Sheteldiń kóptegen memleketterine qarap otyrsańyz óz esimderin halqynyń hám ultynyń tólqujatyndaı kóredi. Iaǵnı, aty-jónderine jalǵaǵan jalǵaýlardyń ózinen-aq qaı memleketten kelgenin ańǵarýǵa bolady. Úlken dúnıelerdiń osyndaı kishkentaı qadamdardan bastalatynyn túsingenimiz abzal. El bolyp eldigimizdi asqaqtatyp, birge jumylyp is jasap jatqan dúnıelerimiz az emes, alaıda óz tegimizdegi «ova», «eva», «ov» syndy kedergilerden tezirek qutylýǵa esh asyqpaıtynymyz belgili. Alashordanyń birtýar azamaty Álıhan Bókeıhan atamyz: «Qazaqtyń aty-jónin orys halqyna eliktep, «-ov, -ev», – dep jazý toqtatylsyn! Budan bylaı qazaq azamattary óz aty-jónderin Abaı Qunanbaıuly degen sıaqty jazdyrsyn, biz de Ahmet Baıtursynuly, Álıhan Bókeıhanuly bolaıyq!», – dep urandaǵan edi. Bul uran qazirdiń ózinde halyqtyń qulaǵynda jańǵyryp turǵandaı. Sebebi, biz tolyqtaı bolsyn óz aty-jónimizge taǵylǵan qara tańbadan aryla almadyq. Aqıqatyna kelsek bizge eshkimde bóget jasap jatqan joq, jolymyzda turyp alǵan joq. Kerisinshe, osyǵan baılanysty ata zańymyzdyń ózine arnaıy bap qarastyrylyp, ruqsat etilgen. Iaǵnı, ár azamattyń óz qalaýyna qaraı erik berilip, ultshyldyǵynyń tarazysyn ólsheýge arnap qoıǵandaı. Kóp azamattardyń aıtatyn syltaýlary da jetkilikti. Ýaqyt taba almaıdy nemese bir kedergi shyǵyp qalady, áıteýbir qıyndyqtyń tóbesin kórsetip jatamyz.
Siz úshin bar bolǵany bir aty-jónińizge jalǵanǵan jalǵaýdyń óziniń úlken qudireti bar ekenin seze alasyz ba ? Elestetińizshi aty-jónińizde «uly», «qyzy» dep daralap, qazaqtyń ǵajap esimderiniń ózine nár berip turady. Qaı elden ekenińizdi túsindirip jatýdyń da qajeti bolmaıdy. Óz tilińizdi kúrmelep, ózge tildiń jalǵaýynyń jalaýyn kóterip júrgendi siz namys sanamaısyz ba? Sansyz ýaqyttyń enshisine ıelik etip jatqan el tarıhynyń paraqtaryn taǵy bir zerdelep shyqsańyz, halyqtyń zıalylarynyń ózi osy máseleniń qanshalyqty úlken mánge ıe ekenin erte ańǵarǵan. Sol sebepten de áýel bastan-aq durys joldyń baǵytyn tańdap, óz isteri úshin esh uıalmaǵan.
Táýelsizdik alǵaly osy bir másele sansyz ret kóterilip, talaı zıalylardyń jalyndy sózderi jarıalanǵan edi. Kóptegen azamattarymyz óz tegine ózgertýler jasap, qalyń jurtshylyqqa úlgi bolyp jatty. Biraq, buǵan asa qatty nazar aýdarmaıtyn adamdardyń da qatary kemı qoımady.
Áli kúnge deıin tegindegi kúrmeýdi sheshe almaı hám ony sheshýge qulshynys jasamaı júrgen azamattardyń qataryn jıi kezdestirip jatamyz. Biz osyndaı usaq dúnıelerdiń keıin úlken mánge ıe bolatynyn jáne adam ataýyna taǵylǵan aıdardyń ózindik bir kúsh-qudireti bar ekenin umytpaý kerekpiz.
Kóp azamattarymy az bolsyn , kóp bolsyn aıyppul salynatyn boldy dep, zań qabyldansa ile-shala bas kóterip, óz qarsylyqtaryn bildirip jatady. Tipti, soǵan kezekke turyp jatatyn adamdardyń arasynda ıne shanshar oryn bolmaı qalady. Al endi, ulttyq bolmysymyzǵa, ózindik daralyǵymyzǵa úlken mán beretin osy bir ózekti taqyryptyń aınalasynda bas kóteretin biren-sarań jurtty kórip jatamyz. Nelikten erterek qamdanyp, qazaqtyń ata-tegindegi ózindiń «uly», «qyzy» atty daralyqty qalyptastyrmasqa!
Tilegen Kógershin
Pikir qaldyrý