...Onyń bala bolyp byldyrlap tili shyqqaly bilgeni – balet, estigen ertegisi de balet boldy. Anasynyń aq shárkeıimen oınap júretin tulymy jelbiregen qyz bir kúni óziniń jer júziniń Jızeline aınalatynyn sezdi deımisiz?! Iá, Altynaıdy búginde álem Jızel dep tanıdy. Ataqty Adolf Adannyń «Jızelin» Altynaıdan asyp eshkim bıleı almady. Muny biz alǵash aıtyp otyrǵan joqpyz. Bul týraly álem baspasózi baıaǵyda jarysa jazyp, bas shulǵysa moıyndap tastaǵan. Ol – Avrora («Uıqydaǵy arý»), Odetta, Odıllıa («Aqqý kóli»), Zarema («Baqshasaraı fontany»), Medora («Korsar»)…. Kete beredi. Quı senińiz, quı senbeńiz – ol teatr repertýarynda barlyq shyǵarmalardyń bas keıipkeri. Ol – ataqty Olga Moıseevanyń shákirti. Kókeıimizde «Altynaı qazaqtyń mańdaıyna bitken juldyzy bolar edi-aý» degen ókinish qalyp, kómeıimizge óksik tyǵylady. Eger, árıne, Almatynyń bı ýchılıshesindegi baz bireýlerdiń «Altynaıdyń balettegi bolashaǵy bulyńǵyr. Qabiletsizdeý. Balany qınamańdar» dep bilgishsinbegeninde. Naǵashy atasy dereý Altynaıdyń qasyna apasyn ilestirip, Lenıngradqa jóneltedi. Balet mektebine túsirý úshin. Almatydan asyǵys attandyrǵan Altynaıdy Vaganova atyndaǵy balet mektebi qýana qarsy aldy. Bitirgen soń áıgili Maarın teatryna jumysqa turdy. Birden basty ári jetekshi rólderdi ıelene bastaǵan ónerpaz qazaq qyzy 22 jasynda (!) Reseıdiń eńbek sińirgen ártisi ataǵyn aldy. Kún sanap juldyzy jarqyraı tústi. Esimi elge taralǵan soń tabynýshylary kóbeıe tústi. Tipti sonaý Londonnyń Koróldik baletine Altynaıdyń baratynyn estip, Amerıkadan bir top baletomandar arnaıy Brıtan araldaryna ushyp kelgen desedi. Kórý úshin. Balettegi juby Farýh Rýzımatov ekeýi búkil álemniń sahnasynda óner kórsetip qana qoıǵan joq, eldiń aýzynda júrdi. AQSH baspasózi bular týraly «Azıattyq arý Altynaı men parsylyq hanzada Farýhtyń bıi – shedevr!» dep jazdy. Biraq bári biz dittegendeı bola bermeıtini sekildi, Altynaıdy teatrda syıdyrǵysy kelmegen syńaı tanytqandar tabyldy. Bıshi de muny sezgendeı edi. Sol kezde fransýzdyń álemge áıgili horeografy Rollan Petıdiń ózi Altynaıdy attaı qalap Marselge shaqyrady. Bul 1995 jyl edi. Bardy. Budan bylaı Petıdiń jańa týyndylary tek Altynaıǵa arnalyp jazylatyn boldy. Altynaıdyń ataǵy tipten aspandap ketti. Araǵa jyldar salyp Reseıge oralǵan Altynaıǵa birden A.Vaganova atyndaǵy orys balet akademıasyn basqarýdy usynady. Qabyl aldy. Aıyrylyp qalmaýdyń amalyn izdegen Reseı Maarın teatryna jetekshilik etýdi de qosa usyndy. Biraq balerına sypaıy túrde bas tartty. Qalǵan ǵumyryn teatr trýppasyn emes, balettiń bolashaq juldyzdaryn baýlýǵa arnaǵysy keletinin aıtty. Sodan beri jyldar ótti. Búginde Reseıdiń balǵyn balet juldyzdarynyń bári Altynaıdyń aldynan ótip, baǵasy men batasyn alǵandar eken. Taǵy da sol Reseıińiz qazaq qyzynyń qyryq jasyna tamasha tartý jasady. Reseıdiń Halyq ártisi ataǵyn berdi. Balerınanyń buǵan deıingi basqa ataqtarynan da at úrketin. Bárinen buryn bizge áser etkeni mynaý edi. Pıterlik belgili synshy L.Abyzova Altynaıdyń kisilik kelbeti, adamı bolmysy týraly «Ol – nur, ol – ǵajap. Onyń álemi – meıirimdilik mekeni» dep jazady. Budan artyq baǵa bar ma deseńizshi?!
«Tektiniń urpaǵy tek ketpes». Altynaı – Abdýlahım Asylmuratovtaı asyldyń urpaǵy. Abdýlahım qazaq baletiniń bir kezdegi betke ustar bıshisi edi. Qazaq KSR-iniń eńbek sińirgen ártisi boldy. Bas ári jetekshi rólderdi ǵana bıleıtin ol qaıtalanbas talant ıesi-tin. Jibekteı minezimen jurtqa jaqqandyqtan ony ortasy «Abdýlka» atap ketti. Jastyqtyń jalyn oty laýlaǵan jyldary Sankt-Peterbordan kelgen balerına Galına Sıdorovamen bas qosty. Keıin taǵdyr tálkegimen otbasy músheleriniń joly ekige aıyryldy. Abdýlahım aǵamyzdyń jumbaq ólimi jaıynda búginde eshkimniń jaq ashqysy joq. (http://anatili.kz/?p=3754 osy siltemeden Altynaı týraly, Abdýlahım aǵamyzdyń taǵdyry týraly oqı alasyzdar. (D.İ.)
Bildeı bir teatrdyń tizginin ustap otyrsa da, Reseıdeı uly derjavanyń Halyq ártisi bolsa da, Altynaı tym kishipeıil. Bizdegi baz bir juldyzdardaı bálsingish emes. Ony Altynaımen telefon arqyly az-kem tildeskende baıqadyq. Baılanysqa shyqqysy keletinder Altynaı qyzmet etetin teatrǵa tikeleı telefon shalýyna bolady.
Basqa biz ne deımiz? Bizdiki tek: «qap, Altynaı bizdiń elde júrgende baletimizdiń baǵy janar ma edi...» dep barmaq tisteý ǵana...D. İztileý
Pikir qaldyrý