Arý qala Astanaǵa qarap boı túzep kele jatqan shahardyń biri – Qyzylorda qalasy. Uly ózenniń oń jaǵasynda kórkeıgen qala endi sol jaǵalaý boıynsha damýda. Qaıta jańǵyryp, kóptep salynǵan kópqabatty úıler kózdiń jaýyn alady. Bul týraly Qamshy portaly Aıqyn-aqparatqa silteme jasaı otyryp habarlaıdy.

Qalanyń kórkeıtý- kógaldandyrý jumystary da istiń bir júıege túskenin baıqatady. Ortalyq kóshelerdegi gúlzarlar men Syr talynyń sanyn kóbeıtý sharalary da qolǵa alynǵan.

Elbasymyz N.Nazarbaev­tyń óńirge kelgen bir saparynda «Syr – Alashtyń anasy» dep aımaqtaǵy tyń bastamalar, irgeli ister men júıeli jumystarǵa oń baǵa bergen edi. Oblysqa, onyń ishinde Qyzylorda qalasynyń damýyn odan ári órkendete berýine nıet bildirdi. El aldynda Prezıdent Qyzylordanyń bu­rynǵy jaǵdaıy men qazirgisin salystyryp, el ómiriniń ózger­genin aıryqsha ataǵan edi. Osylaı Syr boıy halyqtarynyń qajyr-qaıraty men eren eńbegi, el ekonomıkasyn damytýǵa qosqan úlesi Elbasy tarapynan qoldaý tapty. Maqsaty aıqyndalyp, mindetter mejelendi. El men El­basy bolyp egiz óriletin ege­mendik shejiresinde Prezı­denttiń Syr óńirine qatysty erekshe qamqorlyǵy kórinis beredi. Búginde qyzylordalyqtardyń el aldyndaǵy eńbegi maqtanyshqa aınalǵan. Qalanyń kórkin sáý­let­tendirip turǵan, búginde boı kótergen tarıhı-mádenı eskert­kishter men qaladaǵy gúlzarlar men saıabaqtar qalanyń ajaryna burynǵydan da erekshe sán berip tur. Darıa boıyn jaǵalaı qo­nystanǵan dúıim eldiń qasıetti Syr – Anaǵa ulyq qurmetiniń belgisi – «Syr – Ana» kesheni.
«Syr eli – jyrdyń eli» desek, sóz marjanyn tergen Syr sú­leıleri – ulttyq mádenı mura­myzdyń fılosofıalyq fenome­ni Balqy Bazar, Turmaǵanbet, Nurtýǵan men Nartaı syndy óner tarlandary atanǵan babala­ry­myzǵa arnap «Syr súleıleri» aleıasy salyndy. «Syr eli» – be­reke-birligi buzylmaǵan jurttyń ordasy. Alashtyń Aqmeshiti Syr­dyń bas qalasynyń aldynda atqarylar bıik mindetter tur. 

