ماسكەۋدە وتكەن مەملەكەت باسشىلارى وتىرىسىندا ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى شارت جوباسىمەن، ارمەنيا رەسپۋبليكاسىنىڭ كەدەن وداعى مەن ءبىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىككە قوسىلۋىنىڭ جول كارتاسىمەن جۇمىس بارىسى، سونداي-اق ەكونوميكالىق ينتەگراسيانىڭ ءبىرقاتار باسقا دا اعىمداعى ماسەلەلەرى قارالدى، دەپ حابارلايدى Bnews اقپاراتتىق قىزمەتى.

نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جىل سوڭىندا كەزدەسىپ، ەۋرازيالىق ينتەگراسيالىق ۇدەرىستەر اياسىندا اتقارىلعان جۇمىس قورىتىندىسىن شىعارۋدىڭ يگى داستۇرگە اينالعانىن اتاپ ءوتتى.

 – ءوتىپ بارا جاتقان جىل كەزدەسۋلەرگە تولى بولدى، سونىڭ ارقاسىندا ءبىز ءوزىمىزدىڭ ورتاق ينتەگراسيالىق ءىسىمىزدى تابىستى ىلگەرىلەتۋدەمىز. ەندى ءبىر اپتادان سوڭ ءبىز 2014 جىلدى – وتە ماڭىزدى جىلدى قارسى الامىز. ءبىز كەلەسى جىلى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى شارتقا قول قويۋ مىندەتىن العا قويدىق جانە ونى ىسكە اسىرۋعا ماقساتتى تۇردە قادام باسىپ كەلەمىز، – دەدى مەملەكەت باسشىسى. سونىمەن قاتار، قازاقستان پرەزيدەنتى مينسكىدەگى قازان ايىنداعى ۋاعدالاستىقتارعا قاراماستان، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى شارت جوباسىنىڭ ينستيتۋتتىق تا، فۋنكسيونالدىق تا بولىگى بويىنشا كەلىسە الماۋشىلىق ءالى دە ساقتالىپ وتىرعانىن ايتتى. – وكىنىشكە قاراي، شارتتىڭ جەكەلەگەن باپتارىنىڭ ماتىندەرىن وزگەرتۋ، ولاردى قاراۋدا تاراپتار ساراپشىلارىنىڭ اسىعىس رەجىمدە جۇمىس جۇرگىزۋى جانە ت.ب. جايتتار كەزدەستى. وسىنىڭ ءبارى شارتتىڭ جوباسىن قول قويۋ ءۇشىن دايىنداۋ مەرزىمىن ۇزارتا تۇسۋدە. قۇجاتتارمەن جۇمىستى اقتاۋ ءۇشىن بارلىق كۇشتى سالۋ كەرەك. ماسەلەن، ساراپشىلار ءالى كۇنگە دەيىن ءبىرىڭعاي تەرمينولوگيالىق سوزدىك قالىپتاستىرعان جوق. شارتتىڭ ساياساتقا قاتىستى «ءبىرىڭعاي»، «كەلىسىلگەن»، «ۇيلەستىرىلگەن» ءتارىزدى نەگىزگى تەرميندەرى تۋرالى ورتاق تۇسىنىستىك جوق. ازىرگە ساراپشىلار تەرمينولوگيا جونىندە كەلىسىمگە كەلە الماي جاتقاندا، بۇكىل شارت تۋرالى ءسوز بولۋى مۇمكىن ەمەس. تىم تاپتىشتەۋ مەن بۇل ماسەلەلەر جونىندەگى پىكىرتالاسقا ۇرىنباس ءۇشىن ءبىزدىڭ ۇكىمەتتەرىمىزگە، ەەك كەڭەسىنە جانە سىرتقى ساياسات ۆەدومستۆولارىنا شارت بويىنشا كەلىسىمدى كەلەسى جىلعى ناۋرىزعا دەيىن قامتاماسىز ەتۋدى تاپسىرۋدى ۇسىنامىن، – دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. مەملەكەت باسشىسى الدىمەن ينتەگراسيا ءۇشىن ىرگەتاس دايىنداپ الىپ، ءوزارا ىقپالداستىقتىڭ تەرەڭىرەك تۇرلەرىنە سودان كەيىن