Armenıadaǵy parlament saılaýynda Nıkol Pashınánnyń partıasy jeńiske jetipti. Bizdiń qazaqtar da qyzyq – ony jerden alyp, jerge salyp jatqandar bar. Osylardyń-aq jandary siri eken deıdi. Menińshe armándard durys tańdaý jasady. Nege?

Birinshiden, ótken jylǵy 9 qarasha kúni ol Reseı arqyly, ony araaǵaıyn retinde qatystyra otyryp Ázerbaıjanmen kelisimge keldi. Sharttary qandaı aýyr bolsa da ol jeńilgenin moıyndap, ári qaraıǵy soǵystyń esh maǵynasy qalmaǵanyn túsindi. Sol boıda-aq armándar kóshege shyǵyp, ony satqyn dep sherýletti, Qarabaqty bermeý kerek, soǵysty toqtatpaý kerek edi dedi.

Shyn jaǵdaı múldem basqasha bolatyn. Soǵysty ári qaraı jalǵastyrsa, Armenıa armıasynan saý-tamtyq ta qalmaıtyn. Tek Qarabaq qana emes, ol bárinen de aıyrylatyn edi. Sondyqtan Pashınán onsyz da zańsyz basyp alǵan jerlerin qaıtyp berip, esesine Armenıa memleketin saqtap qaldy. Onyń bul eńbegin armán halqy durys baǵalaǵan bolyp otyr. Al sherýletip júrgender shyndyǵynda burynǵy Kocheránnyń, Sargsánnyń jaqtastary, burynǵy Qarabaq mafıasynyń mańyna toptasqandar bolyp shyqty, al olardyń sany onsha kóp emes.

Ekinshiden, Pashınán batystyq kózqarastaǵy adam. Ol RF sıaqty artta qalǵan mesheý elmen shynaıy dos bola alady degenge senbeımin. Soǵysqa deıin ol orys mektepterin jaýyp, Ármenıadan RF áskerı bazasyn alyp ketýdi jaqtap, basqa da RF-ǵa qarsy áreketter jasaǵany esimde qalypty. Joǵarǵy basshylyqtan birqatar sheneýnikterge tutqyndaýlar júrgizip, olardyń Máskeý jaqqa qasha bastaǵany belgili. Sol eki ortada soǵys bastaldy da ol amalsyz Reseıge jalynýǵa májbúr boldy.

Pashınánnyń osyndaı saıasatynyń arqasynda RF alǵashqy kezde bul soǵysqa aralasa qoımady. Soǵys kóp uzamaı aıaqtalar, sóıtip Pashınándy jazalaýdyń sáti túser dep oılady menińshe. Alaıda Pýtın ońbaı qatelesti. Soǵys birden qatty qarqyn aldy da, nebári 44 kúnde ármender tas-talqan bolyp jeńildi. RF-nyń kesheýildeýiniń bir sebebi – Túrkıa faktory bolýy da múmkin. Soǵys baıaý-sylbyr júrispen birazǵa sozylar, sosyn da úlgerermiz dep san soǵyp qalýy da ǵajap emes. Áıteýir Máskeýdiń Ázerbaıjanǵa jany ashymaǵany anyq. Onyń dáleli – RF bitimgershilik kúshteriniń Qarabaqtan qashqan ármenderdi tezdetip Qarabaqqa qaıta kóshirýge muryndyq bolǵanyn aıtsaq ta jetkilikti. Ázerbaıjan prezıdenti Ilham Álıevtiń Qarabaq statýsy soǵys kezinde-aq túpkilikti sheshildi, endi eshqandaı statýs degen bolmaıdy degenine qaramastan Máskeýdiń ony áli kúnge sheıin moıyndamaı, Mınsk kelisimin aıta berýi de osynyń dáleli bola alady. Qalaı bolǵanda da biz úshin neǵurlym progresıvti kózqarastaǵy basshynyń bolǵany durysyraq qoı degen oıdamyn. Armenıa memleketi bar, bir jaqqa kóship ketkeli jatqan joq, ıaǵnı qarym-qatynas báribir kerek.

Qýanysh Edilhantegi

Sholýshy