Qazirgi jastar ıt ustaý men ony tóbelestirýge óte qumar bolyp alǵan. Bul qushtarlyq neden bastaý aldy, bulardy baýrap alǵan ıt boıyndaǵy kúsh-qýat ne? Árıne, bul ıt boıyna bekigen tabıǵı jalǵyz ǵana qabaǵan qaısar minezi men ıttiń ólimshi tóbelesi! It tóbeleskende ıeleri men qyzyq qaraýshy kórermender úlken bir tolqýda turady. İshindegi emosıalary alasapyran kúıde bolady. Bul kezindegi batyr qazaqtyń urpaqtarynyń boıynda qalǵan sońǵy jalyn, sońǵy jylty ma dep te oılap qalamyn. Iaǵnı, óz boılarynda joq tóbelesti ıttiń boıynan tabylǵanǵa tamsaný – jastar úshin sońǵy effekt! Burynǵy qazaq qasqyrdy ıt qurly kórmeıtin edi. Al qazirgilerge qasqyr arman ǵoı. Qolda bary ıt qana. Endigi myqtylyqty ıt boıynan ǵana kezdestire alatyn sıaqty. Nege eki ıttiń qyzylqan bolyp tóbeleskeni jastar túgili úlkenderdi qyzyqtyrady? It, ol – haıýan! Ol eshteńe bilmeıdi, onda sana-sezim joq, kórgen ıtimen qyrylyp kep ketedi. Itte: «ne úshin búıttim, ol maǵan ne istedi, men buny tanymaımyn ǵoı, uıat bolyp qaldy-aý» degeni sıaqty oılar men sezimder joq. Ol ıt qoı, oǵan sol ıtqylyq tán! Al biz she, bizdiki ne? Itimiz jeńip jatsa tanaýymyzdy aspanǵa shúıirip, keýdemizdi kerip, eń myqty adam qusap tákapparlanamyz. Jeńgen ıt atynan júlde alyp shart-shurt etip sýretke túsemiz. «Meni baǵyp otyrǵan osy ıt» dep te qoıamyz. Jaraıdy, jeńgen sen emes, ıtiń ǵoı. It qurly joqsyń ba? Sondaı shyn marapatqa shyn ıe bolǵyń kelse sen de nege kúrespeısiń eliń úshin? Sen de nege qyzylkeńirdek bolyp talaspaısyń tiliń úshin? Sen nege qyzylqan bolyp ólmeısiń diniń úshin? Sen nege ıt qusap birden qyrylyp ketpeısiń jeriń úshin? Kórdińder me? Biz aqyldy bolsaq ta aqylsyz ıtten de tómenbiz. Bizdiń boıymyzdaǵy rýh óship qalǵan, namys túsip qalǵan. Jiger jaǵada jylap otyr, qaırat qaıtty. Yntymaq – yntyqtyń túbine ketti, aýyzbirlik – jaýyzbirlikke aınaldy. It ıesi úshin baryn salady, biz aqsha úshin ǵana barymyzdy salyp jatyrmyz. Burynǵynyń adamdary bala turmaı jatsa, til-kózden ólip qala beretin bolsa, baldaryna yrymdap «Itekesh, Itemgen, Kúshikbaı, Bóribaı» degendeı esimder qoıatyn edi. Qazirgiler ıtterine «Batyr, Qaısar, Taımas» sekildi attar qoıady. Iaǵnı, biz boıymyzdaǵy batyrlyqty da ıtke tapsyrǵan sıaqtymyz.

Meniń aıtpaǵym, jazbasha batyr bolmaı-aq qoıaıyq. Ia birnárse jasaıyq, ıa qoldan birnárse keletin adam qusap pikir jazbaıyq. Biz bul ıttirlikte ne kórdik? Joǵarǵy jaq ultty mazaq etýmen aınalysyp jatqan sıaqty. Astana namystylary, Astana ultshyldary men kózi ashyqtary, Astanada agenttik ashyp qazaq qyzdaryn qoly tımeı jatqan kásipker qytaılyqtarǵa 25 myńnyń taýary retinde ótkizbek bolǵan orystyń búlikshi jaman qatynyn saýatty túrde jaýaptańdar, tıesili oryndar qandaı da bir jaýaptan qıqańdap qashatyn bolsa, onda retin taýyp búlikshiniń kózin qurtyńdar! Orys qatynnyń bul basynýynyń arty úlken apat bolady. Ekinshi másele, Qaraǵandy ultshyldary men namystylary, Oktábr aýdanyna mindetti túrde Álıhan Bókeıhannyń esimin alyp berińder! Jáne de, qaı oblystan qazaqty basyný men mazaq qylý paıda bolsa, sol oblystyń namystylary sol iske jaýapker bolsyn! Qazaq eli úlken, ana shetiniń adamynyń myna shetine birden jetýi ekitalaı. Sondyqtanda oıanyńdar, oılanyńdar, baýyrlar! It ekesh ıtten uıat bolmasyn!

Turar Shapqara