Bizdiń redaksıanyń jýrnalısine  elıtaly jezókshelerdiń birimen suhbattasý sáti tústi.  Tómendegi materıal osyndaı jolmen nan taýyp júrgenine 4 jyl bolǵan S. esimdi Almatylyq qyzdyń aýzynan jazylyp alyndy. 

Toqal bolý — joǵary deńgeıdiń belgisi

Toqal — qazaq qoǵamynda buryndary jaǵymdy statýsqa ıe bolǵan. Báıbishemen teń quqy bar, jas, jarynyń súıikti, qylyqty teńi. Keı kezderde ámeńgerlikpen kelgen, keı kezde kári qyzdardyń problemasyn sheshý maqsatynda bir baıdyń ekinshi áıeli bolyp jatsa,  báıbishe «bedeý» bolǵanda  da toqal alyp túrli problemalar túıinin sheshýge tyrysqan.  21-shi ǵasyrda toqal  bolýǵa jas qyzdar ǵana kelisimin berip jatady. Onyń ózi materıaldyq problemalar túıinin sheshý úshin ǵana. 

—  Almatyda árbir besinshi qyzdy «Elıtaly jezókshe» deseńiz de bolady. Qazir Saın kóshesi boıynda kári áıelder men túri nashar, ózine qaramaıtyn kóshe jezóksheleri turady nemese olar  arzan qonaq úıler men saýnalardy jaǵalap klıent izdep júredi. Biz bolsaq ondaı «arzan» jerlerde  júrmeımiz. Bizdiń arnaıy otyratyn  ornymyz bar. Ol jerde qyzdardy túri men fıgýrasyna qarap alady. Jáne jasyń otyzdan aspaýy tıis. Biz kúnde keshke jumysqa barǵandaı baramyz. Ádemi kóılek, bıik óksheli kablýk, kásibı makıaj, manıkúr, pedıkúr men prıcheskań bolýy tıis. Shet tilderin bilseń, jaqsylap án aıta alsań  stavkańda joǵary. Bizge keletin qonaqtyń kóbi shet eldikter. Bireýi bıznesmen, bireýi bir kompanıanyń  dırektory, taǵy bireýi Astanadan keletin mınıstrler, -deıdi S.

 Kofe jáne chaı: Zamanaýı Geıshalar

—  Mundaǵy qyzdardyń eki túri bolady: «Chaı» qyzdar, ıaǵnı kelgen qonaqtardyń kóńilin kóterip, solarmen birge iship, án aıtyp, bı bılep, «schetty raskrýtka» jasaıtyndar, bular ary qaraı ıntım qyzmet kórsetpeıdi. Soǵan oraı  otyrǵan baǵasy da 5000  teńge, odan ári qonaqtyń rızashylyǵyna oraı baǵalar kete beredi.  Kóbine mundaı jumystardy oqý aqysyn tóleı almaı júrgen stýdent qyzdar isteıdi. Biraq, «chaı» qyz ishimdikten bas tartpaýy tıis.  

"Kofe" qyzdar, ıntım qyzmet kórsetedi. Kelgen qonaq qyzdardy óz qalaýyna qaraı tańdaıdy. «Kofe» qyzdar qonaqtardyń kóńilin de kóteredi, «schet raskrýtkasynda» jasaıdy, ishimdikti de ishedi, ary qaraı qonaq úıge de birge ketedi. Olardyń qyzmet aqylary da joǵary. Bir rettik qyzmet quny  100 dollar. Biraq, ondaǵy qyzdar odan da jaqsy aqsha tabady. Shet eldik qonaqtar óte «jomart». Kóńilin tapsań bir túnde «500-1000» dollardy op-ońaı bere salady.  

 Qazaq aǵalardy emes,  shet eldikterdi ustaýǵa tyrysamyz

Qazaqtar kóp kele bermeıdi. Úlken –úlken sheneýnikter  qyzdardy rezerv jasap, Astanaǵa eki-úsh kúnge jaqsy baǵaǵa alyp ketip jatady. Olar kelgen kúnniń ózinde ózbek pen orystyń qyzdaryn kirgizýge tyrysamyz.  Sebebi, qazaqtar aqshańdy tolyq bermeıdi, qyzdarmen qalaı bolsa solaı óktem sóılesedi, keıde aqyl aıtyp, uıaltyp, jylatyp ta jatady. Bolmasa bir-birine qarap «Mynalardy keıin balalarymyz kelin-ǵyp ákep turmasyn», «Qudaı onyń betin ary qylsyn» dep kózimizshe neshe túrli áńgimeler aıtyp jatady. Shet eldiktermen bizge «proshe», aqshańdy aıamaı beredi, ertesi meıramhanalar men qymbat saýda úılerin aralatady. Talaı qyzdarymyz solardyń arqasynda úıden úı alyp, mashınadan mashına minip, óz bıznesterin ashyp ketti,-  deıdi derekóz.

