9 mamyrdy soǵys qurbandaryn eske alý kúni dep atap ótýdi qoldaısyz ba? (saýalnama)

/image/2022/04/04/crop-36_107_396x704_photo.jpg

Sońǵy jyldary qoǵamda 9 mamyrdy jeńis kúni retinde emes, soǵys qurbandaryn eske alý kúni retinde ǵana atap ótý týraly ustynystar aıtylyp júr.

Jalpy bizdiń Uly otan soǵysy dep júrgenimiz – Ekinshi dúnıejúzilik soǵys aıasyndaǵy Germanıa men KSRO (SSSR) arasynda bolǵan soǵys. Bul jerdegi «otan» degen sózdi qoldanýdyń ózi búginde qısynǵa kelmeıdi. Ol «otannyń» kelmeske ketkenine, ydyrap ornyna 15 táýelsiz el paıda bolǵanyna da otyz jyldan asyp barady. Sol táýelsiz 15 eldi biriktiretindeı búginde ortaq tarıh pen geografıalyq jaqyndyqtan basqa kóp zat joq. Búginde ár memlekettiń óziniń jeke baǵyty, kózdegen maqsaty, tańdaǵan joly bar. Qundylyǵyn túzip, eskisin jańartyp, «ólgenin tiriltip», álem kóshimen jalǵyz júrip keledi. Sol «Otannyń» iz júzinde qazaq úshin otarlyq ezgi bolǵany, malyn tartyp alyp, 2 mıllıonnnan astam adamdy qynadaı qyrǵany, repressıa jyldary qazaqtan shyqqan kózi ashyq, bilimdi azamattardy atyp, azaptaǵany, tarıhty umyttyryp, tildi, mentalıtetti kómeskilep, orystandyrý júrgizgeni, «jeltoqsanda» jastardy basyp-janshyǵany taǵy bar.

«Jeńis kúni, jeńistiń pálen jyldyǵy dep urandatý, alaýlatyp-jalaýlatý» kerek bir el bolsa, ol – Reseı. KSRO-nyń tikeleı murageri sanalatyn Reseıge «Jeńis kúnin» toılaý keńestik rýhty óshirmes úshin, «bizdi biriktirer ótkenimiz bar», «biz báribir bir-birimizden kindik úzip kete almaımyz» degen oıdy sanaǵa sińirý úshin kerek. Óıtkeni – Reseı, anyǵy Reseıdiń Pýtın bastaǵan bıligi Keńes odaǵyn qaıta qurýdy, sonyń basynda turýdy ańǵaıdy. Ári sol pıǵylyn esh jasyrǵan emes. Sol jolda qazir baýyrlas, túri, tili uqsas ýkraın halqynyń jerine basyp kirip, oıran salyp, jazyqsyz halqyn qyryp jatyr.

Reseıdiń pıǵyly ulttyq múddeni joǵary qoıý kerektigin kezekti ret áıgilep berdi. Ulttyq múdde búgin men erteńgi jaǵdaı turǵysynan ǵana emes, keshegi tarıhtaǵy oqıǵalarǵa durys baǵa berý turǵysynan da jasaqtalýy kerek. Olaı bolsa, kóp nársege jańasha kózqaras tanytatyn, máselege ózge qyrynan qaraıtyn kez keldi. Jeńis kúnin mereke retinde atap ótý sol sanattan bolýǵa tıis. Búginde sol soǵys ardagerleriniń basym bóligi baqıǵa attanyp ketken. 1945 jyly soǵysqa shaqyrylǵan sol kezdegi jap-jas 18-degi bozbalalardyń kózi tirisi búginde 95-te. Kóbisi soǵysta alǵan tán, jan jaraqatynan búgingi kúnge jetpegen. Endi birneshe, bálkim jýyq onjyldyqta sol soǵystyń kózi tiri kýási qalmaıdy. Sondyqtan soǵysta opat bolǵan bozdaqtarǵa qurmet retinde, ári ulttyq múdde, ómirde joq «otannyń» sımvolıkasynan, rýhynan ajyraý turǵysynan «Uly Otan soǵysyn» «Keńes-German» soǵysy dep atap, 9 mamyrdy jeńis kúni dep emes, soǵys ardagerlerine qurmet kórsetý maqsatynda soǵys qurbandaryn eske alý kúni retinde atap ótken jón.

 

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar