Jańa Úkimettiń basshysy Serik Ahmetov Mınıstrler kabınetiniń otyrystary men iri jıyndardy memlekettik tilde ótkizý týraly sheshim qabyldapty. Serik Nyǵmetuly bul ıdeıany júzege asyrýǵa keshe kirisip ketti: Úkimettiń keshegi otyrysy tolyǵymen tek qazaq tilinde ótti. Bir aıta keter jaıt, osynaý izgi istiń el erteńi - jastar taqyrybynan bastaý alýynda da bir sımvolıkalyq mán bardaı. Aǵalardan nusqaý bolǵan soń, Mınıstrler kabınetiniń keshegi keńeıtilgen jıynynda minberge shyqqan belsendi jastar da ana tilde maıyn tamyza sóıledi. Jıynnyń ekinshi jartysynda da memlekettik til óziniń mártebeli ornynan túspedi, ústemdigin saqtady: el Parlamentiniń «2012-2014 jyldarǵa arnalǵan respýblıkalyq búdjettiń» naqtylanǵan jańa jobasyn qabyldaýyna oraı el Úkimetiniń 2011 jylǵy 1 jeltoqsandaǵy №1428 qaýlysyna ózgerister men tolyqtyrýlar engizetin jańa qaýlynyń jobasyn tanystyrǵan Qarjy mınıstri Bolat Jámishev te baıandamasyn basynan aıaǵyna deıin qazaq tilinde jasap shyqty. Osy jıyn kórsetkenindeı, Qazaqstan Úkimetiniń otyrysyn memlekettik tilde ótkizýdiń esh qıyndyǵy joq eken. Bul rette áli kúnge memlekettik tildi ıgermegender úshin jap-jaqsy ilespe aýdarma júrdi. Al orys tildi jýrnalıserge baıandamalardyń oryssha nusqasy taratylyp berildi.

Otan - jastarǵa!

