كولىك-لوگيستيكالىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ «ادىلەتتى قازاقستان: زاڭ مەن ءتارتىپ، ەكونوميكالىق ءوسىم، قوعامدىق وپتيميزم» اتتى جولداۋىنداعى باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى. قازاقستان ەۋرازيانىڭ جەتەكشى ترانزيتتىك حابىنا اينالۋعا ۇمتىلۋدا. بۇل باعىتتا مەملەكەت باسشىسى اۆتوجولداردى جاڭعىرتۋ، جاڭا كولىك دالىزدەرىن سالۋ، لوگيستيكالىق ورتالىقتاردى جاقسارتۋ، سونداي-اق كولىك ۇدەرىستەردى وڭتايلاندىرۋ بويىنشا سيفرلىق شەشىمدەر ەنگىزۋگە قاتىستى نەگىزگى تاپسىرمالار بەردى. بۇگىنگى تاڭدا ۇكىمەتتە ەلىمىزدەگى ەكونوميكالىق ءوسۋ مەن حالىقارالىق كولىك جەلىسىنە ىقپالداسۋىنىڭ نەگىزىن قۇرايتىن ءبىرقاتار ءىس-شارا قابىلدانۋدا.

نەگىزگى اۆتوجولداردى رەكونسترۋكسيالاۋ جۇمىستارىن اياقتاۋ جانە سيفرلاندىرۋ

2024 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا «ادال ادام – ادال ەڭبەك – ادال تابىس» ۇلتتىق قۇرىلتاي وتىرىسىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ كەمىندە 12 مىڭ شاقىرىم اۆتوجولدى رەكونسترۋكسيالاۋ جانە جوندەۋدەن وتكىزۋدى تاپسىرعان بولاتىن.

2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قويىلعان مىندەتتەردى ورىنداۋ شەڭبەرىندە 12 مىڭ شاقىرىم جولعا قۇرىلىس، جوندەۋ جانە رەكونسترۋكسيالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى، ونىڭ 7 مىڭ شاقىرىمىندا نەگىزگى جۇمىستار اياقتالدى. جوباعا 10 مىڭنان استام تەحنيكا مەن 25 مىڭ مامان قاتىستى. ناتيجەسىندە، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار جولداردىڭ قالىپتى جاعدايى 93%-عا، ال جەرگىلىكتى جولداردىڭ نورماتيۆتىك جاعدايى 89%-عا دەيىن جاقساردى.

نەگىزگى باسىمدىقتاردىڭ ءبىرى ستراتەگيالىق ماڭىزى بار ءتورت اۆتوموبيل جولىن رەكونسترۋكسيالاۋ جۇمىستارىن اياقتاۋ بولدى:

«قاراعاندى – الماتى» (885 كم): ءتورت جولاقتى، زاماناۋي توسقاۋىل قورشاۋلارى جانە تولىق جارىقتاندىرۋ ارقىلى ءبىرىنشى تەحنيكالىق ساناتقا دەيىن رەكونسترۋكسيالاۋ جۇمىسى اياقتالدى. جوبا اياسىندا 33 كوپىر، 48 وتكەل سالىنىپ، سونداي-اق 700 سۋ وتكىزگىش قۇبىر ورناتىلدى.

«تالدىقورعان – وسكەمەن» (768 كم): جول I–II تەحنيكالىق ساناتقا دەيىن قايتا جاڭارتىلدى. قۇرىلىس بارىسىندا جاڭا كوپىرلەر، جول ايرىقتارى مەن سۋ وتكىزۋ قۇرىلىستارى پايدا بولدى، بۇل اباي، شىعىس قازاقستان جانە جەتىسۋ وبلىستارى اراسىنداعى قوزعالىس قاۋىپسىزدىگى مەن جايلىلىعىن ەداۋىر ارتتىردى.

