ءقايبىر جىلى شىعىس قازاقستان وبلىسىنا ىسساپارمەن بارا قالعاندا كۋا بولعان وقيعامىز ەدى. اۋدان ورتالىعىندا وقىرماندارمەن كەزدەسۋ ءوتىپ جاتتى. نەگىزى، جۋرناليستەردى شىن مانىندەگى «ءتورتىنشى بيلىك» دەپ تانيتىن نيەتى ادال قاۋىم… قازاق اۋىلدارىندا عانا قالعانداي اسەردە بولاسىڭ.

سول اڭگىمەدە ءسوز العان اق جاۋلىقتى انالاردىڭ ءبىرى جينالعانداردىڭ ەزۋىنە كۇلكى ۇيىرگەن مىنا ماسەلەنى ايتىپ ەدى: اپامىز ەلەكتر ەنەرگياسىن ۇنەمدەۋگە وتە ۇقىپتى بولسا كەرەك، سوندىقتان ونىڭ تۇتىنعان قۋاتىنىڭ قۇنى… ەنەرگيا ءۇشىن تولەم قابىلدايتىن «قازپوشتانىڭ» الاتىن كوميسسياسىنان دا از بولىپ قالاتىن كورىنەدى. ماسەلەن، ءۇي يەسى ءبىر ايدا 90 تەڭگەنىڭ ەلەكتر ەنەرگياسىن جاققان بولسا، پوشتاسى قىز كۆيتانسيا ءۇشىن 100 تەڭگە تاعى ارتىق الاتىن بولىپ شىعادى. وسىنى ايتىپ شاعىمدانعان وتاناسى «قازپوشتا» الاتىن قىزمەت قۇنىن ارزانداتۋدى دا قاتتى تالاپ ەتىپ ەدى. ەسەسىنە، ونى قاتارلاستارى قاعىتىپ، «سۆەتتى كوبىرەك جاقساڭشى…» دەپ جاتتى. ال، شىنتۋايتىندا بۇل شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اۋماعىنداعى ەنەرگيا كوزىنىڭ باسقا ايماقتارعا قاراعاندا اناعۇرلىم ارزان ەكەنىن بىلدىرەدى.

ءقازىر ول وبلىستاعى قۋات قۇنىنىڭ قاي شامادا ەكەنىنەن حابارىمىز جوق، الايدا قازاقستان ۇكىمەتى ەلىمىزدىڭ تۇرعىندارىنا تۇتىنعان ەنەرگيا ءۇشىن اقى تولەۋدە… اۋىلداعى انانى ءاجۋالاعان اعايىن سياقتى ساياسات ۇستانىپ وتىرعانىن انىق ءتۇسىنىپ كەلەمىز!

جالپى، وتاندىق باعا نارىعىنىڭ بارلىق باعىتىنداعى قىمباتشىلىققا حالىقتىڭ بويى ۇيرەنىپ بولعان. بۇقارانىڭ باقىردىڭ ورىنىنا باتپانداپ تولەپ جاتسا دا، ايتەۋىر وسى ەلدىڭ قازىناسىنا تۇسەدى عوي دەپ تاۋبە ەتەتىنى تاعى بار. بىلاي قاراساڭ، ءبارى دۇرىس! تەك، ءبىزدىڭ تەرىمىز تامشىلاپ تاپقان تابىسىمىز تەككە كەتىپ جاتقانداي ەكەن…

