Soltústik Koreıa týraly áńgime qozǵar bolsaq eń aldymen onyń ustanǵan saıasaty, áskerı kúshi, syrtqy saıasaty men mashına jasaý salasy eske túsedi. Osyndaı jaǵdaıdan keıin ol eldiń kórkemónermen aýyly alys dep oılaıtynymyz ras. Alaıda ol elde asa úlken shyǵarmashylyq top jumys jasaıdy. Ol «Mansýda shyǵarmashylyq uıymy» dep atalady (Mansudae Art Studio). Atalmysh uıym 1959 jyly qurylǵan. Álemdegi úlken kórkemsýret shyǵarmashylyq bazasynyń biri. Qazirgi kezde 4000 nan astam múshesi bar. Soltústik Koreanyń Eńbekshiler partıasyna baǵynyshty. Bir kezderi Kım Chen Irdiń tikeleı basshylyǵynda bolǵan.
Soltústik Koreıanyń sosıalızm jolyndaǵy jeńisteri men jetistikterin násıhattaıtyn týyndylar jaratý bul uıymnyń alǵash qurylýyny sebep bolǵan. Ol eldiń basshysyna qatysty ártúrli týyndylar tek osy uıymnyń sýretshileriniń qolymen ǵana jasalady. Soltústik Koreanyń burynǵy basshylarynyń barlyǵy únemi osy uıymǵa kelip turǵan.
Bul eldegi áıgili Chollıma mys músini, Jeńis qaqpasy, Tutastyq arkasy jáne Mansýda alańyndaǵy bıiktigi 20 metr bolatyn Kım Ir Sen men onyń uly Kım Chen Irdiń mys músini men Phenán qalasyndaǵy basqa da mańyzdy eskertkishter osy uıymdaǵy sýretshi, músinshilderdiń qolymen jasalǵan.
Soltústik Koreıadaǵy eń myqty sýretshilerdiń deni osy uıymǵa jınastyrylǵan. Ol jerde jumys jasaý olar úshin óte abroıly is. Alaıda ol jerde jumys isteý úshin kem degende tómendegi úsh túrli shart oryndalýy qajet.
1. Biliktiligi
Belgili bir kórkemdik salada asa joǵary bilimi men tájirıbesi bolýy shart. Soltústik Koreıada ýnıversıtet oqýy kezinde ózin talantymen kórsete bilgen stýdentter bul uıymǵa jumysqa shaqyrý alady. Sonymen qatar áıgili sýretshiler de uıymǵa arnaıy shaqyrylyp jatady.
2. Dıplomy
Mansýda uıymyndaǵy mamandardyń barlyǵy derlik ýnıversıtet nemese kásibı sýret ınstıtýttarynyń túlegi. Soltústik Koreada sýret mamandyǵy 8 jyl oqytylady. Erekshe talantymen kózge túskenderi Reseıge jalǵasty bilimderin jetildirýge jiberiledi.
3.Saıası kózqarasy
Mansýda uıymynyń árbir qyzmetkeri memleketi men onyń basshysyna adal bolýy kerek. Bul jerdegi óner ıeleri memleket jáne memleket basshysyna qatysty jasaǵan týyndylaryna qaraı «Halyq sýretshisi», «1 dáredeli sýretshi» jáne «Eńbek sińirgen sýretshi» degen ataqtardy ıelene alady. Dárejelerine qaraı jalaqylary da ártúrli bolady. «Halyq sýretshisi» ataǵy eń joǵary ataq bolyp onyń týyndylary da eń qymbatqa baǵalanady.
Alaıda Soltústik Koreıadaǵy sýretshiler memleket bergen jalaqyǵa ǵana súıenip ómir súredi. Óz týyndylaryn satýǵa tıym salynǵan. Satylymǵa túsken jaǵdaıda da qarjy satyp alýshy men memlekettik qyzmetkerdiń aralasýymen esep aıyrylysyp qarjy uıym men memleket qazynasyna quıylady. Mansýda uıymyna eldegi eń myqty degen sýretshilir jınalǵandyqtan olardyń týyndylarynyń kórkemdik deńgeıi de asa joǵary. Sheteldik kolleksıonerlerdiń aıtýynsha olardyń týyndysy óz deńgeıimen salystyrǵanda tym tómen baǵamen satylady eken.
Bul uıymdaǵy sýretshiler basqa da kórkemóner salasyn zertteıdi. Mysaly, Soltústik Koreıaǵa tán túrli-tústi usaq tastardan jasalatyn «Asyl tasty sýret» sol ónerpazdardyń tapqyrlyǵy sanalady. Ol ásemdigimen, túsiniń ashyqtyǵymen tanymal. Soltústik Koreanyń óneri retinde shetel basshylaryna syılyq retinde berilgen jáne halyqaralyq kórmelerge qoıylyp marapattarǵa ıe bolǵan.
1970 jyly Mansýdanyń sheteldegi seriktigi quryldy. Ol negizinen kórkem týyndylardy basqa memleketterdiń basshylaryna syılaýǵa jaýapty edi. 1990 jyldan bastap týyndylardy satýmen aınalysyp 2011 jyldyń qarasha aıyna deıin memleket qazynasyna 1 mıllıord 600 mıllıon dollar qarjy quıǵan.
Aıtýǵa qaraǵanda Mansýda uıymynyń sheteldik merdigeri bar. Ol Italıandyq Pier Luigi Cecioni. Ol týyndylardy shetelde kórmege qoıý jáne satý jumysymen aınalysady. Qazirge deıin olardyń týyndylary Ońtústiń Korea, Qytaı, Afrıka men Shyǵys Azıa elderine shyǵarylǵan.
Jaqynǵy jyldarda olardyń negizgi tapsyrys berýshileri Afrıka elinde eken. Arasyndaǵy eń tanymaly Senegal Respýblıkasynyń astanasy Dakardaǵy bıiktigi 49 metr bolatyn «Afrıkanyń qaıta jańǵyrýy monýmenti» sanalady. Budan basqa Angola, Benın jáne Efıopıa
Respýblıkasy da músin jasaýǵa tapsyrys bergen.
«Afrıkanyń qaıta jańǵyrýy» monýmenti
Bul elderdiń Mansýdaǵa tapsyrys berýiniń eki sebebi bar. Arzan baǵasy jáne ol músinderdiń kóleminiń úlkendigi. Mansýdanyń sheberleri dál sondaı úlken kólemdegi músinderdi jasaýdyń naǵyz sheberi sanalady.
Mansýdanyń Afrıka elderinen syrt Germanıanyń Frankfýrt qalasyndaǵy Ertegiler sýburqaǵy pen Kambodjadaǵy Ankor panoramalyq murajaıy da olardyń maqtan tutar óner jetistigi.
Ankor panoramalyq murajaıy.
Daıyndaǵan: A.Manapov
