AQSH prezıdenti Djo Baıden amerıkalyq kúshterdi Aýǵanstannan shyǵarý týraly sheshimin qorǵap jatyr.

AQSH bastaǵan áskerler 2001 jylǵy 11 qyrkúıek shabýylynan keıin Aýǵanstanǵa kirip, Talıbandy yǵystyryp shyǵarǵan. Ol kezde shabýyl úshin Aýǵanstanda ornalasqan "Al-Kaıda" uıymy aıyptaldy.

Vashıngtonnyń áskerı kúshterin shyǵarýy AQSH jyldar boıy daıyndaǵan jáne qarjylandyrǵan aýǵan qaýipsizdik kúshteriniń kútpegen jerden quldyraýyna ákelip soqty. Baıdenniń sheshimin amerıkalyqtar da, odaqtastary da qatty synǵa aldy. Baıdenge ımpıchment jarıalaýǵa shaqyrǵan AQSH senatorlarynyń sany kóbeıe tústi. Tipti "Baıdendi qyzmetinen alý kerek, sottaý kerek" degen sanatorlar da boldy..

Al, Baıdan AQSH kúshterin evakýasıalaý aıaqtalǵanan keıin óz sheshimin durys dep sanaıtynyn aıtyp, úndeý jarıalady. Ol áýe tasymaly arqyly 120 myńnan astam adamdy ákelgeni AQSH áskerin maqtady.

"Men bul máńgilik soǵysty uzartqym kelmedi, máńgilikke shyǵýdyń sońǵy merzimin uzartpadym" dedi Baıden. Ol Aýǵanstandaǵy soǵys aıaqtalǵanyn aıtty.

Baıden AQSH áskerin Aýǵanstannan shyǵarý týraly 19 ret eskertilgenin aıtty. Ol odaqtas Aýǵanstan basshylaryn "sybaılas jemqorlyq pen zańsyzdyq" jasady dep aıyptasa, Tramp ákimshiligin "Talıbanmen kelisimsiz shyǵatyn kelissóz júrgizgen" dep aıyptady.

Baıdenniń sózinshe, AQSH-tyń Aýǵanstanda eshqandaı mańyzdy múddesi joq. AQSH-tyń syrtqy saıasaty áskerı ornalastyrýǵa emes, Qytaı men Reseı sıaqty qarsylastarmen kúresý úshin dıplomatıa men halyqaralyq yntymaqtastyqqa baılanysty.

Qoǵamdyq saýalnamalar amerıkalyqtar AQSH-tyń Aýǵanstannan shyǵýyn áli de qoldaıtynyn kórsetedi, degenmen kópshilik Baıdenniń evakýasıany qalaı júzege asyrǵanyna narazy. Aq úı sheneýnikteri ýaqyt óte kele halyq prezıdenttiń istegenine rızashylyq bildiretinine senedi jáne onyń qalaı aıaqtalǵanyn umytady.

Buǵan deıin G7 elderi – Ulybrıtanıa, Kanada, Fransıa, Germanıa, Italıa, Japonıa jáne AQSH Aýǵanstannan halyqaralyq kúshterdi evakýasıalaý kúnin talqylap, Baıdendi evakýasıanyń aıaqtalý kúnin uzartýǵa kóndirgisi kelgen. Ulybrıtanıa premer-mınıstri Borıs Djonson Fransıa prezıdenti Emmanýel Makron, Germanıa kansleri Angela Merkelmen birge evakýasıa merzimin uzartý kerek ekenin aıtqan. Biraq, AQSH prezıdenti olardyń ótinishin toıtaryp, óz sheshimin "terorıstik shabýyl qaýpiniń artýymen" baılanystyrǵan.

AQSH prezıdenti buǵan deıin Birikken Ulttar Uıymy, Eýropalyq Odaq jáne NATO-daǵy áriptesterimen kezdeskenin málimdegen.

Fransıa evakýasıany aıaqtaý úshin kóbirek ýaqyt qajet ekenin aıtyp, merzim taıaǵan saıyn alańdaýshylyq bildirgen. Germanıa syrtqy ister mınıstri Heıko Maas NATO odaqtastarymen jáne Talıbanmen Kabýl áýejaıyn belgilengen merzimnen keıin de ashyq ustaýdy talqylap jatqanyn aıtqan. Ulybrıtaná premer-mınıstri Borıs Djonson G7 samıtinde AQSH áskerleriniń Aýǵanstanda qalý merzimin uzartýdy suraıtynyn málimdegen jáne AQSH prezıdenti Djo Baıden evakýasıa merzimin uzartatyn sheshim shyǵarady dep kútilgen bolatyn.

Keıinirek, Baıdenniń eń joǵary tyńshysyn Talıbanmen kelissióz júrgizýge jibergeni habarlanyp, kelissózdiń "soǵys jaǵdaıynda" ótkeni aıtylǵan. Al, Talıban qozǵalysynyń ókili evakýasıalaý merzimin uzartýǵa qarsy ekenin jarıalap, onyń "aýyr saldary" bolatynyn aıtqan.