قاراڭىز، تومەندەگى دەرەكتەردى وقىساڭىز توبە شاشىڭىز تىك تۇرادى. وتاندىق ەنەرگيا وندىرۋشىلەر ەلەكتر قۋاتىن قازاقستان حالقىنا ەكى ەسەگە (!) قىمبات باعاعا ساتىپ وتىر ەكەن. ال، ءبىزدىڭ ەلدە وندىرىلگەن قۋاتتىڭ قىزىعىن كورىپ وتىرعان… رەسەي فەدەراسياسى! ناقتىلايىق، ەل اۋماعىندا وندىرىلگەن ەلەكتر ەنەرگياسىن ىشكى تۇتىنۋشىلار باسقا، ارينە، جوعارعى باعادا تۇتىنىپ وتىرسا، كورشى ەلگە تاسىمالداناتىن ءدال وسى قۋاتتىڭ قۇنى ولارعا ەكى ەسە ارزان باعادا ۇسىنىلادى. سالىستىرمالى تۇردە الىپ قارايىق، وتكەن 2014 جىلى ەكىباستۇزداعى گرەس-1 وندىرگەن ەنەرگيانىنىڭ ءار كۆت/ساعاتى 4،95 تەڭگەگە باعالانىپ رەسەيگە جونەلتىلسە، قازاقستان ءۇشىن بۇل باعا — ءار كۆت/ساعاتقا 8 تەڭگە بولىپ بەلگىلەنگەن. ءارى كورشى ەلگە وندىرىلگەن قۋاتتىڭ 14 پايىزى (!)  جوعارىداعىداي جارتى باعاسىنا ساتىلىپ، قازاق قۋاتى ورىس قالالارىنداعى «يليچ شامدارىنان» نۇر بولىپ توگىلگەن بولىپ شىعادى.

مۇنىڭ سەبەبىن تۇسىندىرۋگە ءسوز تاپپاي وتىرمىز. بىزدىڭشە، بۇل ەلىمىزدىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىنە تونگەن قاتەر! ءھام وتاندىق قۋات كوزىن وندىرۋشىلەر تاراپىنان نەگىزگى، ىشكى تۇتىنۋشىلارعا قارسى باعىتتاعان  ەكونوميكالىق «سوباتاج…»! باسقاشا بالامالى سىلتاۋ كورىپ تۇرعان جوقپىز.

بالكىم، بىلگىر ماماندار بوگدەلەۋ سيپاتتاما بەرە الاتىن شىعار، بىزدىكى ءمالىم بولعان مالىمەتتەردى جاريا ەتۋ عانا. ايتپاقشى، ەكونوميكالىق وداقتاسىمىز ءوز اۋماعىندا وندىرگەن ەلەكتر قۋاتىن قازاقستانعا ءدال جوعارىداعىداي، ەكى ەسەگە قىمباتقا تاعى ساتىپ وتىر. ويتكەنى، ەلىمىزدىڭ باتىس ايماعى ءالى دە رەسەيلىك قۋاتقا تاۋەلدى… وسىنى شەبەر پايلانعان ورىس ەنەرگەتيكتەرى باتىس قازاقستان وبلىسىنا بولەتىن ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ كۆت/ساعاتىن 28،77 تەڭگە مەن 13، 24 تەڭگەدەن باعالاپ، جەتكىزۋدە. ال، ءدال وسى رەسەيلىك گرەستەر وندىرگەن ەنەرگيانىڭ ىشكى نارىقتاعى باعاسى ءبىزدىڭ ۆاليۋتاعا شاققاندا 10،02 تەڭگەدەن اسپايدى ەكەن.

ارينە، ادىلەتسىزدىك… تەك، وسى ەكونوميكالىق ەكسپانسيا مەن مونوپوليالىلىق اگرەسسيانى زاڭدىق تۇرعىدان رەتتەۋگە قاتارى كوبەيىپ جاتقان ەاەو-داعى باسقا ارىپتەستەردىڭ ىنتاسى-شىتى بولا قويار ما ەكەن؟ الدە، باسىمدىققا يە رەسەي ىقپالىندا قالا بەرەمىز بە؟ بۇل سۇراققا جاۋاپتى ءبىز تاۋىپ بەرە المايمىز ەندى…جالپى، كەز كەلگەن ەلدىڭ تاۋەلسىزدىگى ءوز تۇرعىندارى مەن وندىرىستىك اۋماعىن تولىققاندى ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتۋمەن باعالاناتىنى اقيقات.

لەنيننىڭ توڭكەرىستەن كەيىن ەلدى جاپپاي «نۇرمەن» جابدىقتاۋعا نەلىكتەن جانتالاسا تىرىسقاندىعىن تۇسىنگەن بولارسىز ەندى…

قالماحانبەت مۇقامەتقالي