Qazaqstandyq jastardyń Otan úshin ne jasaýǵa daıyn ekendigi kóshbasshy partıanyń jastar qanatynyń ekinshi sezinde pash etildi. Al keshe ózderiniń jıyndaryna jıylǵan Úkimet músheleri, «Nur Otanmen» alqa quryp, endi Otannyń, ıaǵnı memlekettiń jastarǵa qandaı qoldaý kórsetetindigi jóninde aqyldasty. - Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń qatysýymen «Nur Otan» partıasynyń «Jas Otan» jastar qanatynyń İİ Sezi ótti, - dedi jınalǵandarǵa Premer S.Ahmetov. - Ózderińiz bilesizder, jastar máselesi qashanda Memleket basshysynyń erekshe nazarynda. Olarǵa qamqorlyq, jan-jaqty qoldaý - memlekettik saıasattyń basym baǵyttarynyń biri. Osy jıynda Prezıdent Úkimetke memlekettik jastar saıasatyn iske asyrýǵa qatysty birqatar tapsyrmalar berdi. Onyń ishinde, jumyspen qamtý, baspana salý, áleýmettik qorǵaý, memlekettik jastar saıasaty týraly zań jobasyn daıyndaý bar. Osy oraıda «Nur Otan» HDP tóraǵasynyń birinshi orynbasary Baqytjan Saǵyntaev el Úkimetiniń «Jas Otan» Sezinde qoıylǵan mindetterge úlken kóńil bólip, jedel túrde keńeıtilgen otyrys ótkizgeni úshin alǵysyn bildirdi. «Óıtkeni Sıeze aıtylǵandar tek partıamyzdyń jastar qanatynyń múshelerine ǵana emes, jalpy qazaqstandyq jastarǵa arnaldy, - dedi B.Saǵyntaev. - Sol alqaly jıyn barysynda kóptegen ómirlik mańyzdy, óte mándi máseleler kóterildi». Birinshiden, onyń aıtýynsha, Elbasy óziniń baıandamasynda bir mınıstrliktiń ǵana emes, barlyq salanyń basshylyǵy jastar isimen aınalysýlary kerektigine arnaıy toqtalyp, soǵan basa nazar aýdartty. «Iaǵnı bul jalǵyz Bilim jáne ǵylym mı­nıstrliginiń ǵana jumysy emes, oǵan Úkimettiń barlyq qurylymdary, sondaı-aq jergilikti bılik organdary tartylýy qajet! - dedi Ba­qytjan Saǵyntaev. - Ekinshiden, biz endi tek oqýshylarmen já­ne stýdenttermen ǵana shek­telip qalmaýǵa tıispiz. Budan bylaı jumysshy jastarǵa da, sportshy jastarǵa da, áskerı jastarǵa da kóńil bólý kerek bolady, olardyń esh­qaı­sysy jastar saıasatynan tys qalmaýy, tegis qamtylýy qajet. Bul - «Qazaqstan kósh­basshysynyń bizdiń bárimizdiń aldy­myzǵa qoıyp otyrǵan ortaq talaby» dep túsinýimiz kerek». Úshinshi másele, «Memleket basshysy eli­miz­de ázirlenip jatqan baǵdarla­malar­dyń barlyǵy jastardyń qatysýymen da­ıyn­dalýǵa tıistigin nyqtady». «Prezıdent «Jumyspen qamtý-2020», «Bıznestiń jol kartasy-2020» baǵdarlamalaryna ózgerister engizý, ǵalam­tor­da jastardy jumysqa ornalastyrýǵa arnalǵan eńbek bırjasyn qurý jáne basqa da kóptegen usynystar aıtty» degen B.Saǵyntaev Úki­met basshysyna júgindi: «Osy jumys­tar­dy, álgi ózgeristerdi ázirleý barysynda, Serik Nyǵ­metuly, jastardyń ózderin shaqyryp, oı-pikirin bilýlerińizdi sizden suraımyn. Eger olardyń ózgeris, oı-pikir, usynystary eske­ril­meı qalyp jatsa, Elbasy tapsyrmasy oryndalmaı qal­dy dep esepteledi». «Nur Otan» partıasy Tóraǵasynyń birin­shi orynbasary taǵy birer usynysyn Úkimetke engizdi: «Buǵan qosa, Bilim jáne ǵylym mı­nıstrliginde jańadan qurylǵan Jastar isi komıteti jastar oı bólisetin pi­kirsaıys alań­daryn kóbirek ashsa?! Biz óz tarapymyzdan oǵan atsalysamyz. Son­da jastardyń kókeıtes­ti problemala­ryn der kezinde estip, dóp basyp otyrar edik, - dedi ol. - Taǵy bir jaıt, qazir Erbol Turmahanulynyń