وسى جەكسەنبى الماتىلىقتاردىڭ ەسىندە قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ توسىن شەشىمىمەن قالاتىنى راس. ەلىمىزدەگى ءىرى مەگاپوليستى جەتى جىلدان استام ۋاقىت باسقارىپ كەلگەن ەسىموۆ مىزرانىڭ ورنىنا جاپ-جاس، ۇنەمشىل ساياساتكەر – باۋىرجان بايبەك كەلدى. ەلباسىنان مۇنداي شەشىمدى ەشكىم كۇتپەسە كەرەك-تى. ەندى قالانىڭ ەكىنشى تىنىسى اشىلار دەگەن ءۇمىتتى كومەسكى كۇدىك باسىپ الەك.
وسى كۇنگە دەيىن بىلەتىنىمىزدەي، باۋىرجان قىدىرعالي ۇلى ۇنەمشىل ساياساتكەر. ءتىپتى، بايبەك مىرزانىڭ ۇنەمشىلدىك تۋرالى سوزدەرى جۋرناليستەردىڭ كەلەمەجىنە اينالىپ كەتكەنى دە جاسىرىن ەمەس.
پارتيا تىزگىنىن ۇستاپ ۇيرەنگەن 41 جاسار اكىم قالا اۆتيۆىمەن تانىسا سالا جۇمىستى باستاپ كەتكەنگە ۇقسايدى. باس پارتيانى 3 جىل باسقارعان بايبەك مىرزانى ەندى قانداي الماتى كۇتىپ تۇر؟ «قامشى» پورتالى ساراپتاما جاساپ كورگەن بولاتىن.
- «جولسىز» جول. كەپتەلىسى كوپ الماتىنىڭ جول ماسەلەلەرى ءالى شەشىم تاپپاعانى بەلگىلى. جىلىنا ەكى-ۇش مارتە جوندەلەتىن «جولسىز» جولداردى بايبەك مىرزا، ءبىر رەتكە كەلتىرە الاسىز با؟
- قوقىسستان. قوقىس باسقان قالانىڭ بىلىعى مەن شىلىعىن الاعاي دا بۇلاعاي شاقتا باۋىرجان قىدىرعالي ۇلى، قالاي شەشپەكسىز؟
- ەكولوگيا. الماتىنىڭ لاستانعان اۋاسى – بۇگىندە وزىندىك ءبىر برەندكە اينالىپ كەتكەندەي. بۇل تۋرالى بىلمەيتىن قازاقستاندىق جوقتىڭ قاسى. ءتىپتى، 2022 اق وليمپيادانى وتكىزۋ سەنىمىنە دە سەلكەۋ تۇسىرگەن ءسىرا، وسى لاستانعان اۋا بولسا كەرەك-تى.
- الماتى سەيسمو-قاۋىپتى ايماق سانالاتىنى بەلگىلى. الماتىدا ءبىر اپتانىڭ ىشىندە ەكى مارتە جەر سىلكىنگەنى تۋرالى «قامشى» پورتالىندا جازعان بولاتىنبىز. باۋىرجان مىرزا بۇنى دا ەسكەرە كەتكەنىڭىز ءجون بولار.
- سەل ءقاۋىپى. الماتى جۇرتىن اراكىدىك اۋرەگە سالىپ تۇراتىن سەل، لاي تاسقىندارى دا ادامي فاكتورلاردىڭ سالعىرتتىعىنىڭ كورىنىسى ەكەنى تۇسىنىكتى. اسىرەسە، وتكەن ايداعى ناۋرىزباي اۋدانىندا بولعان لاس تاسقىنىنان كەيىن، جۇرتتىڭ ەسى ەكەۋ، ءتۇسى تورتەۋ كۇيگە تۇسكەنى امبەگە ايان. № 6، تالعار، شاپاي سۋ بوگەندەرىنىڭ جوندەۋ كورمەگەنىنىڭ سالدارىنان قاراپايىم جۇرتتىڭ جاپا شەگەتىنىن ءسىز بىلەرسىز، باۋىرجان قىدىرعالي ۇلى! ەندەشە ەندى جۇرتتىڭ سەنەرى دە ءسىز بولىپ وتىرسىز.
