ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الىپ، جاستاردى تاريحي-مادەني ەسكەرتكىشتەرمەن تانىستىرۋ ماقساتىندا جاڭاوزەن جاستار رەسۋرستىق ورتالىعى 18-20 ماۋسىم كۇندەرى ەل استاناسى نۇر-سۇلتان قالاسىنا، قاراعاندى جانە اقمولا وبلىستارىنا تانىمدىق ەكسپەديسيا ۇيىمداستىردى. توپ قۇرامىندا وقۋشى، ستۋدەنت جانە جۇمىسشى بارلىعى 30 بەلسەندى جاس بولدى.

جاڭاوزەن جاستارىنىڭ تانىمدىق ساپارى 19 ماۋسىم كۇنى قاراعاندى وبلىسىنىڭ دولينكا كەنتىندەگى قاراعاندى ەڭبەكپەن تۇزەتۋ لاگەرىنىڭ «كارلاگ» مۇراجايىنان باستالدى. قازاق جۇرتىنىڭ قاسىرەتىنە اينالعان زۇلماتتى جىلدار مەن جازىقسىز جالمانعان تاعدىرلاردىڭ كۋاگەرى بولعان عيمارات بۇگىندە مۋزەيگە اينالعان. جاستار «كارلاگ» لاگەرىندە تۇتقىندا بولعان ازاماتتاردىڭ ءومىر تاريxىمەن تانىسىپ، ولاردىڭ نەلىكتەن «xالىق جاۋى» اتانعاندىعى تۋرالى كەڭىنەن ماعلۇماتتار الدى. تۇتقىنداردىڭ لاگەردە قانداي جاعدايدا ءومىر سۇرگەنىنەن، ولاردىڭ قالاي قينالىپ، ازاپتالعانىنان سىر شەرتەتىن مۋزەي ەكسپوناتتارىمەن تانىستى. مۋزەي قىزمەتكەرلەرى وتكەن تاريxتى زەردەلەپ، ستاليندىك رەپرەسسيا قۇرباندارى تۋرالى اقپارات الۋدا «كارلاگ» مۇراجايىنا تەك قازاقستاننان عانا ەمەس، الىس-جاقىن شەت ەلدەردەن قىزىعۋشىلىق تانىتىپ كەلەتىن ازاماتتار كوپ ەكەندىگىن، سونداي-اق، تاريxتىڭ ءالى دە زەرتتەلىپ، مۇراجاي ەكسپوناتتارى تولىعۋ ۇستىندە ەكەندىگىن جەتكىزدى.

ساپاردىڭ ەكىنشى كۇنى جاستار اقمولا وبلىسى اقمول ەلدى مەكەنىنىڭ اۋماعىنداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە توتاليتاريزم قۇرباندارىنىڭ «الجير» مەموريالدى-مۇراجاي كەشەنىن ارالادى.  ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ، ەلىم دەپ ەڭىرەگەن الاش زيالىلارىنىڭ ومىرىمەن، ولاردىڭ جۇبايلارىنىڭ ازاپتى تاعدىرىمەن جاستاردى تەرەڭىرەك تانىستىرۋدى ماقسات تۇتقان ەكسكۋرسيا بارىسىندا جاستار كوپتەگەن قۇندى اقپاراتتار الدى. تۇتقىندار تۇرعان ساباننان جاسالعان باراكتار مەن سول كەزدە "ستاليندىك ۆاگون" نەمەسە "قىزىل ۆاگون" دەپ اتالىپ، لاگەرگە تۇتقىن ايەلدەردى وداقتىڭ جەر-جەرىنەن اكەلگەن ۆاگوندى، تۇتقىنداردىڭ ەڭبەكتە قولدانعان تىگىن ماشينكالارىن، جازعان حاتتارىن  جانە ودان دا وزگە ءتۇپنۇسقا ەكسپوناتتارمەن تانىستى.

مۇراجاي ەكسپوناتتارىمەن تانىستىرىپ، ناقاقتان جالا جابىلىپ «حالىق جاۋى» اتانعان ارىستارىمىزدىڭ، قاتىگەز تاعدىرعا دۋشار بولعان ولاردىڭ اياۋلى جارلارىنىڭ سول كەزەڭدەگى قاسىرەتتى ومىرىنەن سىر شەرتكەن وتە اسەرلى ەكسكۋرسيالار ءۇشىن جاڭاوزەن جاستارى مۋزەي ەكسكۋرسوۆودتارىنا شەكسىز العىسىن بىلدىرەدى. مۇراجاي ۇجىمى مەن باسشىلىقتارىنا راxمەت ايتا وتىرىپ، xالقىمىزدىڭ باسىنان كەشكەن قاسىرەتتى جىلدارى ەندىگى جەردە تەك تاريx بەتتەرى مەن مۇراجاي سورەلەرىندە عانا قالسىن، اسپانىمىز اشىق، xالقىمىز ماڭگى باقىتتى بولسىن دەگەن تىلەك بىلدىرەدى.

جاستار سونداي-اق، تۇڭعىش پرەزيدەنت مۋزەيىن، «اتامەكەن» ەتنو-مەموريالدى كەشەنىن ارالاپ، قازاقستاننىڭ ەگەمەندىك العاننان كەيىنگى تاريحىمەن تانىستى. تانىمدىق ساپار جاڭاوزەندىك جاستاردىڭ «ازىرەت سۇلتان» مەشىتىنە بارۋىمەن قورىتىندىلاندى.