Aıtys – dala demokratıasy

/uploads/thumbnail/20170708200001133_small.jpg

Qyrkúıektiń 20-21-inde Almaty qalasyndaǵy Respýblıka saraıynda qala kúnine oraı jáne Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna arnalǵan «Azattyqtyń tól besigi» atty respýblıkalyq aqyndar aıtysy bolyp ótti. Bul týraly Qamshy portaly Túrkistanǵa silteme jasaı otyryp habarlaıdy.

Qazaqstannyń iri mádenı ortalyǵy Almaty qalasynda Respýblıkalyq aqyndar aıtysy ótpegeli biraz ýaqyt bolǵan eken. Almaty aıtysty, aıtys Almatyny saǵynyp qalǵandaı. Halyqty bir kóterilip, bir túsip turǵan dollar baǵamy da, bir-aq sátte qunsyzdanyp shyǵa kelgen teńge quny da, kún saıyn ósip jatqan azyq-túlik baǵasy da alańdatqan joq, 3 myń adam erkin sıatyn Respýblıka saraıynda eki kún boıy ıne shanshar jer bolmady. Iaǵnı, qandaı jaǵdaı bolmasyn, rýhanıattyń joǵary suranysqa ıe ekendigi osydan-aq kórinip turǵandaı.

Bir qýantary, aıtysqa qatysýshylardyń deni jańarypty. Al jastardyń tańdaıynan jyr, kómeıinen óleń tógiledi. Alǵashqy kúngi jıyrma aqynnan daralanyp, ekinshi kúnge on aqyn shyqty.

Eki kúngi aıtysta daralanyp kózge túsken astanalyq Erkebulan Qaınazarov pen pavlodarlyq Aspanbek Shuǵataevtyń aıtysyndaı aıtysty eshkim jasamady desek, ótirik aıtqandyq emes. Ekinshi kúni bas júldeni sarapqa salarda, qazylar alqasy kil júırikten daralanyp shyqqan osy eki aqynnyń qaısysyn erekshelerin bilmeı qaıta saıystyrýǵa májbúr boldy. Buǵan deıin talaı júldemen qanjyǵasyn maılap úlgergen Erkebulan Qaınazarovtan Aspanbek Shuǵataev jolyn qıylyp turyp surap aldy. Erkebulan da sabaz eken,  inisiniń kóńilin jyqpaı, myrzalyq tanytty. Sóıtip, bas júldeni pavlodarlyq júırik Aspanbek Shuǵataev ıelense, İ júldeni astanalyq Erkebulan Qaınazarov qanjyǵalady. Qyzylordalyq jas peri Meıirbek Sultanhan da talaılardyń kóńilinde júrgen kóp túıtkildi tarqatyp, kórermen kóńilin baýraı bildi. Sóıtip, ol İİ oryndy ıelense, oraldyq arý Jansaıa Mýsına, aqtóbelik Maqsat Aqanov jáne torǵaılyq Aıbek Qalıevter úshinshi oryndy qanaǵat tutty. Búgingideı daǵdarys zamanynda «Nur Otan» men Almaty qalasynyń ákimshiligi myrzalyq tanytyp, júldege ilinbegen 16 aqynǵa da 100 myń teńgeden syılyq úlestirdi.

Aıtysta áleýmettik taqyryptardyń qozǵalýy

«Kókeıdegi muńyń men sherińdi aqtarsań jeńildeısiń» deıdi qazaq. Sol sebepti de, dala demokratıasynyń han men bıge, eldiń bekteriniń júrgizip otyrǵan saıasatyna narazylyqty tanytýdyń ózindik joly, ózindik amaly boldy. Ol bastaýyn sonaý jyraýlyq dástúrden alatyn – sýyryp salmalyq óner, aıtys óneri. Sońǵy ekonomıkalyq daǵdarystan beri ishki qyjyldaryn kimge shyǵararlaryn bilmeı júrgen qazaqty búgingi aıtys biraz jeńildetkendeı. Qoǵamda qordalanǵan áleýmettik túıtkilderdiń birazy kórinis tapty. Jurttyń aıyzyn qandyrǵan aqyndar keıbir qazaq baspasóziniń batyly baryp aıta bermeıtin túıtkilderdi de qozǵady. Al sol túıtkildi Almaty qalasynyń sý jańa ákimi Baýyrjan Baıbek biraz nókerlerimen kelip ózi tyńdap, ózi qol soqty. Iaǵnı, baspasózde aıtylyp, jaýyrǵa aınalǵan, alaıda joǵaryǵa jetpegen túıitkilderdi ákim óz qulaǵymen tyńdady.

Aıtysta búgingi qunsyzdanǵan teńge, sharyqtaǵan dollar baǵamy, azyq-túlik baǵasynyń aspandaýy, jemqorlyqtyń asqynýy, ákim qaralardyń Elbasyn jalǵan aqparatpen aldaýy, aýyldaǵy aǵaıynnyń muńy sekildi tolǵaǵy toqsan tirshiliktiń barlyq túıtkilderi sóz boldy. Aıtystyń ekinshi kúni Almaty qalasynyń ákimi Baýyrjan Baıbek arnaıy kelip, tórt saǵat boıy tapjylmaı aıtysty tamashalap, bas júldeni óz qolymen tapsyrdy. Bas júldeni pavlodarlyq Aspanbek Shuǵataevqa óz qolymen tabystaǵan ákim aıtylǵan syn-usynystardyń barlyǵyna kóńil bólip, nazar aýdaratyndyǵyn, aýyr bolsa da, synǵa moıyn buratyndyǵyn aıta kele, qolynan aıtylǵan usynystardy qaperinde ustaıtynyn aıtty.

Qatysty Maqalalar