Aýyl sharýashylyǵy salasyn damytý búgingi kúnniń ózekti máselesi. Damytý jolyndaǵy mańyzdy sharalardyń biri – aýylsharýashylyq kooperatıvterin qurý. Maqsat – kooperatıv múshesiniń kiris alyp, eńbek ónimdiligin arttyrýy. Sondyqtan,   Elbasy Nursultan Nazarbaev «Qazaqstannyń úshinshi jańǵyrýy: jahandyq básekege qabilettilik» atty Joldaýynda Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi men oblys ákimdikterine 5 jyldyń ishinde 500 myńnan astam jeke úı sharýashylyqtary men shaǵyn fermerlerdi aýyl sharýashylyǵy kooperatıvterine tartý týraly tapsyrma bergendigin barshamyz bilemiz.

Negizinen alǵanda aýylsharýashylyq kooperatıvterin qurýdyń mańyzdylyǵyn sheteldik tájirıbelermen bólissek: Amerıka qurama shtatynda 1950-2006 jylǵa deıingi aralyqta shaǵyn sharýa qojalyqtarynyń sany 3 esege azaısa, orta sharýa qojalyq ıeleriniń kórsetkishi 2 esege deıin ósken. Mine, kooperatıvtik sharýashylyqty qurýdyń negizgi sharty da osy. Ony uıymdastyrý úshin biriktirilgen kásiporyndardyń jáne sharýashylyqtardyń múddelerin saqtaý basty nazarda bolýy shart.

       Qoldanysqa engen «Aýyl sharýashylyǵy kooperasıasy týraly» Zańynyń aıasynda Sarysý aýdanynda da  kooperatıvter qurylýda. Bul jaıly aýdan ákimdigi  aýyl sharýashylyǵy bóliminiń basshysy S.Darıabekov tarqata aıtyp berdi.

-«Birlik bar jerde, tirlik bar». Qashanda birlesip bas qosyp, kooperatıvter qurý zaman talaby. Qazirgi kez jumyla eńbek etetinderdiń zamanyna aınalýda. «Jaıaýdyń shańy, jalǵyzdyń úni shyqpas» degendeı qandaı bir iste bolmasyn jalǵyz aınalysqannan góri, birlese sheshken is tıimdi bolmaq.

      Búginde tabıǵaty erekshe, oblys ortalyǵynan shalǵaıda ornalasqan bizdiń aýdan  turǵyndarynyń basym bóligi  aýyl sharýashylyǵymen aınalysady. Sharýa qojalyqtarynyń kooperatıvterge birigýi mańyzdy shara, osyǵan oraı  aýdanda  kooperatıvter qurý jóninde belsendi jumystar jalǵasyn tabýda,- deıdi S.Darıabekov

    Bul turǵyda naqty mysaldar keltirýge de bolady. Máselen, Dosbol aýyldyq okrýginen qurylǵan «JANA KOKDALA» aýyl sharýashylyǵy kooperatıviniń tóraǵasy Talǵat Nahanov aýdandaǵy aýyl sharýashylyǵy qurylymdarymen jeke qojalyqtardan jáne ózinen 4000 bas qozyny jınaqtap bordaqylap «Merke-et», «Ońtústik-halal» JSHS-niń et kombınatyna ótkizip, eksportqa jiberedi.

      Toǵyzkent aýyldyq okrýgine qarasty «Usharal-Agro» aýyl sharýashylyǵy kooperatıvi 20 seksıaly mal bordaqylaý alańyn quryp 3500 bas qoıdy bordaqylap, naryqqa jáne «Merke-et», «Ońtústik-halal» JSHS-niń et kombınattary arqyly  eksportqa jiberedi.

      Jańatalap aýyldyq okrýginen «Jantóre-Saýdakent» JSHS dırektory Medeý Shahanov 100 gektar jerge tamshylatyp sýǵarý júıesin eńgizgen. Ol jerge kókónis, júgeri jáne baqsha óńimderi egilgen. Alynǵan ónimdi saqtaý maqsatynda 150 tonnalyq qoıma salyp muzdatqysh qondyrǵylaryn ornapaq. Sonymen qatar ózinde bar múmkindikterdi paıdalana otyryp, mal azyǵy shıratpa jem shyǵaratyn seh ashýdy josparlaýda. Sonyń nátıjesinde  turaqty 15 adamdy jumyspen qamtıdy. Al  naýhan kezderinde eńbekshilerdiń sany 160-200 adamǵa deıin jetedi.

Túrkistan aýyldyq okrýgine qarasty «Báıimbet» sharýa qojalyǵynyń tóraǵasy Ǵalymjan Qaısarbekov sharýa qojalyǵy negizinde aýyl sharýashylyǵy kooperatıvin quryp, qurama jem daıyndaý sehin Jańatas qalasynan  ashýdy kózdep otyr. Oǵan qajetti qurylǵylar Qytaıdan satyp alynyp, ornatylý ústinde.  Al  shıkizat Jańaryq, Túrkistan aýyldyq okrýgterindegi sharýa qojalyqtarynan jáne jeke turǵyndardan alynady.

Sonymen qatar Túrkistan aýyldyq okrýgindegi "Túrkistan" aýyl sharýashylyǵy kooperatıviniń  tóraǵasy M.Seılbekov tanker satyp ákelgenin aıta ketken jón.  Qazirgi tańda aýyldyq okrýgten sút ónimderin jınaqtap Jańatas qalasynda jańadan ashylatyn sút sehyna ótkizý úshin uıymdastyrý jumysy júrgizilýde. 

Darıha Úmbetıarova