2012 jyldyń maýsymynda Brazılıada ótken RIO+20 samıtinen keıin halyqaralyq naryqta jeke memleketterdiń damý baǵdarlamasynda balamaly energıa kózderi nemese «jasyl ekonomıka» termıni qoldana bastady.
Qazaqstan Prezıdentiniń bastamasynan keıin álem qozǵala bastady desek te, bolady. Rasynda da aýa lastanyp, qýat taýsyla bastaǵan shaqta basqa balama kózderdi izdegen durys ekeni beseneden belgili. Biraq bul termındi árkim ózinshe túsinedi.
Shyndyǵynda da, «jasyl ekonomıka» degenimiz ne?
Birinshiden, bul – tabıǵı qorlardy tıimdi paıdalaný
Ekinshiden, ekologıalyq jaǵynan taza ónimder shyǵarý.
Úshinshiden, halyqtyń ál-aýqatyn arttyrý
Tórtinshiden, bul –ekonomıkanyń tyń salasy
Besinshiden, resýrstardy únemdep, tıimdi tutyný
Qazaqstanda osy salany, atap aıtqanda, «jasyl ekonomıkany» damytý boıynsha arnaıy tujyrymdama da qabyldandy. Bul birneshe kezeńdi qamtıtynyn aıta ketý kerek.
«Jasyl ekonomıkaǵa» baılanysty Qazaqstan úkimeti tujyrymdamany júzege asyrý úshin qazirgi ýaqytta úsh kezeń boıynsha jumys isteýge kóshti.
Birinshi kezeń – 2013 jáne 2020 jyldardy qamtıdy.
Ekinshi kezeń – 2020 jáne 2030 jyldar aralyǵynda istelinetin jumystar.
Úshinshi kezeń – 2030-2050 jyldar aralyǵynda ulttyq ekonomıkanyń revolúsıalyq ósip-órkendeýi
Úsh kezeń boıynsha júzege asyrylatyn mindetter qomaqty. Bul oraıda Qazaqstan úkimeti «jasyl ekonomıkany» damytýdyń jeti baǵytyn atap kórsetti.
Birinshi – sý resýrstaryn durys paıdalaný
Ekinshi baǵyty –halyqty aýyz sýmen qamtamasyz etip, joǵary ónim beretin aýyl sharýashylyǵy salasyn damytý
Úshinshi baǵyty – energıa kózin paıdalanýda ony únemdeý jáne energıanyy tıimdi tutynýdy arttyrý
Tórtinshi baǵyty – elektr energetıkasyn damytý
Besinshi baǵyty – ártúrli óndiristen qordalanyp, jınalyp qalǵan qaldyqty joıý
Altynshy baǵyty – ýly gaz qosyndylarynan jáne ártúrli qaldyqtardan, lastanyp bara jatqan aýany tazartý
Jetinshi baǵyty – atalǵan salany tıimdi basqarý
Shyndyǵynda sóz etilgen mindetterdiń barlyǵy tıimdi basqarylmasa, onda eńbek zaıa ketedi. Biraq memleket aldyna mindet qoıyp otyrǵan soń, ol sózsiz oryndalady dep oılaımyz. Tujyrymdamadaǵy 3 kezeń 7 mindettiń túıini osy. Eger atalǵan baǵyt boıynsha jasalynatyn mindetter ýaqytyly ári tıanaqty oryndalatyn bolsa, Qazaqstan memleketi men halqy budan orasan zor paıda kóredi. «Jasyl ekonomıka» baǵdarlamasy eldiń jalpy ishki ónimin arttyryp, halyqtyń tabysyn kóbeıtedi. Sonymen qatar, ekologıalyq turǵydan aýa tazarady. Qýat kózderine shyǵyn azaıady. Qysqasy, «jasyl ekonomıka» ál-aýqatymyzdy kóteredi.
Pikir qaldyrý