El tarıhyndaǵy qoǵamdyq qarym-qatynastyń turaqty memlekettiń qalyptasýyna jáne salty men dástúriniń saqtalýyna úlken yqpal etkendigin erekshe atap ótken jón. Medıasıany eki aradaǵy qarym-qatynasty retteý sharasy retinde qarastyrýdy qazaq dalasynda, elaralyq, memleketaralyq jáne rýaralyq qarym-qatynastarda úlken ról atqarǵandyǵyn tilge tıek etý kerek. Máselen, etnomádenı birlestikterdiń jetekshileri óńirlerge shyǵyp, kóptegen túıtkildi máselelerdi sheshýge ózindik úlesin qosyp, medıator bolǵan kezderi de az emes.
Qazirgi tańda ártúrli qaýipterdiń beleń ala bastaýynan kóptegen elderdiń etnosaralyq tatýlyqtyń mańyzyn túsine bastaǵandyǵy seziledi. Sondyqtan medıasıa Qazaqstan úshin ǵana emes, álem úshin de mańyzdy bolyp tabylady. Osy rette Qazaqstan Respýblıkasynyń «Medıasıa týraly» Zańynyń 2011 jyldyń qańtarynda qabyldanǵanyn aıta ketý kerek.Etnosaralyq daýlardy eshqashan saıası máselege aınaldyrýǵa bolmaıdy. QHA búgingi tańda azamattyq qoǵam men bılik arasyn baılanystyrýshy medıatorǵa aınalyp otyr. Al, elimiz Qazaqstan kez kelgen shıelenisti sheshý alańyna aınalýda.
Sondyqtan medıasıa ınstıtýtynyń barlyq jerde qajettilikke aınala alatyndyǵy aıqyn ańǵarylady.
Medıasıa daý-janjaldardy órkenıetti jolmen sheshýge yqpal jasaıdy. Qoǵamdyq qatynastar salasynda kásibı medıatorlardy daıyndaý ýaqyt talabyna aınalǵan. Osy oraıda 2011 jyly «Halyqaralyq medıasıa ortalyǵy» Respýblıkalyq qoǵamdyq birlestiginiń qurylǵandyǵyn erekshe atap ketken durys. Sol jyldan beri ortalyqtyń reestrinde tizilimde turatyn kásibı jáne halyqaralyq medıatorlardyń atqarǵan jumystary az emes. Olar medıasıany paıdalanýdyń tehnıkalary men tetikterin jan-jaqty meńgergen óz isiniń sheberleri desek artyq aıtqandyq emes.
Bıylǵy jyldyń ózinde Shymkent qalasynda boınsha sotqa deıin, sot barysynda jáne sottan keıingi otbasylyq máseleler, eńbek jáne jer daýy, muragerlik pen múlik bólisý, qaryz aqsha men kásipkerlik kelisim sharttardy medıatıvtik kelisimmen jasaý, sondaı-aq qylmystyq ister, jalpy sany 2000-nan astam daý kásibı medıatorlardyń aralasýymen kelisimge kelgen. Bile bilgenge bul az jumys emes.
Sonymen qatar, qazirgi ýaqytta Halyqaralyq medıasıaǵa erekshe kóńil bólinýde. Bıyldyń ózinde shetel azamattarynyń qatysýymen 200-deı medıatıvtik kelisim jasaldy. Medıasıa praktıkasy – qoǵamnyń kemeldený belgisi, azamattyq sana-sezimniń belgili bir deńgeıi.
Árıne, etnosaralyq qaıshylyqtardy, janjaldardy retteý turǵysynan medıasıanyń úlken bolashaǵy bar. Óziniń tabıǵaty boıynsha ol jarıa emes, kózge túse bermeıdi, kóbinese qupıa sıpatqa ıe, sondyqtan jurtshylyqqa beımálim. Biraq onyń róli óte mańyzdy jáne ýaqyt óte kele únemi ósetin bolady.
Pikir qaldyrý