«اتىراۋ – استراحان» (212 كم): قازاقستاندى رەسەي فەدەراسياسىمەن بايلانىستىراتىن بۇل ماڭىزدى كولىك باعىتى II ساناتقا جاڭارتىلدى. جولدىڭ بارلىق ۇزىندىعىنا 6 كوپىر، 1 وتپە جول، 60 وتكىزۋ قۇرىلىسى جانە دەمالىس ورىندارى سالىندى.

«اقتوبە – قاندىاعاش» (96 كم): رەكونسترۋكسيالاۋ جولدىڭ ءتورت قوزعالىس جولاعىمەن I–II ساناتقا دەيىن جاقسارۋىنا اكەلدى. جۇمىس اياسىندا 700 مىڭ تونناعا جۋىق اسفالت-بەتون قوسپاسى توسەلىپ، 10 كوپىر، 5 جول وتپەسى جانە 3 جول ايرىعى سالىندى.

بيىل قۇرىلىس-جوندەۋ جۇمىستارى 13 مىڭ شاقىرىمنان استام جولدى قامتىدى، ونىڭ 7 مىڭ شاقىرىمىندا ورتاشا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. «جەزقازعان – پەتروپاۆل»، «مۇقىر – قۇلسارى»، «ورال – اتىراۋ» جانە باسقا دا اۆتوجولدار قامتىلدى، «ورتالىق – باتىس» اۆتوجولىنىڭ، سونداي-اق «اقتوبە – ۇلعايسىن»، «قاراعاندى – جەزقازعان» ۋچاسكەلەرىنىڭ، سارىاعاش، رۋدنىي جانە شىمكەنت اينالما جولدارىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى. «قالباتاۋ – مايقاپشاعاي» جولى اياقتالادى.

«جۇك كولىكتەرىنىڭ شامادان تىس جۇكتەمەسىن باقىلاۋ ءۇشىن 2025 جىلدىڭ اياعىنا دەيىن 220 اۆتوماتتاندىرىلعان ولشەۋ ستانساسى ورناتىلادى. سيفرلاندىرۋعا ايرىقشا كوڭىل بولىنۋدە. ەلەكتروندى بيلەتتەر، سيفرلىق ديسپەچەر قىزمەتى، الدىن الا تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋ، ينتەللەكتۋالدى كولىك جۇيەلەرى ەنگىزىلىپ جاتىر»، — دەدى كولىك ۆيسە-مينيسترى ماقسات قالياقپاروۆ.

ترانسكاسپيي باعىتى ەۋرازيالىق لوگيستيكانىڭ نەگىزگى بۋىنىنا اينالۋدا: سوڭعى 5 جىلدا جۇك تاسىمالى 6 ەسەگە ارتتى

مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىندا سەرىكتەس ەلدەر  – جۇڭگو، ازەربايجان، گرۋزيا جانە تۇركيامەن ترانسكاسپيي حالىقارالىق كولىك باعىتىن (تمتم) دامىتۋ ءۇشىن كۇش-جىگەر بىرلەستىرۋ مىندەتى قويىلدى. بۇگىندە وسى باعىتتاعى جۇمىس ايتارلىقتاي ناتيجە بەرۋدە.

سەرىكتەستەرمەن بىرلەسە وتىرىپ 2027 جىلعا دەيىن «تۇيىق» جەرلەردى سينحروندى جويۋ بويىنشا جول كارتاسى ازىرلەندى. ونىڭ اياسىندا «دوستىق–مويىنتى» تەمىرجول جەلىسى پايدالانۋعا بەرىلدى، الماتى ستانساسىنىڭ اينالما جولى سالىنۋدا، پورت ينفراقۇرىلىمى جاڭعىرتىلۋدا: قۇرىق پورتىنىڭ اكۆاتوريا ءتۇبى تەرەڭدەتىلدى، قۋاتتىلىعى 1 ملن توننا استىق تەرمينالىجانە اقتاۋ پورتىندا كونتەينەرلىك حاب  ىسكە قوسىلدى.

