XX ǵasyr basynda Reseıde, Eýropada bolsyn orys balýany Ivan Poddýbnyı «chempıondardyń chempıony» bolǵan. I.Poddýbnyı men Qajymuqan tórt ret kúresedi. Birinshisi Sankt-Peterbýrkte Fors parkinde (1907j.), ekinshisi Sankt-Peterbýrkte (1913j.), úshinshisi Orelda (1913j.), tórtinshisi – Tbılısıde (1913j.). Resmı basylymdarda úsh kezdesýi tepe-teń, al bireýinde I.Poddýbnyı jeńgen bolyp shyǵady. Qajymuqantanýshy marqum Qalıákpar Ámirjanovtyń aıtýynsha, I.Poddýbnyıdyń osy jeńisine kúmándanýǵa bolady. Ivan Maksımovıch sol joly Amerıkaǵa barǵysy kelip tastanqyrap ketken kúresin bastap, Amerıkaǵa joldama alǵandardyń biri Qajymuqanmen kúresedi. Osy kúreste I.Poddýbnyı jengen bolyp jarıalanady. Al Qajymuqan jengende I.Poddýbnyı, birinshiden Amerıkaǵa bara almaıtyn, ekinshisi, orys balýandarynyń uranyn, qolǵa ustaǵan týyn Qajymuqannan basym etý saıasaty bolǵany anyq. Qajekeń, árıne, ustazy ári dosy bolǵan Poddýbnyıdy syılaǵan.
Reseı ımperıasynyń ulttyq ıdeologıasy Keńes ıdeologıasynan ákki bolmasa kem bolmaǵany belgili. Qajymuqandy I.Poddýbnyı upaı sanymen jeńdi me, taza qulatýmen jeńdi me ol basylymdarda aıtylmaǵan. Qalaı bolsa da sırk sheneýnikteri, kúres uıymdastyrýshyllary, tóreshileri de ózderiniń «patrıottyq» mindetin jaqsy oryndaǵan. Bizdińshe, Qajymuqan I.Poddýbnyıdy jengen. Áıtpese sol kezdegi Qajekeńniń zamandasy, onyń kúresterine qanyq aqyn Sáken Seıfýllın:
«Kúreste SSSR-da jeke dara,
Talaı dáý qyla almaǵan eshbir shara,
Eýropa Azıadan asqandar da
Paddýbnyı, Gans-Gaýan, kazbek Gora» dep jyrlar ma edi...
«Poddýbnyı» atty kınony bárińiz kórgen bolarsyzdar. Orystar osy kınoda Poddýbnyıdy bıiktetip, Qajymuqandy alasartqan. Iaǵnı fılmde Poddýbnyı Qajymuqan atty túrik balýynynyń jelkesin úzip jiberedi. Rejıserlar túrik balýanyna basqa esim tappaı, Qajymuqannyń atyn tańdaýy kezdeısoqtyq emes, qazaq batyryn tómendetý úshin ádeıi istelgeni anyq.
Bárimizge tarıhtan belgili sol kezde Qajymuqan Eýropa arenasynda Reseı atynan, Shyǵys áleminiń arenasyndy bir jyldary Japon- Manchjýr elderi atynan kúreske qatysqan. Tarıhı jazylmalarda Qajymuqan atamyzdyń túrik balýany bolyp kúreskenin kórmedim. 1Anaý aıtty, mynaý aıtty1 degendi estimedim. Al túrik balýandarymen kezdesip Stambýlda Nurlyny, Parıjde Shákirdi jeńgeni birneshe estelikterde jazylǵan.
Qajymuqan men Poddýbnyıdyń ómirbaıandary uqsas. Ekeýi de qarapaıym halyq ortasynan shyqqan. Qajymuqan Qospa aýyly Aqmola Ýezi, Batys- Sibir ólkesinde týǵan. Ákesi qarapaıym qazaq , malshy. Óziniń bastaǵan jumysy malshy- jalshy.
Poddýbnyı Ýkraınanyń Bogodýhovka selosynda týǵan, Zaporojelik kazak . Ákesi kedeı sharýa , ózi Sevostopol portynyń júk tıeýshisi bolǵan.
Qajymuqannyń boıy 186 sm salmaǵy 130 keli, Poddýbnyıdyń boıy 184 sm salmaǵy 118 keli bolǵan.
Alǵan nagradalary men ataqtaryne kelsek, Persıada Qajymuqan Altyn Arystan jáne Kún ordenin (1909 j) alǵan, Manchjýr rızashylyq ordenin 1912 jyly ıelengen. Eýropanyń chempıony atty belbeý taqqan. Polák halqynyń koroli óz belbeýinen alyp tórt Altyn plasınkany Qajymuqannyń belbeýine qadaǵan. Deneshynyqtyrý men sportty damytýǵa sińirgen eńbegi úshin Qazaq Avtonomıaly Sovettik Sosıalısik Respýblıkasy Ortalyq Atqarý Komıteti Prezıdıýmynyń 1927 jyly arnaıy sheshimimen Qajymuqanǵa «Qazaq dalasynyń batyry» degen qurmetti ataq berilgen.
Poddýbnyı – Qurmetti legıon ordeni (1911j), Reseıdiń Eńbek Qyzyl tý ordenin (1939j), Reseıliń Eńbek sińirgen ártisi, sport sheberi ataǵyn alǵan.
Qajymuqan 1929 jyly Novosıbırk qalasynda sottalyp alty aı abaqtyda otyrady.
Poddýbnyıdy 1920 jyly Odessanyń tótenshe komıteti sottap túrmege jabady.
Ekeýi de (Qajymuqan, Poddýbnyı) kúresti sırk arenasynan bastap, 1941 jyly sırktiń arenasymen qoshtasady.
Qajymuqan ýaqytynda alǵan nagradtaryn Otan soǵysynyń aldynda, Poddýbnyı soǵys kezinde satqan.
Poddýbnyı Uly Otan soǵysy ýaqytynda (1941-1943jj) nemister jaýlap alǵan Eısk qalasynda turǵan. Nemister oǵan áskerı aýrýhanaǵa (gospıtál) bıllıard zalyn ashýǵa ruqsat berip, sóıtip Germanıaǵa aıdalýynan aman qalǵan.
Al Qajymuqan 1943 jyly Jeńis kúnin jaqyndatam dep ózi bas bolyp oıyn- saýyq ótkizip, odan tapqan 100 myń som aqshasyn qorǵanys qoryna tapsyrǵan. Stalınnen alǵys aıtqan telegramma alǵan. Ol aqshaǵa Qazan qalasynda ushaq jasalyp, qazaq ushqyshy Qajytaı Shalabaevqa tabys etiledi. Ol Qajymuqan syıǵa tartqan ushaqpen 120-dan astam jaýyngerlik tapsyrma oryndaıdy. Aqyrynda, áskerı áýe kúshteriniń basqa da mashınalarymen birge 1945 jyly 24 maýsymda Moskvada ótken Jeńis paradyna qatysady. Al sol ushaqtyń ushqyshy Qajytaı Shalabaev soǵystan qaıtqan soń Qajymuqan aǵasymen birneshe ret kezdesip, dámdes bolady.
