Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq mýzeıine «Halyq qaharmany», ǵaryshker-ushqysh Toqtar Áýbákirov kelgen edi. Kelgendegi maqsat jurtshylyqpen júzdesý. Kezdesý beıresmı formatta ótip, Toqtar aǵa jınalǵan jurtshylyqtyń biraz suraqtaryna jaýap berdi, - dep jazady «Namys» portaly.

Otanǵa oralý. «Men otyz jyldaı Reseıde qyzmet ettim. Ataqty Mıkoıan atyndaǵy mekemede bildeı qyzmette otyrdym. Ol jerde jumysym qupıa edi. Tipti kýáligimde jáı ǵana «júrgizýshi» dep jazylǵan bolatyn. Biraq elime qaıtqym keldi. Áıelimmen aqyldasyp edim, ol maǵan «Osynda kelgende elim úshin dep kelgen ediń, endi eliń úshin oralý kerek. Sen óz eline kereksiń, qaıtaıyq» dedi. Árıne, orystar meni jibergisi kelmedi, degenmen tabandylyq tanytyp kettim-aý» dep aǵynan jaryldy Toqtar batyr.

Tuńǵysh ǵaryshker. “Birde Shymbulaqta shańǵy teýip júrgenimde, jaqyn joldastarym habarlasady. «Toqa, nege bizge aıtpaısyń? Ǵaryshqa ushqaly jatyr ekensiń ǵoı» dep renjıdi. Men ań-tańmyn. Ertesine Nurekeńe (Nursultan Ábishuly) bardym. «Menimen aqyldaspaı nege osyndaı sheshimder qabyldadyńdar? Men barmaımyn. Men ushqyshpyn, ǵaryshker emespin» dedim. Nurekeń: «Bilgirlerdiń barlyǵynan surastyrdym. Bári bir aýyzdan dál qazir ǵaryshqa usha alatyn Toqtardan basqa esh qazaq joq dedi. Sondyqtan osylaı dep sheshtik». Men «joq» dep siresip turyp aldym. Sol kezde Nurekeń: «Toqtar, dál maǵan bul kerek emes. Prezıdentpin. Budan artyq ne armandaımyn. Saǵan da kerek emes. Jeter jerińe jettiń. Biraq ol qazaqqa kerek. Otyz jyl boıy halyqtyń ańsaǵan armanyn júzege asyrýǵa múmkinshilik týyp otyr» dedi. Halqym úshin kelistim».

Ǵarysh. «Ushý kúniniń ýaqyty bekitildi. Degenmen Nurekeńe birden aıttym «Men jáı ǵana ushpaımyn, arnaıy zertteý jumystaryn atqarý kerek». Ol maqul kórip, 300 adam (ǵalymy bar, zertteýshisi bar) bas qosyp zertteý jumystarynyń baǵdarlamasyn daıyndadyq. Buryn zerttelmegen taqyryptardy qozǵadyq. Araldyń ekologıalyq máselesin alǵashqy bolyp daıyndap dáleldegen men edim. Ǵaryshtan Aral aımaǵyn fotoǵa túsirip, keıin sol tuzdyń soltústik muzdy muhıtqa qaraı ushatynyn kórsettim. Tuz ushqan jerdiń túsi de ózgeshe bolady. Taǵy da basqa zertteýler boldy. Kelgennen keıin álem ǵalymdary «bundaı jańalyqtardy, osyndaı zertteýlerdiń nátıjelerin otyz jyl ishinde eshbir ǵaryshker alyp kelmegen» degen edi. Óz basyma emes, qazaq halqy úshin maqtandym».

Jerge oralý. «Ǵaryshtan kelgen soń, el-jurt qushaǵyn jaıyp qarsy aldy. Tabanymdy jerge tıgizbedi. Men halqyma rızamyn. Áli kúnge deıin qurmetteıdi. Shaqyrǵan jerden qalmaýǵa tyrysamyn. Ótkende bir JOO stýdentteri habarlasady. «Aǵa, rektorat ruqsat bermeı otyr. Degenmen ózimiz bas qosaıyq dep sheshtik. Adam sany kóp bolmaıdy-aý. Kele alasyz ba?» dep surady. Men: «Eki adam bola ma?» dep suradym. «Ia» dedi. Onda «Baramyn» dedim. Qudaı-aý, barsam zal toly. Eki qaptal, oryndyqtardyń arasynda bir adam syıatyndaı oryn joq qoı. Meni keledi degendi estip, jınalǵan eken. Rıza boldym».

Ókinish. «Qazaqstannyń óz ǵarysh agenttigin qurýdy bastaǵan menmin. 1993 jyldary edi. Aqsha joq. Shtatta alty-aq adam. Jalaqysy 10 (on) dollar. Tolyq qandy jumys jasaýǵa múmkinshilik bolmady. Dese de tyrysyp júrip Baıqońyr týraly zań qabyldadyq, bekittik. Keıin BUU baryp ǵarysh salamyzdy tanystyrdyq. Búgin oılap otyrsam, qazirgi mıllıard teńgeler sol kezde bolǵanda, kóp sharýa tyńdyratyn edim. Endi armanymdy aıtaıyn, Eýropada ortaq ǵaryshty zertteý ortalyq bar. Biz de Orta Azıalyq ortalyqty qurý kerekpiz. Jumyla kótergen júk jeńil».

Jastarǵa. «Búgingi tańda jastarǵa eń keregi ol – bilim. Ózgeden tek bilim arqyly ǵana oza alamyz. Bala kezimde aýylda anam ekeýimiz ǵana turdyq. Jaz boıy qysqa daıyndyq jasaımyn, qysta mektep kitaphanasynan shyqpaımyn. Kitapty kóp oqydym. Osylaı óstik qoı. Qazir bári de jeńil. Kitap túgil, planshet túgil, uıaly telefonnyń ózinen kitap oqýǵa bolady. Múmkinshilik kóp. Tek durys paıdalana bilý kerek», dep óz sózin qorytyndylady Toqtar aǵamyz.