- يمانعالي نۇرعالي ۇلى تاسماعامبەتوۆ مىرزا الماتى تىزگىنىن ۇستاعان جىلدارى جاقسى باستامالار قولعا الىنعان-دى. سولاردىڭ ءبىرى، اكىم مىرزا؛ «ەندىگى جەردە قالادا سالىناتىن ءاربىر ۇيدە قازاقى ناقىش بولۋى كەرەك» دەگەن ەدى. سودان كەيىن-اق، الماتىدا بايراق ءتۇستى، قازاقى ويۋ-ورنەكتەرمەن بەزەندىرىلگەن ءزاۋلىم ۇيلەر سالىنا باستاعان. ەندى وسى باستامانى ءسىز جالعاستىراسىز با، باۋىرجان بايبەك مىرزا؟
اكىم مىرزانىڭ ءبىرىنشى ەسكەرۋگە ءتيىس ماسەلەسى – الماتى الدە ءبىر ساياساتكەرلەر ويلاپ جۇرگەندەي ەمەس، ورىسشىلدىق سيندرومىنان الدەقاشان ايىققان. ەسىموۆ مىرزا ەسكەرمەي كەتكەن ماسەلە دە وسى بولسا كەرەك-تى. ەكس-اكىم ءتىپتى جۋرناليستەرمەن كەزدەسكەندە دە، ءشاي ىشكەندە دە، قالالىق اكتيۆ مۇشەلەرى كەزدەسكەندە نەمەسە ەسەپ بەرۋ جيىندارىندا دا، جۇمىسىندا دا، ۇيىندە دە رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك تىلىنە جۇگىنەتىن. دەسە دە، ونىڭ اۋديتورياسى – قازاق ءتىلدى ەدى. رەسمي دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، الماتى تۇرعىندارىنىڭ سانى – 1،5 ميلليوننان اسىپ جىعىلعان. ولاردىڭ 50،7 پايىزى وزگە قالالاردان كەلگەن ميگرانتتار. دەمەك، قازاقستاننىڭ وزگە ايماقتارىنان كەلگەندەردى قوسا العاندا مەگاپوليستە 2،5 ملن استام جان سانى تىركەلەدى. بۇل دەگەنىڭىز بايبەك مىرزا – الماتىنىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنا، ءوندىرىستىڭ قارقىنداپ وسۋىنە، ىشكى تاۋار جانە ساۋدا اينالىمىنىڭ ۇدەرىستى جولعا قويىلۋىنا - ميگرانتتاردىڭ ۇلەسى مول ەكەندىگىن بىلدىرەدى.
ايتپاقشى، «ۇلكەن الما» شاھارىنىڭ تىزگىنىن ەندى عانا ۇستاعان باۋىرجان قىدىرعالي ۇلى بايبەك مىرزا – تاۋەلسىزدىك كۇنى قالادا بولىپ، تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتىنە گۇل شوقتارىن قويىپ، تاعزىم جاساۋدى دا ۇمىتپاعايسىز. بۇنى دا تاجىربيە كورسەتكەن-تىن. ەسىموۆ مىرزا ەسكەرمەگەن ەگەمەندىك مەرەكەسىن ەندى بايبەك مىرزا ەسكەرەر دەگەن ءۇمىت.
ەكس-اكىمىمىز بىردە، «قالاداعى قاردى كۇرەۋدىڭ كەرەگى جوق. ءوزى ەرىپ كەتەدى» دەپ قاتىرعان ەدى. بۇل تۋرالى قازاقستاندىق ب ا ق از جازباعان دا. ەندىگىدە ەسىموۆ مىرزانىڭ ەسكى جولىمەن ەمەس، «نۇر وتانيزاسيا» ەلەگىنەن ءوتىپ كەلگەن جاڭا اكىم – باۋىرجان بايبەك مىرزادان جۇرت ايتارلىقتاي جاڭاشىلدىقتى، وزگەرىستى كۇتەتىنى حاق. سوندىقتان، شارۋاسى شاش ەتەكتەن سوزىلىپ جاتقان قازاقستانداعى ءىرى مەگاپوليستىڭ دوڭگەلەگىن جاھاندىق داعدارىس كەزەڭىندە مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۇنەمدەۋ ساياساتىنىڭ شەڭبەرىنەن شىقپاي يگەرىپ اكەتۋ ءسىزدىڭ قابىلەتىڭىز بەن قارقىنىڭىزدى كورسەتەرى انىق.
نۇرگەلدى ءابدىعاني ۇلى