Úkimettik emes sektor qyzmetiniń damý dınamıkasy jaıynda sóz bolǵanda, ádette eń aldymen atalǵan salanyń qyzmet júıeliligin rettep otyratyn jetildirilgen zańnama, memleket pen uıymdar arasyndaǵy ekijaqty tıimdi baılanys, sonymen qatar úkimettik emes uıymdar isin qadaǵalaý, esep berý mehanızmi syndy dúnıeler qarastyrylady. Bul týraly Qamshy portaly Aıqyn-aqparatqa silteme jasaı otyryp habarlaıdy.
Sebebi, memlekettik organdar men úkimettik emes uıymdar arasyndaǵy ekijaqty tıimdi mehanızm oryn alǵanda ǵana atalǵan sala joǵary nátıjesin bere alady.
Alaıda elimizdegi úkimettik emes sektor salasynda mundaı máselelerge jaýap izdeý barysynda qınalatynymyz sózsiz jáne munyń sebebi bar. Máselen, tirkelgen ÚEU sany 20 myńnan asyp jyǵylsa da, memlekettik organdarǵa uıymdarmen jumys jasaý áli kúnge deıin kúrdeli, sebebi atalǵan uıymdardyń jumys jasaý baǵyty men mehanızmderi týraly aıtý qıyn. Ádette, kóptegen damyǵan memleketterde úshinshi sektor qyzmetin baqylaýǵa arnalǵan úkimet janynan arnaıy departament nemese qadaǵalaý organdary jumys jasaıdy. Atap keter bolsaq, Ulybrıtanıada mınıstrlikter janynda «Úshinshi sektor departamenti», al Horvatıada «úshinshi sektor komıteti» syndy arnaıy memlekettik organdarmen qatań qadaǵalanady, al AQSH shtattarynda sala qyzmeti mýnısıpaldyq deńgeıde máselelerdi sheshý úshin lısenzıalanady jáne mundaı júıe óz kezeginde memleket tarapynan uıymdar isin qadaǵalaýǵa múmkindik beredi. Bul oraıda bizdiń elde salyq jáne statısıka komıtetteri tarapynan úkimettik emes uıymdardan jyldyq qatań esepteme talap etilmeıdi, eń bastysy, óz ýaqytynda salyq deklarasıasyn ótkizse bolǵany, bir qyzyǵy deklarasıada eshbir sandyq kórsetkishter aıshyqtalmaǵan. Múmkin, osy sebepten de bolar, elimizdegi áleýmettik qyzmet kórsetý naryǵynyń basym bóligi áli kúnge deıin memlekettik organdardyń yqpalyna tıesili. Al uıymdar quzyryna áleýmettik memlekettik tapsyrys aıasynda ǵana júzege asyrylatyn jobalar qarastyrylǵan. Qarjylandyrýdyń atalǵan bir ǵana túriniń bolýy, qazirgi ýaqytta úshinshi sektor qyzmetiniń nátıjeli jumys jasaýyna tosqaýyl bolyp otyrsa, ekinshi jaǵynan memleketke de azamattyq qoǵam deńgeıin kóterýge kedergiler keltirip otyrǵany sózsiz.
Búginde álemdik tájirıbe úshinshi sektor salasynyń nátıjeli jumys jasaýy úshin qarjylandyrý men donorlar tartý isinde kóptegen múmkindik jasap otyr. Máselen, Eýropanyń damyǵan memleketterinde normatıvtik akt aıasynda ÚEU-ǵa sýbsıdıa, grant pen syıaqy qarastyrylǵan jáne halyqaralyq, jergilikti donorlar arqyly úkimettik emes sala qyzmetin jandandyrý isi de qolǵa alynǵan. Elimizde Mádenıet jáne sport mınıstrligi usynysymen úkimettik emes sektor isine arnalǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine úkimettik emes uıymdardyń qyzmeti máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý boıynsha» úkimet qaraýyna tapsyrylǵan zańnamalyq tolyqtyrýlar aldaǵy ýaqytta sala qyzmetiniń jańa sıpatta damýyna úles qosady degen senim mol. Sebebi, jańa zańnamalyq tolyqtyrýlar biryńǵaı operatordy iske qosýdy qarastyryp otyr. Operator memleket jáne halyqaralyq donorlar senimine ıe bolǵan, úkimettik emes uıymdardyń ıgiligi úshin qyzmet etetin bolady. Atalǵan tolyqtyrýlar Qazaqstannyń Azamattyq Alánsy tarapynan usynylǵanymen respýblıka boıynsha úkimettik emes uıymdar arasynda da keń talqylaýlarǵa tústi. Máselen, zańnama boıynsha 3500 BAQ jáne ınternet resýrstarynda baspalyq maqalalar jáne 50 vıdeokonferensıa jaryqqa shyqty. Endigi tusta uıymdar qyzmetiniń damý dınamıkasy jańa jumys júıesimen tikeleı baılanysty. Qazirgi ýaqytta uıymdardyń sandyq kórsetkishin ǵana emes, naqty jumys jasaýshy uıymdar sanyn, qyzmet salasy, júzege asyrǵan jobalary syndy qundy aqparattardy jınaqtaý úshin birneshe aı buryn Mádenıet jáne sport mınıstrligi memlekettik áleýmettik tapsyrys negizinde «Nur Otan» partıasy saıası menedjment mektebine júzege asyrýyna tapsyryldy. Jyl sońynda úkimettik emes sektor qyzmetiniń búgingi jaı-kúıin tolyq kóre alatyn bolamyz. Óz kezeginde jasalynǵan monıtorıń jańa qabyldanatyn zańnama boıynsha ınovasıalyq baǵytta jumys jasaıtyn bolady.