basshylyǵymen, ju­mys toby qurylyp, memlekettik jas­tar saıa­satynyń jańa tujyrymdamasy jasalyp ja­tyr. Sonymen birge Úkimette jastar saıa­saty týraly jańa zańyn qa­byldaýǵa baǵyt­tal­ǵan jumys júrýde. Bul úderiske bizdiń «Jas Otan» jastar qa­natynyń belsendileri qaty­sýda» deı kele, Baqytjan Saǵyntaev sıeze Elbasy aıtqan usynystar men tapsyrmalar osy Tujyrymdama men zań jobasynda es­ke­rilip, óz sheshimin tabýy qajettigin eske saldy. Úkimet otyrysynda baıandama ja­sa­ǵan Bilim jáne ǵylym mınıstri Baqyt­jan Jumaǵulov muny rastady. - «Jas Otannyń» İİ sezi elimizdegi jas­tar saıasatynyń jańa betin ashty, - dedi Úki­met otyrysyna arnaıy shaqy­ryl­ǵan «Jas Otan» jastar qanatynyń atqa­rýshy hatshysy Nur­lan Sydyqov. - «Jas Otannyń» «Jas­tar - Otanǵa» strate­gıa­sy jastardy jańa ıdeıalardy usynýshy, qozǵaýshy kúsh retinde memleket pen qoǵam damýyna óz úlesterin qosýǵa sha­qyratyn qujat. Demek, járdemdi syrttan kútpeı, óz taǵdyryna ózi jaýapty jas urpaqty qalyptastyrý basty maqsat bolyp taby­la­dy. Strategıa jańǵyrtý mindetterin sheshý jolynda jas qazaqstandyqtardy ju­myl­dy­rýǵa baǵyttalǵan, - deı kele, ol «bel­sen­di jastar men iri jastar uıymda­rynyń basyn bir arnaǵa toǵystyryp, qoǵamdy eleń etkizer jańa, tyń azamattyq bastamalardy júıeli turǵyda uıymdas­ty­rýdy» - «Jas Otan­­nyń» aldynda tur­ǵan basty mindetterdiń biri dep málimdedi. - Memleket basshysy sonaý qıyn-qys­taý zamanda da jastardy «altyn qor» dep baǵalap, bilim alýyna, kásipqoı ma­man bolýyna barsha qoldaý kórsetti,-dedi sóz alǵan «Jas Ulan» balalar men jasóspi­rimder uıymy respýb­lıkalyq qoǵamdyq birlestiginiń tóraıymy Názıra Bóltiri­kova. - Sol Táýelsizdiktiń tańynda se­bilgen dánder búginde órken jaıdy. «Osy urpaq úkilegen armandy, amanatty alyp júre ala ma?» degen saýal myna siz­der­diń - aǵa býynnyń kókeıinde turǵany ja­syryn emes. Osy kúmánnan arylyńyz­dar. Sebebi búgingi urpaq - Azattyq rýhynda tárbıelengen, naǵyz bilimdi, bo­la­shaǵyna nyq senimmen qaraıtyn urpaq. Búgingi urpaq qıyn-qystaý zamandy kór­mese de, ótken tarıhty baǵalaıdy, qur­metteıdi, - deı kele, Názıra byltyr, Táýel­sizdiktiń 20 jyldyǵynda, 6 shildede Pre­­zıdent N.Nazarbaevtyń ózi qabyl­dap, tós belgilerin taǵyp, aq týdy tapsyr­ǵan «jasulan­dyqtardyń» qatary búginde 700 myńǵa jetken­digin málim etti. - Búginde halqymyzdyń tórtten birin jas­tar qurap otyr, - dedi jıyndy qo­ryt­qan Serik Ahmetov. - Olarǵa jaǵdaı jasalýda. Elbasynyń sıezegi tapsyr­malary boıynsha qajetti zańdar men baǵdarlamalar qabylda­nady. Osy qujat­tardyń keıin ár oblysta, ár eldi mekende sapaly oryndalýyna baqylaýdy kúsheıtý qajet. Úkimet basshysy Bilim jáne ǵylym mı­nıstrligine, memlekettik organdarmen, jergi­likti ákimdiktermen birge, Elbasy tapsyr­ma­larynyń sapaly júzege asyrý úshin qajetti sharalardy qabyldaýdy tapsyramyn. Atalǵan jumysty baqylaý vıse-premer Erbol Oryn­baevqa júk­teldi. - Búgin Úkimet basshysy bizdiń mı­nıstr­likke Memleket basshysynyń sıeze qoıǵan mindetterin iske asyrý jónindegi keshendi jos­par ázirleý týraly naqty tapsyrma júkte­- di, - dedi jýr­nalıster aldyna shyqqan BǴM basshysy Baqytjan Jumaǵulov. - Ol qujatqa Prezıdenttiń bıylǵy jyl úderinde jas­tarǵa qatysty bergen basqa da tapsyrma­lary enedi.

Jedel suhbat Baqytjan JUMAǴULOV, Bilim jáne ǵy­lym mınıstri:

- Taıaýda Qazaqstan Tuńǵysh Prezıdent kúnin atap ótedi, bul merekeniń máni nede? - Biz tuńǵysh ret Tuńǵysh Prezıdent kúnin atap ótkeli otyrmyz. Jalpy, Pre­zıdent kúnin ótkizý dástúri - álemde bar tájirıbe. Ol AQSH-ta da atalyp ótedi. Osylaısha, eli­mizdiń Tuńǵysh Prezıdenti saılanǵan kún­di - 1 jeltoqsandy osyndaı mereke dep bel­gileý uıǵarylǵan edi. Ony atap ótýdiń basty tujyrymdamasy mynaý: biz, jas memleket 20 jyldan sál astam ýaqyt ishinde ekonomıka, saıasat, áleýmettik sala­larda orasan zor je­tistikterge qol jetkizdik, osylardyń barlyǵy N.Nazarbaevtyń tulǵa­symen jáne esimimen baılanysty. Qazaqstan Kóshbasshysynyń elimizdi gúldengen memle­ketke aınaldyrý ba­ǵytynda qabyldaǵan syndarly sheshimderin, jasaǵan batyl qa­dam­daryn zerttep, zerdeleı túsýimiz qajet. Osy sebepti de búginde «Nazar­baev oqýlary», oqýshylardyń Elbasy ómir­baıanyn bilýden ártúrli jarystar ótkizilý­de, bular bizge Nur­sultan Nazarbaevtyń qoǵam­dy damy­tý­dyń barlyq zańdylyqtaryna ir­geli kóz­qa­rastaryn, sondaı-aq Qazaqstanda júr­gen jáne júrip jatqan úderisterdi jaqsy­raq bilýge múmkindik beredi. Osy arqyly jastar elimizde ne jasalǵandyǵyn, ne júrip jat­qandyǵyn túsinedi. Bul degenińiz - ǵyly­mı másele. Sondyqtan da biz oqýshylarymyzǵa Elbasy týraly shyǵarma jazýdy tapsyrdyq. Árıne, bul - ǵylymı zerdeleýdiń anaǵurlym qarapaıymdandyrylǵan túri. Biraq sonyń barysynda balalardyń osynyń bárin qalaı túsinetindigin, aınalasynda bolyp jatqandy olardyń qalaı qabyldaıtynyn, olardyń bala sanasynda bul oqıǵalardyń qandaı iz tastap, qalaı kórinis taýyp jatqandyǵyn bi­lemiz. Menińshe, bul bizdiń balalarymyzdyń durys qalyptasýlaryna jol ashady. Eger keń aýqymda alsaq, Qazaqstan Kósh­bas­shy­synyń tulǵasy - tek óz ishimizde ǵana emes, sondaı-aq álemdik deńgeıde zertteýge laıyq. Búginde búkil álem «Nazarbaev feno­menine» tańǵalady. Keńes Odaǵynyń artta qalǵan memleketiniń osynshama orasan ta­bys­tarǵa jetkendigine qaıran qalady. Endi mine, biz jahandyq reıtıńte álemdik ozyq damyǵan elder ishinde 51-tuǵyrǵa kóterilip otyrmyz. - Tuńǵysh Prezıdent kúnine oraı, El­­basyǵa syılyq ázirleńder dep balabaqshadaǵy búl­dirshinderge de tapsyrma berilipti. Bul bóbekter áli oqı ne jaza almaıdy, teledı­dardan jańa­lyqtar kórmeıdi. Bul shendilerdiń asyra silteýi emes pe? - Balabaqshalarda da ondaı jaqsy shara­lar ótip jatsa, nesi artyq?! Hat jaza almasa da, 3-4 jasar balaqaılar sýretterin salýlary múmkin. Ol búldirshinderden de «Qazaqstan­nyń keleshegin qalaı kóresiń?», «Qazaqstan­nyń turaqtylyǵyn qalaı túsinesiń?» dep surasa, ol bala ashyq aspandy salýy múmkin, jarqy­rap nuryn tógip turǵan kúndi qosýy múmkin. Ár nárseden jaman eshteńe izdemeý kerek. Tek jaqsylyqty kórý kerek. Kórmeı­min degen adam túıeni de kórmeıdi...

Eldos Senbaı

«Aıqyn» gazeti

Áýelgi taqyryby: Ahmetov azamattyq jasady