Qazaqstannyń ózge qalasyna ýaqytsha turý úshin barǵan kez kelgen qazaqstandyq mindetti túrde sol jerde tirkelýi kerek. Bul týraly egemen.kz habarlap otyr. Bul talapty oryndamaǵan jaǵdaıda 10 aılyq eseptik kórsetkish kóleminde, ıaǵnı shamamen 23 myń teńge aıyp tóleıdi. Búgin Astanada QR İİM Kóshi-qon polısıasy departamenti basshysynyń orynbasary Galına Sársenova jańa zańnyń negizgi normalaryn túsindirdi. Onyń aıtýynsha, turǵan jeri boıynsha tirkelý talaby – álemdik tájirıbede bar nárse. Tirkeý adamdardyń erkin júrip-turýyna kedergi jasamaıdy, al tirkelý úshin Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵynda 10-20 mınýt qana ýaqyt ketedi deıdi Sársenova.
Qandaı qujattar kerek?
Tirkelýge kóp qujat qajet emes, alaıda tirkelýshi ózi bolýy mindetti. Galına Sársenovanyń aıtýynsha, tirkelý úshin búgingi kúni mynadaı qujattar kerek:
Úı ıesiniń kelisimi
Úı ıesiniń jeke kýáligi
Tirkelýshiniń jeke kýáligi
Tirkelý úshin 227 teńge tólegeni týraly túbirtek
Sonymen qatar tirkeletin úı ıesiniń ózi nemese notarıýs kýálandyrǵan senimhaty qajet. Elektrondy sandyq qol bolǵan jaǵdaıda azamat elektrondy úkimet arqyly tirkelýine bolady jáne turaqty tirkelgen jerinen tirkeýden shyǵý qajet emes.
Bir páterde qansha adamdy tirkeýge qoıýǵa bolady?
Sanıtarlyq talaptar boıynsha, páterde ár tirkelýshiniń keminde 15 sharshy metr turǵyn jeri bolýy kerek. Ázirge bul norma Almatyda engizilgen. Bolashaqta eldiń barlyq aımaqtarynda osyndaı talaptar qabyldanatyn bolady. Tirkelgen ár adamǵa páterden qansha turǵyn jer berilýi kerektigi ár aımaqta ártúrli bolýy múmkin. Mysaly, Almatyda 60 sharshy metrlik eki bólmeli páterde tórt adamnan artyq tirkeýge alýǵa bolmaıdy. Basqa qalaǵa uzaq ýaqytqa emdelýge nemese, aýrýhanaǵa jatý úshin barǵan azamattar da sol jerde tirkelýi tıis. Al basqa qalada jumys isteıtin, biraq qonaqúıde turatyn adamdar qonaqúıde tirkelýine bolady. «Sybaılastyq máselesi mańyzdy suraq. Bizdiń qatarymyzda qoly taza emes adamdar bolýy múmkin. Biraq qaıta-qaıta para bergenshe, bir ret 200 teńge tólep tirkelgen tıimdi. Nemese sybaılastyqqa jol bermeý úshin úıde ınternet arqyly tirkelýge bolady» dedi Sársenova hanym.
Aıyppuldar qandaı?
Endi zań talaptary buzylǵan jaǵdaıda salynatyn aıyppuldar týraly. Ýaqytsha turyp jatqan jerinde bir aıdan asa ýaqyt tirkeýsiz turǵany úshin 7 AEK, ıaǵnı 16 myń teńge aıyppul salynady. Ekinshi tekserý kezinde zańbuzýshylyq anyqtalsa, aıyppul 13 AEK, ıaǵnı 29 500 teńge bolady. Pátershilerdi tirkeýge qoımaǵan páter ıeleri 10 AEK, ıaǵnı 22 600 teńge aıyppul tóleıdi. Olar jeke tulǵa emes, shaǵyn kásipkerler bolsa aıyppul kólemi 15 AEK nemese 34 000 teńge, al iri kásipkerlik sýbektileri bolsa – 50 AEK kórsetkish, ıaǵnı 113 500 teńge. Alaıda, zań kúshine engenmen, aıyppuldar salý áli de kóptegen qujattardyń qabyldanýyn talap etedi. Sondyqtan ýaqytsha tirkeýsiz azamattardy anyqtaý isi 2017 jyldyń 1 aqpanynda bastalady. Galına Sársenovanyń aıtýynsha, tirkeýsiz adamdardy anyqtaý isi buǵan deıin de júrip keldi. Mysaly, ótken jyly 13 adam osy talapty oryndamaǵany úshin jaýapqa tartylǵan. 2016 jyldyń 22 jeltoqsanynda Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev «Qazaqstan Respýblıkasynyń ekstremızm men terorızmge qarsy kúres máseleleri týraly keıbir zańdyq aktilerine ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańyna qol qoıǵan bolatyn. Ol boıynsha, úı nemese páterdi jalǵa bere alatyn adamdar ondaǵy azamattardy tirkeýi mindetti. Bul qujatty daıyndaý Aqtóbe men Almatyda bolǵan terrorlyq aktilerden keıin qolǵa alyndy.