ءوتۋ قاجەتتىگىن ەسكەرە وتىرىپ، كەزەڭدىلىك قاعيداسىن ساقتاۋعا نازار اۋداردى. – وسىعان بايلانىستى قازىرگى كەزەڭدە ۇيلەستىرىلگەن نەمەسە كەلىسىلگەن ساياساتقا، بارلىق قاتىسۋشىلاردى قىزىقتىراتىن سالالاردا ورتاق نارىق قالىپتاستىرۋعا دەن قويعان پايدالىراق بولار ەدى. ساۋدا ساياساتى ءبىز ءبىرىڭعاي ساياساتقا قول جەتكىزگەن باعىتتاردا، مىسالى، ءۇشىنشى ەلدەرگە قاتىستى، ءسوز جوق، ساقتالۋعا ءتيىس. ال ءبىراق باسقا سالالاردا «ءبىرىڭعاي ساياسات» جانە «ءبىرىڭعاي نارىق» تۇسىنىكتەرىن قولدانۋدىڭ تۇگەل قامتيتىن سيپاتىنا نازار اۋدارۋ ارتىق دەپ سانايمىن، – دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. قازاقستان پرەزيدەنتى قۇرىلىپ جاتقان وداقتى ساياسيلاندىرۋعا جول بەرمەۋ قاجەتتىگىنە ەرەكشە توقتالدى. – ءبىز ەكونوميكالىق وداق قۇرۋدامىز. سوندىقتان كوميسسيانىڭ مىندەتى – شارتقا ەكونوميكالىق ينتەگراسيا شەگىنەن شىعاتىن ەرەجەلەردى قوسپاۋ. شەكارانى قورعاۋ، كوشى-قون ساياساتى، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك جۇيەسى ءتارىزدى باعىتتار، سونداي-اق دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ، عىلىم، مادەنيەت، ازاماتتىق، قىلمىستىق جانە اكىمشىلىك ىستەر بويىنشا قۇقىقتىق كومەك ماسەلەلەرى ەكونوميكالىق ينتەگراسياعا جاتپايدى جانە ەكونوميكالىق وداق فورماتىنا كوشىرىلۋى مۇمكىن ەمەس. بۇل ماسەلەنىڭ بارلىعى ۇقشۇ، تمد اياسىنداعى كوپتاراپتى كەلىسىمدەر فورماتىندا دا، ەكىجاقتى فورماتتا دا جاقسى رەتتەلگەن. قىلمىستىق جانە اكىمشىلىك ءتارتىپ بۇزۋشىلىقتار جونىندەگى جاۋاپكەرشىلىكتى بىرىزدەندىرۋ تۋرالى ماسەلە كوتەرىلۋدە، الايدا بۇل سالالار تازا ۇلتتىق سالالار، مەملەكەتتىڭ ىشكى ساياساتىنىڭ ءمانى بولىپ سانالادى جانە جۇيەلەنگەن شارتتان الىنىپ تاستالۋعا ءتيىس، – دەدى مەملەكەت باسشىسى. بۇعان قوسا، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ مەملەكەتتەر باسشىلارى جانە ۇكىمەتتەر دەڭگەيىندەگى جوعارى كەڭەسكە ۇلتۇستىلىك وكىلەتتىكتەردى بەرۋگە بولمايتىنىن اتاپ ءوتتى. – كوميسسيا – ۇلتۇستىلىك ورگان. ءبىز ينتەگراسيانى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن وسىعان باردىق. ونىڭ وكىلەتتىگى قول قويىلعان شارتتارمەن جانە كەلىسىمدەرمەن ناقتى رەتتەلەدى ءارى تەك قانا ەكونوميكالىق سالاعا جاتادى. ءبىز سىزدەرمەن بىرگە، مەملەكەتتەر باسشىلارى رەتىندە، كوميسسيا مۇشەلەرىن تاعايىندايمىز، ءبىزدىڭ شەشىمىمىز ستراتەگيالىق جانە ۇيىمداستىرۋشىلىق سيپاتقا يە. ءبىز تاپسىرمالار بەرەمىز، كوميسسيانىڭ ءىس-قيمىلىن ماقۇلدايمىز جانە شارتتارعا قول قويامىز. كوميسسيا ولاردى