ىشكەن دەسەدى.
سونداي-اق، تاقىرىپتىڭ باس كەيىپكەرى كۇن سايىن ونداعان شاقىرى جولدى جاياۋ ءجۇرىپ، بۇل ءۇردىستى ءجۇز جىلدان استام ۋاقىت ۇزبەي قايتالاعان.
ال ۇزاق ءومىرىنىڭ قۇپياسى تۋرالى وزىنە قويىلعان تىكەلەي سۇراقتارعا ول ءارقاشان «بىلمەيمىن» دەپ جاۋاپ قايىرىپتى. دەسە دە، ءتۇرلى سالا ماماندارىنىڭ پىكىرى ءشيراليدىڭ ۇزاق ءومىر سۇرۋىنە تولاسسىز ەڭبەك پەن تابيعي كۇتىم سەپ بولعان دەگەن تۇستا ۇشتاسادى.
پىكىر قالدىرۋ