Hamıt Ysqaq Ábilqasymuly – Qytaıdaǵy qandastar arasynan shyqqan Qytaı halyq respýblıkasynyń memlekettik 1 dárejeli ánshisi. Alty qyrdyń astynan estiletin asqaq úni, keń dalany kerneıtin kerim áni mıllıondardyń júregine jattalyp qalǵan. Bireý bilse bireý bilmes, 1962 jyly otbasy bergi betke aýǵan elmen birge kóshkende ol Qytaı qazaqtaryndaǵy án-men kúıdi jınaýdy maqsat qoıyp, múmkindigi bola tura qalyp qalǵan.
1939 jyly 10 qazanda Sháýeshek qalasynda dúnıege kelgen. 1947-1958 jyldary Sháýeshek qalasynda mektepte oqyǵan. Oǵan qosa 1951 jyly qyrkúıekten 1958 jyly aqpanǵa deıin áskerı qosynǵa qabyldanyp, Altaı áskerı raıonynda jaýynger bolǵan. 1959 jyly qańtarda Shyńjań áskerı raıonynyń dene-tárbıe komandasyna aýysqan. 1961 jyly qazanda Shyńjań áskerı raıonynyń oıyn-saýyq úıirmesine artıs bolyp qabyldanǵan. Osy ýaqyttan bastap Hamıt Ábilqasymuly 40 jylyn áskerı salaǵa arnady. Hamıt Ysqaquly uzaq jyldar boıy Qytaıdyń batys shekarasyndaǵy áskerı kazarmalarda turǵan jaýyngerlerge án aıtyp berdi, Tán-SHan, Kúnlún, Alı qarly taýlaryndaǵy kazarmalar men zastavalardy aralap án shyrqady. 1999 jyly maýsym aıynda zeınetke shyqqan. Áskerı sheni general-maıor. 2011 jyly 30 qazanda dúnıe saldy.
Hamıt Ysqaq Qytaı áskerı kúshteri arasynda jeke oryndaýshylyqtan 1973, 1975, 1978, 1979, 1980, 1981 jyldary qatarynan 7 jyl eń joǵary syılyqty ıelengen. 1989 jyly QHR 40 jyldyǵynda búkilqytaılyq ásker arasynda óner baıqaýynan bas júldege ıe bolǵan.
Repertýaryna 300-den astam án jınalǵan Hamıt Ysqaq Qytaıǵa qazaqtyń 200-den astam ánderin tanytty, halyq arasynda 5 ún taspasy tarady. Ol áskerı qyzmetinde memleket atynan Fransıa, SSSR(Keıinnen barlyq TMD memleketteri), Japonıa, Shveısarıa, Iordanıa, Pákistan, Argentına, Vetnamda issaparda bolǵan. Qytaıdaǵy memleket ishinde ótken túrli ónerbaıqaýynda kóp altyn medaldar alǵan ánshi 1993 jyldan bastap Qytaı ortalyq Úkimetiniń erekshe syıaqysyn alyp otyrǵan. Ol qaı memleketke, qaı óńirge barsa da tym bomlasa bir ándi mindetti túrde qazaqsha oryndap otyrǵan.
Hamıt Ysqaq Shyńjańdaǵy qazaqtar arasynan shyqqan tenor daýysty áıgili ánshi. Jurt ony shynaıy kóńilderimen alqap «Qazaqtyń án patshasy» dep atap ketti. Hamıttyń tynysy keń, daýysy zor, úni jaǵymdy, sózi uǵymdy, oryndaýy qyzyqty da jalyndy, sahna tartymdylyǵy qýatty bolǵan. Ol qazaqtyń ǵana emes uıǵyrdyń halyq ánderin qazaq, uıǵyr, qytaı tilderinde tamyljyta shyrqap, qalyń eldiń qalaýyn alǵan. 1965 jyly Qytaı premer-mınıstri Chjoý Enlaı Shyńjańdaǵy ulttarmen kezdesýge keledi. Osy kezdesýdegi saýyqkeshte Hamıt Ysqaqulynyń ónerine tánti bolǵan Qytaıdyń reformator premeri Chjoý Enlaı Shyńjań avtonomıaly aýdany basshysynan: «Men Qazaqtyń jas ánshisi Hamıttyń qazaqtyń qulaqqa jaǵymdy halyq ánin qaıtalaı aıtyp berýin suraımyn » deıdi. Hamıt Ysqaq qazaqtyń halyq áni «Boztorǵaıdy» irkilmeı aıtyp bergende, Chjoý Enlaı sahnaǵa adymdaı kóterilip: «Biz endi «Biz kelemiz dańǵyl jolmen» ánin aıtsaq qalaı?» dep iltıpatyn bildirip, qazaqtyń ánshisimen qosyla án aıtady.
Osydan on jyldan keıingi memleket merekesinde, Chjoý Enlaı sheteldik mamandardy qabyldap, saltanatty kesh ótkizgende, Mádenıet mınıstrligi men armıanyń bas saıası basqarmasyndaǵy mádenıet bólimi arqyly Hamıt Ysqaqty Bejińge shaqyrtyp alyp, sheteldik mamandarǵa Shyńjańnyń halyq ánderin aıtqyzyp beredi. Onyń ózine tán án aıtý stıli sheteldik qonaqtardyń qoshametine bólendi.
Oqyrman nazaryna "Shyńjań 3" qazaq tildi telearnasynyń ánshiniń qazasyna oraı arnaýly habaryn qosa usynamyz. Sondaı-aq, ánshiniń ánderin myna siltemeden tyńdaı alasyz. http://ankui.kz/