ورىندايدى، سەبەبى ول – جوعارى ورگاننىڭ تاپسىرماسى. وسى قۇرىلىمدى ساقتاۋ قاجەت، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى. مەملەكەت باسشىسى وداق تۋرالى شارت وعان مۇشە مەملەكەتتەردىڭ وزگە ەلدەر مەن ۇيىمدارمەن اراداعى حالىقارالىق شارتتارىنا نۇقسان كەلتىرمەۋى تيىستىگىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق، قازاقستان پرەزيدەنتى كوميسسيانىڭ جۇمىسىنىڭ بۇدان دا ءتيىمدى جولعا قويىلۋىنا، ەەك دەپارتامەنتتەرىندە ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدىڭ تەڭدەي وكىلدىك ەتۋى ماسەلەلەسىنىڭ شەشىلۋىنە نازار اۋداردى. – ۇنەمى تالقىلىپ جۇرگەن تاعى ءبىر ماسەلە – كوميسسياعا جاڭا وكىلەتتىكتەر بەرۋ. ءقازىر ەەك وكىلەتتىگىن اسا كەڭەيتۋدىڭ قاجەتتىلىگى جوق. بۇل جونىندە ءبىز مامىر ايىندا استانادا دا، قازان ايىندا مينسكىدە دە سويلەسكەنبىز. ايتكەنمەن، شارت جوباسىمەن جۇمىس بارىسىندا كوميسسيانىڭ كوپتەگەن ساتتەردە وزىنە قوسىمشا وكىلەتتىكتەر العىسى كەلەتىن بايقالادى. كوميسسيا قىزمەتىن باعالاۋ تەتىكتەرى تۋرالى ماسەلە قويۋ الدەقايدا پايدالىراق بولار ەدى دەپ ويلايمىن. قازاقستان مەن رەسەيدە مەملەكەتتىك ورگانداردى باعالاۋ جۇيەسى ەنگىزىلگەن. سولاردىڭ نەگىزىندە ورتاق ادىستەر ازىرلەپ، ونى كوميسسيا قىزمەتىن باعالاۋعا قولدانۋعا بولادى، – دەپ اتاپ ءوتتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. سونداي-اق مەملەكەت باسشىسى قابىلداناتىن شەشىمدەرگە القا مۇشەلەرىنىڭ جەكە جاۋاپكەرشىلىگىن بەكىتۋدى ۇسىندى. بۇل حالىقارالىق شەنەۋنىكتەردى ءار قادامىن سالماقتاپ، كەز كەلگەن ماسەلەگە وبەكتيۆتى قاراۋعا ءماجبۇر ەتەدى. – بۇل نورمالاردى شارت جوباسىنا قازىردەن-اق قوسۋ كەرەك نەمەسە ۇكىمەتتەرگە بىرلەسىپ جەكە قۇجات ازىرلەۋدى جانە ونى كەزەكتى وتىرىسىمىزعا ۇسىنۋدى تاپسىرۋ قاجەت. جالپى العاندا، قازاقستاننىڭ بەرىك، كۇشتى ءارى ءتۇرلى وزگەرىستەرگە يكەمدى ەكونوميكالىق وداق قۇرۋعا بەيىلدى ەكەنىن تاعى ءبىر رەت قۋاتتايمىن. مۇنداي وداق وعان قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعىنىڭ مۇددەلەرىن ەسكەرگەندە عانا قالىپتاسۋى مۇمكىن. ساراپشىلار ءبىراز جۇمىس اتقاردى، ەندى ايتىلعان ەسكەرتۋلەردى ەسكەرە وتىرىپ، بىرلەسكەن قىزمەتتى جالعاستىرۋ قاجەت، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى. سوڭىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى شارتتى مامىردا قول قويۋعا ازىرلەۋ سياقتى اۋقىمدى مىندەت قويىلىپ وتىرعاندىقتان، كەلەسى جىلى جۇمىستاردىڭ بۇدان از بولمايتىنىن اتاپ ءوتتى. قازاقستان قۋاتتى ەكونوميكالىق وداق قۇرۋعا بەيىلدى – ن.نازاربايەۆ