قۇرتتان شىققان كوبەلەكپىن،
قۇستان تۋعان قۇمايداي.
قۇبىلاعا نە دەمەكپىن،
كورىنبەسەم، قۇدايداي؟!
قاناتتارىم - قىستا اق قار،
جازدا توزاڭ - نۇر سىندى.
شاماڭ جەتسە ۇستاپ، اپ قال،
مەندەي جۇمباق تىلسىمدى!
وتقا عاشىق جۇرەگىم بار
قۇشاقتاۋعا دارمەن جوق.
سايتان ويلى، ءبىر ءومىر بار،
جۇرە تۇرسىن، اۋرەم بوپ..!
اۋرەسى جوق، ءداپ وسىندا
كوپ بولسا دا الەگى.
وت پەن سۋدىڭ اراسىندا
ءبىر قامقورشىم بار ەدى!..
قامقورشىم-اۋ، نەگە كەتتىڭ،
سەن بولماساڭ، سول - قايعى..
بىزدەي جىندى كوبەلەكتىڭ
...پەرىشتەسى بولمايدى!
باقىت بەدەلحان
بۇل ولەڭ – نازىك فيلوسوفيالىق مازمۇنعا يە، تەرەڭ سيمۆوليزممەن ورىلگەن شىعارما. ونىڭ ءار جولىندا اۆتوردىڭ ىشكى كۇيزەلىسى، وزىندىك بولمىسى جانە دۇنيەتانىمى كورىنىس تابادى. تالداۋ بارىسىندا ولەڭدى بىرنەشە قىرىنان قاراستىرايىق.
قۇرىلىمى مەن ىرعاقتىلىعى
ولەڭ ءتورت شۋماقتان تۇرادى، ءار شۋماق ءتورت تارماقتان قۇرالعان. بۇل – كلاسسيكالىق تۇردەگى قازاق ولەڭىنىڭ قۇرىلىمىنا جاقىن. ولەڭنىڭ ۇيقاس جۇيەسى بەلگىلى ءبىر تارتىپكە باعىنعان، ءبىراق كەي تۇستاردا ەركىن ۇيقاس قولدانىلعانداي اسەر قالدىرادى. بۇل ونىڭ مازمۇنىنداعى قايشىلىق پەن ءدراماتيزمدى كۇشەيتەدى.
تاقىرىبى
ولەڭ ادامنىڭ رۋحاني الەمى مەن بولمىسىنىڭ كۇردەلىلىگىن زەرتتەيدى. مۇندا ءوزىن كوبەلەك رەتىندە بەينەلەگەن كەيىپكەردىڭ تاعدىرى، كۇيزەلىسى جانە شەكسىزدىككە ۇمتىلىسى سيپاتتالادى. كوبەلەك – نازىك، ءبىراق وتقا عاشىق سيمۆول رەتىندە بەرىلەدى. بۇل كەيىپكەردىڭ سۇلۋلىققا، تىلسىمعا جانە ءقاۋىپتى قۇشتارلىعىن بىلدىرەدى. سونىمەن قاتار، قامقورشىسىنىڭ جوعالۋى ارقىلى ءومىردىڭ جالعىزدىعى مەن ماعىناسىزدىعى سەزىلەدى.
وبرازدارى
كوبەلەك: اۆتوردىڭ نازىك، جۇمباق بولمىسى مەن ونىڭ ءقاۋىپتى وتقا تارتىلۋ سيمۆولى. ول رۋحاني ىزدەنىس پەن ماڭگىلىك سۇلۋلىققا دەگەن قۇشتارلىقتى بىلدىرەدى.
قۇماي: قۇماي قۇس – قازاق ميفولوگياسىنداعى ەرەكشە تەكتى، قاسيەتتى قۇس. ول بيىكتىككە ۇمتىلۋدى، ەرەكشە تابيعاتتى، تىلسىم كۇشتى بىلدىرەدى. اۆتور ءوزىن وسى قاسيەتتى قۇسقا تەڭەيدى.
وت: رۋحاني قۇمارلىق، ىنتىزارلىق پەن ءوزىن قۇربان ەتۋ يدەياسىنىڭ سيمۆولى
قامقورشى: بۇل – جوعالتىلعان يدەال، ادامعا دەمەۋ بولاتىن كۇش نەمەسە تۇلعا. قامقورشىنىڭ كەتۋى ومىردەگى باستى تىرەكتەردىڭ جوعالۋىن، رۋحاني بوس كەڭىستىك قالۋىن بىلدىرەدى.
سايتان مەن پەرىشتە: ولەڭدە ىزگىلىك پەن زۇلىمدىقتىڭ، رۋحاني بيىكتىك پەن تومەندىكتىڭ ىشكى قاقتىعىسى كورىنىس بەرەدى.
تىلدىك ەرەكشەلىگى
اۆتوردىڭ ءتىلى بەينەلى، مەتافورالارعا تولى. مىسالى:
«قۇرتتان شىققان كوبەلەك» – قاراپايىمنان بيىككە ۇمتىلۋ يدەياسى.
«قاناتتارىم – قىستا اق قار، جازدا توزاڭ – نۇر سىندى» – ءومىردىڭ وزگەرمەلىلىگى مەن نازىكتىگىن بەينەلەيدى.
«وتقا عاشىق جۇرەگىم بار» – بۇل وتقا تارتىلعان كوبەلەكتىڭ سيمۆولى ارقىلى ادامنىڭ قاۋىپكە نەمەسە بەلگىسىزدىككە قۇشتارلىعىن سۋرەتتەيدى.
يدەياسى مەن ءمانى
ولەڭ ادامنىڭ بولمىسى مەن ءومىردىڭ قايشىلىعىن زەرتتەيدى. رۋحاني ىزدەنىس، ءوز جولىن تابۋ، جوعالتۋ مەن ءۇمىت اراسىنداعى كۇرەس – باستى يدەيالار. اسىرەسە، ادامنىڭ جاراتىلىسى وت پەن سۋداي قاراما-قايشىلىقتان تۇراتىنى، ال ونىڭ رۋحاني قامقورشىسى بولماسا، تەپە-تەڭدىك بۇزىلاتىنى ايقىن سۋرەتتەلگەن.
فيلوسوفيالىق استار
ولەڭنىڭ فيلوسوفيالىق استارى تەرەڭ، ول ءبىر جاعىنان اۆتوردىڭ ىشكى جان دۇنيەسىن اشىپ كورسەتسە، ەكىنشى جاعىنان وقىرماندى ءوز ءومىرى تۋرالى ويلانۋعا يتەرمەلەيدى. كوبەلەك پەن وتتىڭ مەتافوراسى ارقىلى ادامنىڭ رۋحاني ىزدەنىسى مەن بولمىسىنىڭ كۇردەلىلىگى ادەمى جەتكىزىلگەن. بۇل – قازاق پوەزياسىنداعى ءداستۇرلى ستيل مەن زاماناۋي كوزقاراستىڭ ۇيلەسىمدى ۇلگىسى.
بولات بوپاي ۇلى
پىكىر قالدىرۋ