2023 جىلى قازاقستان، ازەربايجان جانە گرۋزيانىڭ قاتىسۋىمەن Middle Corridor Multimodal Ltd بىرلەسكەن كاسىپورنىنىڭ قۇرىلۋى ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى بولدى. كومپانيا «ءبىر تەرەزە» قاعيداتى بويىنشا كەپىلدەندىرىلگەن تاريفپەن جانە جەتكىزۋ مەرزىمىمەن مۋلتيمودالدى تاسىمالدى قامتاماسىز ەتەدى. الداعى ۋاقىتتا جۇڭگو تەمىرجولدارىنىڭ ەنشىلەس كومپانياسى CRCT-نىڭ بىرلەسكەن كاسىپورىنعا قوسىلۋى جوسپارلانىپ وتىر، ءتيىستى مەموراندۋمعا 2024 جىلدىڭ قاراشاسىندا قول قويىلدى.

قازاقستاننان تىس جەردە دە پورت ينفراقۇرىلىمى بەلسەندى دامىپ جاتىر. اتاپ ايتقاندا، 2025 جىلدىڭ ماۋسىمىندا گرۋزيانىڭ پوتي پورتىندا اۋماعى 8،9 گەكتار جىلىنا 120 مىڭ كونتەينەر وڭدەۋگە قاۋقارلى قازاقستاندىق مۋلتيمودالدى تەرمينال ىسكە قوسىلدى.

ناتيجەلەر ايتارلىقتاي ءوسىمدى كورسەتىپ وتىر: سوڭعى بەس جىلدا باعىت بويىنشا جۇك تاسىمالىنىڭ كولەمى التى ەسەگە ۇلعايدى – 2020 جىلعى 0،8 ملن توننادان 2024 جىلى 4،5 ملن تونناعا جەتتى. تەك بىلتىردىڭ وزىندە تاسىمال كولەمى 62%-عا ارتىپ، كونتەينەرلىك تاسىمال 2،7 ەسەگە كوبەيدى. 2025 جىلدىڭ العاشقى جارتىسىندا تاسىمال كولەمى 2،3 ملن تونناعا جەتىپ، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 7%-عا ارتىق بولدى.

سونىمەن قاتار كونتەينەرلىك تاسىمالداردىڭ ايتارلىقتاي ارتۋىنا كەدەندىك راسىمدەردى اۆتوماتتاندىرۋ دا ىقپال ەتتى: ەندى ءبىر كونتەينەرلىك پويىزدى راسىمدەۋگە نەبارى 30 مينۋت كەتەدى، بۇرىن بۇل پروسەسس ءۇش ساعاتقا دەيىن سوزىلاتىن ەدى.

«جۋىردا جۇڭگو تاراپىمەن بىرلەسىپ اقتاۋ پورتىندا كونتەينەرلىق تەرمينال ىسكە قوسىلدى. سيان قالاسىندا ءبىزدىڭ قۇرعاق پورت تابىستى جۇمىس ىستەپ تۇر. سەلياتينو، سۆيسلوچ جانە بۋداپەشت ماڭىندا جاڭا تەرمينالدار سالىنۋدا»، — دەدى ماقسات قالياقپاروۆ.

ترانسكاسپيي باعىتى بويىنشا جۇڭگو اۆتوپويىزدارىنىڭ قوزعالىسىنىڭ باستالۋى دا ماڭىزدى وقيعالاردىڭ ءبىرى بولدى: 2024 جىلى قۇرىق پورتى ارقىلى 3،5 مىڭعا جۋىق جۇك كولىگى ءوتتى، ال 2025 جىلدىڭ العاشقى جارتىسىندا ولاردىڭ سانى مىڭنان استى. 

بۇل شارالاردىڭ بارلىعى ترانسكاسپيي باعىتىن ەۋرازيالىق لوگيستيكانىڭ نەگىزگى بۋىنى رەتىندە قاراستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، بۇل ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق ساۋدا مەن ترانزيتتەگى پوزيسياسىن كۇشەيتەدى.