-         Shet eldikter degenińiz qaı ulttyń ókilderi ?

-          Qytaılar men kárister negizinen. Turaqty keletin qazaq klıentter de bar.   

Toqal bolǵannan da, «kofe qyz»  bolǵan jaqsy

Toqal bolǵannan da, kofe qyz bolǵan jaqsy. Toqal bolsań, sen bir ǵana adamǵa tıesilisiń. Kofe bolyp júrseń, erik ózińde. 3-4 qonaqpen qatar júrýińe bolady.  Erkindigiń bar, kez-kelgen ýaqytta kete berýińe bolady. Onyń ústine shet eldikter bizdiń elde ýaqytsha júrgender, sol úshin olarmen kezdesip turǵannyń ózinde qalaǵanyńdy áperip, jaǵdaıyńdy jasaıdy.  Al, qazaqtarǵa toqal bolý qıyn. Bala taýyp berý kereksiń. Birge  júrý kereksiń, áńgimesi kóp,- deıdi tutqanyń ar jaǵyndaǵy S. atty osy salada júrgen qazaq qyz.

— Sizdiń bul salada júrgenińizge qansha ýaqyt boldy?

— Maǵan bıyl 4-shi jyl. Alǵash «chaı» bolyp bastaǵanmyn, keıin «kofedegilerdiń» kóp aqsha tabatynyn kórip,solaı qaraı aýysyp kettim. Bul bir «bolota», bir ret ishine kirseń, eshqashan shyǵa almaısyń. Bizdiń aramyzda bank pen iri kompanıalarda, televızıada, shoý-bızneste jumys isteıtin qyzdar da bar. Olar kúndiz kádimgi jumysta otyrady, keshke osy jumysqa keledi. «Jırnyı klıent» taýyp alsań, klýbqa kelýdiń de keregi joq. Jeke ózine ǵana baryp turýyńa bolady.   

«Joǵarǵy klass» qyzdar shet elde jumys isteıdi

Aǵylshyn tilin biletin qyzdar Túrkıa men Dýbaıǵa shyǵyp jumys istep turady. Ol jaqpen bizdiń «madamdar» kelisip beredi, sýretińdi jiberesiń, túriń, fıgýrań unasa, bıletińdi, jatatyn ornyńdy daıyndap, ózderi shaqyrady. Sóıtip eki-úsh aıǵa baryp keletin qyzdar kóp. Ondaı jaqqa til biletin, joǵary bilimi bar,  bastyq adamdarmen sóılese alatyn, boıy men aıaǵy uzyn qyzdar barady. Kóbine shashy sary, kózi kók orys  qyzdardy suraıdy. Sondyqtan shashymyzdy boıap, kózimizge kók lınza taǵyp, orystyń qyzdarymyz dep baramyz. 

«Páktigin» 5000 dollarǵa satatyn qyzdar bar

«Pák» qyzdarǵa sheneýnikter men iri bastyqtar  tapsyrys beredi. Baǵalary da arzan emes, kem degende 5000 dollar turady. Ondaı qyzdardyń joly bolǵysh, ary qaraı «Toqal» bolatyndar da solar, qazaqtyń aǵalary ondaı qyzdardy bul jumysqa shyǵarmaı, ary qaraı jaǵdaıyn jasap, barlyq problemasyn sheship beredi. «Kofedegi» qyzdardyń kóbi ajyrasqan, bir-eki balasy barlar. Al, shet eldikterge báribir. Bastysy kóńilin taýyp, jaǵa bilseń bolǵany. Talaı qyzdardyń osy jolda júrgenin bile tura, úılengen shet eldikterdi de kórdik. Qazir eki-úsh balalary bar, birge turyp jatyr.  

Materıaldy jazý barysynda biz osyndaı qyzdarǵa «shet elden» oryn  taýyp beretin  saıt toptarynyń  elimizde ashyq  jumys isteıtinin baıqadyq. Jarnamasy da bar, baılanys nómirleri de joq emes.  Mundaı «elıtaly jezókshelerdiń» madamdary men bastyqtaryn bizdiń quqyq qorǵaý uıymdarynyń qyzmetkerleri óz qorǵaýlaryna alyp, sol qyzmetteri úshin aqy da alyp turatyn kórinedi.