Rýhy kúshti, adal azamat edi...

/uploads/thumbnail/20170724104515407_small.jpg

Qaıran, Jumekem-aı! Aıaýly da ardaqty azamatym-aı! Seniń qazań qabyrǵamyzdy qaıystyryp, ishimizdi oısyratyp jiberdi ǵoı.

Jumabek Kenjalındi men 1981 jyldan, attaı úsh múshel jas, ıaǵnı 36-37 jyl biledi ekem. Sol kezde Jumabek «Sosıalısik Qazaqstan» únjarıasynyń tilshisi retinde Jumabaımen (Shashtaıuly) bir kabınette otyrýshy edi. Ádemishe kelgen, murtty, keskini S.Seıfýllınge keletindeı, kıgen kıimi jiptikteı jap-jas jigit bolatyn. Onyń adamdy birden baýrap alatyn qasıeti bar eken, tipti meni burynnan biletindeı syńaı bildirip, hal-jaǵdaı surasty. Meniń jazǵan maqalalarymdy alyp qaldy, óleńderińdi ádebıet bólimine - Aqańa (Seıdimbekov) berińiz dedi. Sypaıy, kishipeıil, óte mádenıetti jan edi. Keıin 1988 jyly «Bilim jáne eńbek» («Zerde») jýrnalyna meni komsomol ortalyq komıtetiniń konkýrsynan ótkizip ózi qyzmetke aldy, odan ári 1990 jyly tuńǵysh parlamenttik «Halyq Keńesi» gazetine tartty.

Jumekeńniń aty jastaı shyqqan. Ol stýdenttik kezinde Lenındik stependıat atanyp, kásipodaqty basqaryp, 5-shi kýrstan bastap «Sosıalısik Qazaqstan» gazetinde istegen. Zerdeli de zerek, óte bilimdi, tasty jaryp shyqqan akonıt ósimdigindeı jan-jaǵyna shýaǵyn shashyp júretin. Ózi shyndyǵynda qazaq baspasóziniń qara nary-tuǵyn. «Halyq keńesin» qazaq jýrnalısıkasynyń ardageri Sarbas Aqtaevtyń basshylyǵymen saıdyń tasyndaı shyǵarmashyl jigitterden (Marat Toqashbaev, Janbolat Aýpbaev, Samat Ibraımov, Nurdáýlet Aqysh, Bolat Ońǵarbaev, Meırambek Tólepbergen, Serik Jumabek, Bolat Júnisbek, Ádilǵazy Qaıyrbekov, t.b.) jasaqtady. Bul gazette eń birinshi bolyp ulttyq valútanyń,  jańa astananyń máselesi kóterildi. Sol tusta astananyń saryarqaǵa, elimizdiń kindigine kóshirilýine keıbir basylymdardyń qarsy turǵany da aıan. Al, «Bilim jáne eńbektiń» «Zerde» ataýyna aýystyrylýynyń basy-qasynda Jumekeńniń ózi júrdi. Atalmysh jýrnalda aqberen Aqseleýdiń izin qýyp, jolyn saqtap qaldy. Munda da Beıbit Saparalın, Áshirbek Amangeldıev, Qaıyrǵalı Medetov syndy talantty qalamgerlermen birlese jumys istep, basshylyq jasady. Ol uzyn sany  5basylymnyń («Bilim jáne Eńbek», «Halyq Keńesi», «Aqıqat», «Qazaq ádebıeti», «Ana tili») bas redaktor sarashysy boldy, birtalaı qalamgerlerdi tárbıeledi. Sózdiń emes, istiń adamy boldy. Menen bir jarym jas kishi bolsa da ózin ustaz sanaıtynmyn, ony ózine aıttym da.

Jumabek redaksıalarǵa demokratıanyń dánin, uryǵyn septi, ujymshyl, sergek, óte qarapaıym, adamnyń qas-qabaǵyna qaraıtyn sondaı aıaýly jan edi. Árbir redaksıa múshesiniń otbasy ahýalyn bilip otyratyn. Tipti Úkimet (basshysy aty-shýly Á. Qajygeldın bolatyn) qarjy-qarajat bólmeı, «Halyq Keńesi» taraǵan mezette (1996 jyl) ol redaksıadaǵy 60-70 adamnyń tipti korektoryna deıin jumysqa ornalasýyna kómektesip, eń sońynan ózi ketip edi. Sol kez elimizde jumyssyzdyq órship turǵan kezeń ǵoı. Bıik adamgershiligine tańdana, arnaıy baryp Jumekeńe rahmet aıtyp, qolyn qystym. Al, salystyryp kórińiz, keıin toqshylyqtaý 2000-shi jyldary basqa bir uıymda istegenimde basshysy qysqaryp ketken 12-aq adamǵa kómek qolyn sozbaı, otbasyly jandar qańǵyp ketkendeı bolyp edi.

Jumabektiń parasatty, oıly maqalalary men kitaptary bólek dúnıe. Ol ári ǵalym-pedagog retinde ýnıversıtetke shákirtterge dáris berip, ulaǵat uıasyn qondyra bildi. Altyn asyqtaı eki ul (Dastan men Jandos) tárbıeledi. Jalpy onyń otbasy óte aýyr boldy. Ákeleri erte qaıtys bolyp, ol otbasynyń eń úlkeni retinde óziniń artynan ergen 8-9  baýyryn jetelep, oqytyp, januıalaryn túzep, adam qyldy.

Mine, sondaı, izgilikti de aıaýly jan edi Jumabek. Qosh, jany jaısań, adal dos, arqaly qalamger, ardaqty azamat! Meniń qolymnan keletini – talbesikten jerbesikke jetken saǵan óleńnen eskertkish ornatý:

 Qazirde ótken jolyn, jaıyn uǵam,

 Oqý izdep sonaý Torǵaı-Qaıyńdadan

  Jumekeń alǵyrlyqpen alǵa shyqqan

 Parasaty mol kelgen paıymdy jan.

 

 İltıpatty, izetti, izgilikti,

 Qashanda izdengish jan  qyzǵylyqty.

 Kórse de nebir qıyn-qystalańdy

  Elemegen daýyldy, yzǵyryqty.

 

Túnergen túndi tóngen kúndiz qylǵan

Bar ma eken Jumekeńdeı juldyzdy jan.

Adamı qasıetpen aqtangerim

halyq úshin saıysta qyz-qyz qyzǵan.

 

Jaıatyn jan-jaǵyna jaıma kilem,

Qazaqta Jumekeńdeı bar ma kileń.

Qyryq jyl terin tókken baspasózge

Has dúldúl, qalamgerim ardakúreń!

Baqytjan Tobaıaqov, Astana

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar