Ortalyq komýnıkasıalar qyzmetinde ótken baspasóz-máslıhatynda Shyǵys Qazaqstan oblysynyń ákimi Danıal Ahmetov aımaqtyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýy, Elbasy N.Á. Nazarbaevtyń «Qazaqstannyń úshinshi jańǵyrýy: jahandyq básekege qabilettilik» atty Qazaqstan halqyna Joldaýynyń, sonymen qatar «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasynyń júzege asý barysyna toqtaldy.
«Bıylǵy kórsetkishterge kóz júgirtsek, Shyǵys Qazaqstanda ekonomıkalyq baǵytta aýyz toltyryp aıtarlyq ósim baıqalady. Respýblıka Prezıdentiniń «Qazaqstannyń úshinshi jańǵyrýy: jahandyq básekege qabilettilik» atty Joldaýynda kórsetilgen maqsat pen mindetterdi, strategıalyq jobalardy, memlekettik baǵdarlamalardy iske asyrý úshin oblysta barlyq jaǵdaı jasalǵan, qajetti resýrstar kózi de jeterlik», – dedi Danıal Ahmetov.
Jyl basynan beri Shyǵys Qazaqstan ekonomıkasynyń ishki aımaqtyq ónimi 102%-ǵa ósti. İAÓ artýy, eń birinshi, aýyl sharýashylyqtaǵy ishki ónimniń 102%-ǵa, sondaı-aq, qurylys salasynda 108%-ǵa ulǵaıýy esebinen bolyp otyr. 234 myń sh.m. aýmaqty quraǵan turǵyn úı boı kóterip, qoldanysqa berildi. Bul rette kórsetkish deńgeıiniń 104%-ǵa eselengenin atap ótken oryndy. Al negizgi kapıtalǵa tartylǵan ınvestısıa kólemi aqshalaı eseptegende 107%-ǵa ósti (TKI – 100%).
Aımaqta ındýstrıaldy-ınnovasıalyq jobalar tabysty ári joǵary qarqynmen júzege asyp jatyr. Aǵymdaǵy jyldyń ózinde kásipkerlikti qoldaý kartasy aıasynda quny 381,4 mlrd. Teńge quraıtyn 6 joba iske qosylady. Nátıjesinde, 1800 adam turaqty jumyspen qamtylmaq.
Agro-ónerkásiptik keshen. Ekonomıkalyq ósimniń draıveri retinde Shyǵys Qazaqstanda aýyl sharýashylyǵy salasynyń damýyna joǵary kóńil bólinip keledi. AÓK-ge tartylǵan ınvestısıa men quıylǵan sýbsıdıanyń jalpy kólemi 30 mlrd. Teńgeni qurap, ótken jylmen salystyrǵanda 600 mln. Teńgege artyp otyr. Qolǵa alynǵan keshendi sharalardyń arqasynda bıyl aýylsharýashylyq ishki óniminiń deńgeıi 2016 jylmen salystyrǵanda 11 paıyzǵa artty.
Bilim. Oblysta 2015-2019 jyldarǵa arnalǵan úshtildi bilim berýdi damytýǵa baǵyttalǵan Keshendi jospar qabyldanyp, jergilikti búdjetten sońǵy eki jylda 1,7 mlrd. Teńge bólindi.
«Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy negizinde Shyǵys Qazaqstan mektepteriniń hımıa, bıologıa, fızıka jáne robot tehnıkasy synyptaryn jańartyp, ózgertýge baǵyttalǵan «Meniń mektebim» jobasy qolǵa alyndy.
Bilim salasyndaǵy taǵy bir mańyzdy bastama – ol mektep túlekteriniń syrtqa ketýin toqtatý maqsatynda atqarylyp jatqan júıeli jumys. Oblys ákimdigi aımaqtyń negizgi JOO-na suranysqa ıe mamandyqtarǵa 200 grant jáne oblys ekonomıkasyn órkendetýge qajetti mamandyqtar úshin memlekettik tapsyrys aıasynda 200 oryn bóledi.
Densaýlyq saqtaý. Oblysta atalǵan salany damytýǵa baǵyttalǵan úsh jyldyq strategıalyq jospar qurylǵan. Onyń aıasynda onkologıa, kardıologıa, bosandyrý, ana men bala densaýlyǵyn saqtaý sıaqty basym baǵyttar boıynsha 1,2 mlrd.teńgege úsh deńgeıli arnaıy oqytý baǵdarlamasy júzege asýda.
3 jyl ishinde shetel klınıkalarynda 150 maman oqytylmaq. Buǵan qosa, bıyl oblystyń barlyq medısınalyq mekemelerindegi medısınalyq qural-jabdyq keshendi tekserýden ótkizilip, olardyń qatary aldaǵy úsh jylda 23 mlrd teńgege jańartylady. Erekshe atap óter jańalyq, QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligimen birlese Óskemen qalalyq №1 aýrýhana bazasynda eldegi tuńǵysh ári biregeı Robottandyrylǵan hırýrgıa jáne transplantologıa ortalyǵyn ashý týraly sheshim qabyldandy.
EKSPO-2017 jobalarynyń iske asýy. Astana qalasynda ótken EKSPO – 2017 kórmesinde Shyǵys Qazaqstan oblysynan 4 joba buqara nazaryna usynyldy. Onyń ishinde 2 jobanyń (Zyrán aýdanynda Turǵysyn sý qoımasynda qýattylyǵy 24,9 MVt jáne 20 MVt bolatyn GES-1 men GES-2 qurylysy) júzege asýy bastalyp ta ketti.
Sondaı-aq, «Qazaqstan» pavılonynyń «Jasampaz energıa» bóliminde Kýrchatov qalasynyń Ulttyq ıadrolyq ortalyǵy «Qazaqstandyq Tokamaq termoıadrolyq materıaltaný reaktory» jobasyn usyndy.
EKSPO-2017 kórmesine qoıylǵan jobalardy zertteý boıynsha qurylǵan oblystyq jumys toby aımaqta energetıka salasyna qatysty 15, ekologıa – 5, sýmen jabdyqtaýǵa baǵyttalǵan 2 jobany qamtyǵan, jalpy sany 22 jobany júzege asyrý múmkindigin qarastyryp otyr.
Rýhanı jańǵyrý. Oblysta 28 mlrd. Teńge búdjeti bar, qataryna 61 joba kirgen bes jyldyq «Rýhanı jańǵyrý» keshendi aımaqtyq baǵdarlama qurastyryldy. Kóp etnıkalyq halyqtyń tarıhyn, baı mádenı murasyn, salt-dástúrin zertteý, saqtaýǵa baǵyttalǵan jobalardyń mańyzdylyǵy joǵary. «Kóne qazynalar» jobasy boıynsha 5 arheologıalyq-zertteý jumystary zerttelindi (Katon-qaraǵaı aýdanyndaǵy Berel, Zaısan aýdanyndaǵy Shilikti qorǵandary, Ulan aýdanyndaǵy Abylaıkıt qorǵan-monastyri, Tarbaǵataı aýdanyndaǵy Eleke sazy, Abaı aýdanyndaǵy Qyryqúńgir eskertkishi).
Óńirdiń tarıhı-mádenı murasyn, tanymdyq týrızmin damytýǵa baǵyttalǵan «Shyǵys Qazaqstannyń marjany» atty aımaqtyq joba jaqyn arada kópshilikke jol tartady. Ony júzege asyrý aıasynda Shyǵys Qazaqstannyń kıeli jerleriniń kartasy jasaldy. Aıta ketý kerek, SHQO 10 nysany Respýblıkalyq saraptaý komısıasynyń qaraýynan keıin «Qazaqstannyń kıeli jerleri» tizimine engizildi. Sondaı-aq, murajaı, kitaphana, muraǵat qorlaryn sıfrlik formatqa aýystyrý boıynsha jumystar bastaldy.
«Rýhanı bilim berý» jobasy aıasynda Semeı qalasynda 100 orynǵa shaqtalǵan shyǵysqazaqstandyq dintaný koleji qurylady.
Budan bólek, «Týǵan jer» baǵdarlamasyna 21 mlrd. Teńgeden astam qarajat jınaldy.
Týrızm. Qazaqstan Respýblıkasynyń týrısik salasyn 2023 jylǵa deıingi damytý konsepsıasy aıasynda oblysta «Altaı marjany» týrısik klasterin qurý boıynsha jumystar jalǵasyn tabýda. Sońǵy 2 jylda 4,3 mlrd. Teńgege negizgi týrısik baǵyttaǵy joldar jóndeýden ótti. Jaǵajaı týrızmin damytý maqsatynda 550 mln. Teńgege Sibe kólderi men Alakól jaǵalaýy abattandyrylyp, demalýshylarǵa qolaıly jaǵdaı jasaldy.
Budan bólek, sheteldik týrıser Katon-qaraǵaı aýdany men Marqakólge kóshi-qon polısıasynyń qosymsha ruqsatynsyz kirip-shyǵýy týraly usynys Úkimet tarapynan qoldaý tapty. Atalmysh bastama aımaqtyń ekotýrızmin damytý ekpinin arttyrary sózsiz.
Sonymen qatar, Alakól jaǵalaýynda QHR-men shekara aralyq yntymaqtastyq aımaǵyn qurý týraly usynys engizildi. Onyń negizinde qytaılyq týrıserge jeńildetilgen kóshi-qon jáne vızalyq rejımi qarastyrylady. Atalǵan másele syrtqy ister, mádenıet jáne sport mınıstrliginiń qaraýynda jatyr.
