Salmaǵy 200-230 keli tartatyn sýmo balýandary kúndelikti qandaı tamaq túrlerin tutynady?
Salmaq – sýmo balýandary úshin úlken ról oınaıtyn syrtqy qasıet. Árıne, jekpe-jekte jeńiske jetý úshin fızıkalyq daıyndyq, tehnıkalyq tájirıbe, túrli ádis-tásilderdi meńgerý qajet bolary sózsiz. Degenmen, sporttyń sýmo dep atalatyn túri úshin salmaqtyń básekelesten basym túsýge tıgizer yqpaly kóp.
Sporttyń bul túrine jańadan kelgender men jeńil salmaqta kúsh synasatyndar úshin mınımaldy salmaq mólsheri – 120 keli.
Kúndelikti jumys jasaıtyn, fızıkalyq turǵyda kóp áreket etetin adam 3000 kalorıa tutynady. Bul qarapaıym adam úshin jetkilikti. Túrli ádistermen aǵzaǵa keletin energıa júris-túrysqa, jumys jasaý barysynda qoldanylady. Al jınalǵan kalorıa kúndelikti jumsalmasa, adam tez arada artyq salmaq jınaı bastaıdy.
Sýmo balýandaryna sátti mansap jasaý úshin suralatyn birinshi talap – salmaq jınaý. Sondyqtan, qarapaıym adam tutynatyn 3000 kalorıa kásipqoı balýandarǵa jetkiliksiz.
Balýandarǵa kóp tamaq tutyný ne úshin qajet?
Sporttyń bul túrine kóp jaǵdaıda orta mektepti bitirgen balalar tartylady. Sýmo korporasıalarymen birge áýesqoı toptar da balalardy tárbıelep, shynyqqan balýandarǵa kúndelikti jattyǵý jasata alady. Sýmo balýany bolý úshin sporttyń osy túrindegi mansaty 25 jasqa deıin bastap úlgerý qajet. Demek, osy tıptegi sportqa qyzyǵýshylyq tanytqandar úshin 20-25 jas aralyǵynda aıtarlyqtaı salmaq jınaý shart.
Qomaǵaılana as iship, semirý arqyly sportshy bolý múmkin be?
Eger joǵaryda aıtylǵan úderis sýmoda júretin bolsa, ker jalqaýlardyń kópshiligi azýyn aıǵa bilegen sportshy bolyp shyǵar ma edi, bálkim?!
Biraq barlyǵy biz oılaǵandaı qarapaıym emes. Kásipqoı sýmo balýandardyń kún tártibi óte qatań rejımde ótedi. Tańerteńgi ýaqytta 5 saǵat jattyǵý. Nazar aýdaryńyz! Ash qarynǵa! 5 saǵattyq jattyǵýdan keıin ystyq vana qabyldaý shart. Mine, osydan keıin baryp qana tamaqtanýǵa ruqsat. Túıeni túgimen, bıeni búgimen jeıtindeı tábettiń ıeleri tamaqqa toıyp, artynsha dereý uıqyǵa jatady. Belgili mólsherdegi uıqydan soń qaıta jattyǵý oryndalyp, sodan keıin keshki asqa mursat beriledi eken.
Sporttyq mansabynda jaqsy nátıjeler kórsetý úshin balýandar qunarly tamaq jep, kóp energıa jınaýǵa májbúr. Osy talaptyń oryndalýy sebebinen balýandardyń denesindegi maıdyń kólemi 14-16 paıyzdy quraıdy.
Qyzyqty málimet!
Salystyralyq. Eresek japon azamatynyń denesindegi maıdyń mólsheri, ádette, 15-19 paıyzdy quraıdy. Biraq olar aryqsha ári symbattyraq kórinedi. Al salmaǵy 200 keliden joǵary tartatyn sýmo balýanynyń denesindegi maıdyń mólsheri – 14-16 paıyz.
Siz ben biz qaryny salbyrap, jarylardaı bolyp júrgen balýandardyń densaýlyǵy qarapaıym adamdarǵa qaraǵanda áldeqaıda myqty. Sonymen qatar, olardyń bulshyq etteri de jyldam jumys jasaıdy.
Qysqa ýaqyt ishinde qalaı 120 keli salmaq jınaýǵa bolady?
120-130 keli salmaq – sýmo sportynda bul jolǵa jańa qadam basqandardyń salmaǵy. Joǵary lıga qatysýshylarynyń salmaǵy bul sıfrlardy eki-úsh eseleıdi.
Sýmo tarıhyndaǵy rekordty salmaqtyń ıesi – burynǵy chempıon, gavaılyq Konısıkı Iasokıtı. Onyń salmaǵy 275 kelini quraǵan. Óz mansabynda Konısıkı úsh ret Imperator kýbogyn utyp alǵan jáne 6 jyl boıy «odzekı» tıtýlyn ustap turǵan.
Joǵary lıga sportshylarynyń ortasha salmaǵy – 200-230 keli. Mundaı salmaqty turaqty ustap turý úshin nemese jınaý úshin kúnine 20000 kalorıa tutynyp, kóp jattyǵý jasaý qajet. Balýandar túste jáne keshke ǵana tamaq ishedi. Demek, olar barlyǵyn osy eki mezgilde iship-jep úlgerýi shart. Sportshylar kóńilderi qalaǵan nárseni jeıdi. Tipti, keıbireýleri spırtti ishimdikterden de bas tartpaıdy.
Reseılik sýmo balýanynyń tarıhy
Álemge Amýr Mısýhıro atymen tanymal reseılik balýan Nıkolaı Ivanov óziniń bul sportqa qalaı kelgenin esine alady.
2002 jyly sýmoǵa kelgen Nıkolaıdyń boıy 193 sm, al salmaǵy nebári 80 keli bolǵan. Al kásipqoı sportta bul salmaqpen eshqandaı jetistikke jetý múmkin emes. Nıkolaı óziniń armanyn oryndaý úshin eńbek ete bastady.
Amýrdyń aıtýynsha, ol kúnine sýǵa qaınatylǵan kúrishtiń bes tabaǵyn, odan bólek spagettı, qýyrylǵan et, kotlet, bálish jáne «chánko» dep atalatyn japondardyń dástúrli sorpasyn tutynǵan. Ádette, sýmo balýandary kúnine eki ret tamaqtanady. Biraq Nıkolaı óziniń maqsatyna jetý úshin túrl tásildermen tamaq ishken. Keıde ózin tamaq jeýge májbúrlegenin de jasyrmaıdy.
Amýr Mısýhıronyń armany oryndaldy. 2017 jyly onyń salmaǵy 138 kelini quraǵan. Sportshynyń qorjynyndaǵy kóptegen týrnırlerde jeńiske jetken báıgelerin eseptesek, onyń «kásipqoılyq» deńgeıine kóterilgenine kóz jetkizemiz.
2018 jyldyń mamyr aıynda aýyr jaraqat alǵan Nıkolaı mansabyn aıaqtaýǵa májbúr boldy. Dese de, ol áli kúnge deıin sýmo sportynda bıik belesterdi baǵyndyrǵan jalǵyz reseılik bolyp qaldy.
Aýyr salmaq jınaýdy talap etetin sporttyń bul túri balýandardy birshama dertke shaldyqtyrady. Asqazan-ishek qurylysy men as qorytý júıesiniń buzylatyny, ádettegi jumys isteý daǵdysyn joǵaltatyny aıtpasa da belgili.
Sýmo balýandary qarapaıym japon azamatyna qaraǵanda, 10 jyl erte ómirden ótedi eken.
