Olaı bolsa, onyń tıimdiligi qandaı? Al bile bilgen adamǵa munyń tıimdi jaqtary óte kóp. Aqıqatyna kelsek, sizdiń elektrondyq úkimet portaly arqyly barlyq aqparattarmen qulaqtanýǵa múmkindigińiz bar. Atap aıtar bolsaq, Qazaqstan azamattary úkimet jaıly, onyń zańnamasy týraly elektrondyq portal arqyly tolyqqandy bile alady. Sonymen qatar, on-laın rejımde memlekettik organ ókilderine saýaldar qoıyp, oǵan laıyqty ári saýatty jaýap alýǵa bolady.

Rasynda da Qazaqstan zamanaýı ozyq úrdisten kósh sońynda qalmaýy kerek. Anyǵyn aıtsaq, elektorndyq qyzmet kórstýdiń deńgeıi boıynsha qazirgi ýaqytta Qazaqstan Orta Azıa elderin artqa tastady, tipti Reseıden kóp kórsetkishter boıynsha alda. Ótken jyly Qyrǵyzstan,  Ózbekstan men Monǵolıa elderi Qazaqstannyń «elektrondyq úkimetine» qyzyǵýshylyq tanytyp, tájirıbe almasý úshin bizdiń elge keldi. Óıtkeni bizde qazir Tuńǵysh Prezıdenti, Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń jarlyǵymen qurylǵan «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» atty arnaıy qyzmet orny bar. Bul úlken jetistik pe? Jetistik!

Rasyn aıtsaq, biz osydan 15-20 jyl buryn anyǵyn aıtqanda, «elektrondyq úkimet» týraly estigenimizben, onyń qalaı júzege asyrylatyny týraly tipti bilmeıtin edik. Qazir bul qandaı da bir túıindi problemaǵa aınalyp otyrǵan joq. Búginde  kóziqaraqty azamat ınternet arqyly tıisti elektrondyq bazaǵa tirkelip, ózine qajetti barlyq qujattardy alýǵa qoly jetti. Buryndary qandaı da bir anyqtama alý úshin Halyqqa qyzmet etý ortalyqtaryna (SON)  baryp, uzynsonar kezekke turatyn. Qazir olaı emes. Úıde otyryp-aq ózińizge qajetti  qajetti qaǵazdardy jyldam alýǵa bolady.

Óıtkeni qazir «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» halyqqa tikeleı sapaly qyzmet kórsetedi jáne munyń barlyǵy jedel túrde júzege asyrylady.

Tipti siz qazir qolyńyzdaǵy telofon arqyly da barlyq qyzmet túrin paıdalana alasyz. Tek oǵan nıet pen saýattylyq kerek. Ýaqytyn únemdegisi kelgen kez kelgen azamat qazir muny tıimdi paıdalanýǵa tyrysady. Osy oraıda biz elektrondy qyzmettiń birnesheýin oqyrmanǵa habardar etýdi jón kórdik. Sonymen...

1.Smartfondaǵy Telegram qosymshasy arqyly memlekettik qyzmet pen servısti paıdalanýǵa múmkindik zor. Mysaly, osy oraıda @egovkzbot qyzmetine bir jyl tolǵanyn aıta keteıik. Sońǵy bir jyldyń ishinde bot arqyly 534 myńnan astam turǵynǵa qyzmet kórsetilgen. Atalǵan telegram-bot boıynsha 25 túrli memlekettik qyzmettiń túrin alýǵa bolady. Olardyń ishinde ásirese, halyq meken-jaı anyqtamalyǵy,  sottalǵandyǵynyń bar-joǵy týraly málimet pen psıhıatrıalyq, narkologıalyq dıspanserdiń anyqtamalaryna kúndelikti suranys joǵary, ıaǵnı halyq osy anyqtamalarǵa kóp júginedi.

2.Sonymen qatar, kez kelgen Qazaqstan azamaty zeınetaqy qoryna aı saıyn qansha paıyz túsip otyr, ony da naqty bile alady.

3. Elektrondy qyzmet óte tıimdi. Mysaly, buryndary arhıvtik anyqtamany 11 jumys kúninen keıin ǵana alýǵa bolatyn. Al qazir bul másele tez sheshimin tapqan. Elektrondyq qyzmet arqyly ony 1 saǵattyń ishinde alýǵa múmkindik bar.
4. Eger otbasyńyzda úlken qýanysh bolyp, ómirge sábı kelip jatsa, balanyń qujatyn rásimdeý úshin alysqa barýdyń qajeti joq. Eń aldymen qyzmetti paıdalaný úshin mobıldi azamattar bazasyna (MAB) tirkelýińiz kerek. Sodan keıin barlyq qyzmet túrin alýǵa bolady. Balany balabaqsha kezegine qoıýǵa, tipti járdemaqy týraly tıisti qujattardy da resimdeýge zor múmkindik bar. Atalǵan qyzmet túrin «proaktıv tásili deıdi». «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» korporasıasynyń baspasóz qyzmetiniń aqparaty boıynsha sońǵy eki jylǵa taıaý ýaqyt ishinde proaktıv tásilimen 70 myńnan astam balaǵa týý týraly qujaty berilgen. Al 13 myń bóbek balabaqsha kezegine turǵyzylǵan eken. 
5. @Egovkzbot-taǵy qyzmet túri arqyly dárigerdiń de qabyldaýyna da jazylýǵa bolady.
6. Eger jumys izdeıtin bolsańyz, enbek.kz portalynan siz qalaǵan jumysty taýyp alýǵa da múmkindik mol. Munda jumys berýshiler men jumys izdeýshilerdiń úlken tizimi men tıisti mamandyqtar túri berilgen. Eń bir tıimdisi, munyń barlyǵy tegin túrde júzege asyrylady.

Árıne munyń barlyǵy da Qazaqstanda 2010 jyldan bastap 2020 jylǵa deıingi kezeńge arnalǵan quqyqtyq saıasat tujyrymdamasynyń tolyqqandy júzege asýy der edik. Árıne, kezinde qabyldanǵan «elektrondy úkimet» qurý jáne ony júzege asyrýǵa qatysty baǵdarlamalar óz jemisin berdi. Qazir halyq munyń ıgiligin kórýde.

Aıta keter bir jaıt, Qazaqstannyń Tuńǵysh prezıdenti, Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń jarlyǵymen qurylǵan «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporasıasynyń jumysyn árbir qazaqstandyq búginde tıimdi paıdalanýda. Onyń nátıjeliligin myna bir derekter aıqyndap turǵandaı:

2019 jyldyń alǵashqy tórt aıynyń ózinde 1,1 mln asa azamat mobıldi bazaǵa tirkelgen. Qazirgi ýaqytta atalǵan bazaǵa tirkelgen qazaqstandyq azamattardyń sany 6,8 mıllıonǵa jýyq bolyp otyr. Demek osynshama qazaqstandyq elektrondy úkimettiń jumysyn tıimdi paıdalanyp otyr degen sóz. Munyń ózi úlken jetistik, órkenıetke umtylǵandyq jáne árbir qazaqstandyq azamattyń óz quqyn bilýge jáne qyzmet túrin alýǵa degen taza nıettiligin kórsetedi.   

Erkin Qaldan