قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانسياسىن (اەس) سالۋ ماسەلەسى كۇن تارتىبىندە تۇرعان ماڭىزدى تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. بۇل جوباعا قاتىستى ءارتۇرلى پىكىرلەر ايتىلىپ جاتقانى بەلگىلى. وسى ورايدا، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ەنەرگەتيگى، «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ باسقارۋشى ديرەكتورى جاقىپ حايرۋشيەۆ Qamshy.kz تىلشىسىنە بەرگەن جاۋابىندا اتوم ەنەرگەتيكاسى، ناقتىراق ايتقاندا، «روساتوم» كومپانياسى ۇسىنىپ وتىرعان ۆۆەر-1200 رەاكتورلارى تۋرالى كاسىبي باعاسىن بەردى.

ونىڭ ايتۋىنشا، ۆۆەر-1200 – III+ بۋىنداعى تەحنولوگياعا نەگىزدەلگەن قازىرگى زامانعى رەاكتورلاردىڭ ءبىرى. بۇل ۇلگىدەگى رەاكتورلار بەلارۋس، ماجارستان، مىسىر، تۇركيا، بانگلادەش جانە قىتايدا سالىنىپ، پايدالانۋعا بەرىلگەن نەمەسە قۇرىلىس ساتىسىندا تۇر. حايرۋشيەۆ بۇل تەحنولوگيانى زاماناۋي ءارى سەنىمدى شەشىم رەتىندە سيپاتتايدى.

رەاكتور جۇيەسى قوس قاباتتى قورعانىس قۇرىلىمىمەن، ءپاسسيۆتى جانە بەلسەندى قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرىمەن جابدىقتالعان. سونداي-اق، يادرولىق وتىن بالقۋ جاعدايىندا ونى ۇستاپ قالۋعا ارنالعان ارنايى «راسپلاۆ ۇستاعىش» قۇرىلعىسى قاراستىرىلعان. بۇل – ىقتيمال اپاتتىق جاعدايلاردا ءقاۋىپتىڭ تارالۋىن شەكتەۋگە ارنالعان ناقتى ينجەنەرلىك شەشىمدەر.

ۆۆەر-1200 رەاكتورلارى 9 بالدىق جەر سىلكىنىسىنە توتەپ بەرە الاتىنداي ەسەپتەلگەن. سونىمەن قاتار، جوبا بارىسىندا سۋ تاسقىنى، قاتتى جەل، كليماتتىق وزگەرىستەر سەكىلدى تابيعي فاكتورلار ەسكەرىلەدى. بۇل تالاپتار حالىقارالىق تاجىريبەگە جانە ماگاتە ستاندارتتارىنا ساي جۇزەگە اسادى.

حايرۋشيەۆتىڭ مالىمەتىنشە، قازاقستاندا ەنەرگەتيكا مەن قۇرىلىس سالاسىندا بەلگىلى ءبىر تاجىريبە بار. الايدا اتوم ەلەكتر ستانسياسى ەرەكشە تالاپتار قوياتىن نىسان بولعاندىقتان، مۇندا ارنايى ينجەنەرلىك دايىندىق، سالقىنداتۋ جۇيەلەرى، ۇزدىكسىز ەلەكترمەن قامتۋ، جول، بايلانىس جانە قىزمەت كورسەتۋ ينفراقۇرىلىمى قاجەت بولادى. مۇنداي اۋقىمدى جوبالار حالىقارالىق EPC-كەلىسىمشارتتار اياسىندا جۇزەگە اساتىندىقتان، تەحنيكالىق ماسەلەلەر تەك جەرگىلىكتى ەمەس، تەحنولوگيا جەتكىزۋشى تاراپپەن بىرلەسىپ شەشىلەدى.

ول سونداي-اق، مۇنداي جوبانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن تەحنولوگيالىق قانا ەمەس، كادرلىق، ينستيتۋسيونالدىق جانە باسقارۋشىلىق جاعىنان دا دايىندىق قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ەگەر جوبا ۇلتتىق مۇددەلەر مەن حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك تالاپتارىنا ساي جۇزەگە اسىرىلسا، قازاقستان اتوم ەنەرگەتيكاسىنا قادام باسۋعا دايىن دەپ ەسەپتەيدى.

بيفات ەلتايەۆا