Elbasymyz N.Nazarbaev aıtqandaı: «Qazaqtyń máńgilik ǵumyry urpaqtyń máńgilik bo­lashaǵyn baıandy etýge arnaldy. Endigi qazaq eliniń ulttyq ıdeıasy – Máńgilik el qazaqtyń  Máńgilik el bolýyn júzege asyrý jolynda aıanbaı eńbek etý – árbir qyzylordalyqtardyń mindeti. Qıyn kezeńde elorda bolǵan qalamyz búginde alyp shahardyń birine aınaldy. Keıingi urpaq «Meniń Otanym – Qazaqstan», «Qyzylorda – meniń qalam, meniń ósip-óngen jerim» dep súısine alady. 
Eki ǵasyrǵa jýyq tarıhy bar Qyzylorda qalasy búgingi kúni halyqtyń aınymas birliginiń, tynymdy tirliginiń arqasynda ekonomıkasy qaryshtap damyǵan, áleýeti artqan qalalardyń birine aınalyp, búgingi zamanǵa saı kelbetke ıe bolýda.
Alǵash ret Qyzylorda da búdjet 37 mlrd teńgege jetti. Qala tirshiligin jaqsartýdyń eń basty tetigi – halyqty baspanamen qamtý. Aımaq basshysy Qyrymbek Eleýulynyń tikeleı qoldaýy­men jyl sońyna deıin 2 myń 406 otba­sy baspanamen qamtylady. Qala­myzda byltyrǵy jylmen salys­tyrǵanda turǵyn úı qurylysy 8 esege artty. 2011 – 2014 jyldar aralyǵynda, 85 myń sharshy metr turǵyn úı qurylysy salynsa, bul kórsetkish bıyldyń ózinde 188 myń sharshy metrdi qurady. Qalada, áleýmetik nysandar qurylysy da qarqyndy júrgi­zilýde. Bıylǵy jańa oqý jylyn­da 900 oryndyq eki mektep paıdalanýǵa berilip, Elbasy N.Nazar­­baevtyń bastamasymen júzege asyrylyp jatqan «Nurly jol» baǵdarlamasy aıasynda qalada 280 oryndyq jańa bala­baqsha, 300 oryndyq mektep jáne quny 6 mlrd teńge bolatyn 200 oryndyq oblystyq balalar aý­rýhanasynyń qurylysy júrgizilýde.
Qalanyń ınjenerlik kom­mýnıkasıalyq ınfraquryly­myn damytýǵa 9 mlrd teńge bó­linip, naqty jobalar júzege asýda. Qala halqyn sapaly aýyz­sýmen qamtamasyz etýde 22 sha­qyrym aýyzsý júıeleri qaıta jańǵyrtylyp, 57 dana keshendi sý uńǵymalary burǵylanýda.Nátıjesinde, jyl aıaǵyna deıin qala halqy tolyq taza sýmen qamtylady.
Jol-kólik ınfraqurylymyn damytýǵa sońǵy 3 jylda 12 mlrd teńge qarjy bólinip, 300 shaqy­rymǵa jýyq kóshe ortasha jáne kúrdeli jóndeýden ótti.
Qalaǵa qarasty eldi meken­derdi gazdandyrý maqsatynda Qyzyl­jarma aýyldyq okrýgi men Tas­bóget kentin jabdyqtaýǵa res­pýblıkalyq búdjetten 806 mln teńge bólinip gaz qubyrlaryn tartý jumystary tolyq aıaqtaldy.
Qyzylorda qalasy keleshekte Syrdarıa ózeniniń sol jaǵala­ýynda damıtyn bolady. Búginde bul jumystar bastalyp ketti. Qazirgi tańda Muratbaev kóshe­sinen Syrdarıa ózeniniń eki jaǵalaýyn baılanystyratyn quny 6 mlrd teńgege avtomabıl kópiriniń qurylysy júrgizilýde.
Oblys ákimi Qyrymbek Eleýulynyń tikeleı qoldaýy­-men «Azıa damý banki» arqyly sol jaǵalaýdyń ınjenerlik kom­mýnıkasıalyq ınfra­qury­lymyn júrgizýge 174 mlrd teńge qarjy tartý josparlanýda. Bo­lashaqta sol jaǵalaýda 90 myń halyq turatyn jańa qala boı kóteredi.
Bereke-birligi buzylmaǵan Uly dostyqtyń ordasy, Alashtyń Aqmeshiti atanǵan – Qyzylorda qalasy kúnin atap ótýdegi basty maqsat – jyl kóleminde óńi­rimizdiń damýyna súbeli úles qosyp, aıanbaı eńbek etip júrgen sharýalardyń, eńbek adamynyń kelbetin, jarqyn beınesin pash etý. 
Qala kúnin atap ótý «Shubat-Qymyz» festıvalinen bastaý alyp, shahar kóleminde túrli baǵyttaǵy mádenı-kópshilik sharalarǵa ulasty. Uly dala eliniń brendi bolǵan «Shubat-Qymyz» qala turǵyndaryna tegin usynylyp, «Aq mol bolsyn!» degen qazaqy saltymyz ulyq­taldy. Merekege tartý retinde oblys aýdandarynyń jármeń­keleri men qalanyń ár móltek aýdandarynda konserttik baǵ­darlamalar usynyldy. Búgingi oıynshyqtar sherýi men «qaýyn-qarbyz» festıvali de kópshilik kóńilinen shyǵa bildi.
Qyzylorda qalasynyń kúni burynǵydan da mazmuny bólek boldy. Tarıhy men sáýletti es­kertkishterimen erekshe Qyzy­lorda kúni Qazaq handy­ǵynyń 550 jyldyǵymen qatar keldi.
Merekeniń basty konsep­sıasy mádenı-rýhanı qundy­lyqtardy ardaqtaýǵa, qalanyń áleýmettik-mádenı damýyndaǵy árbir turǵynnyń qalaǵa degen qamqorlyǵy men súıispenshiligin arttyrýǵa, Qyzylorda qalasyn úzdik qalalar qataryna qosylýǵa baǵyttaldy.
– Qazaqtyń ulttyq sýsyny – shubat pen qymyz. Tórt túliktiń biri Qambar ata sýsyny san túrli syrqatqa em. Qala turǵyndary men qonaqtarǵa salaýatty ómir saltyn ustanýdy úlgi etip, zıan­dy áre­ketterden aýlaq bolý maqsa­tynda qala kúni merekesin atap ótken oryndy. Sondyqtan mere­ke mere­kege ulassyn, – degen oblys ákimi Qyrymbek Kósherbaev jer­gi­likti kásipkerlerge egin sharýa­shylyǵyn jandandyrýǵa keńes berdi.
Festıválǵa jeti aýdan men qaladan 2000 lıtr shubat, 1500 lıtr qymyz, sút ónimderi qurt, irimshik, súzbe, sút, aıran ákelindi. Aımaqta kásibin dóńgeletip jatqandar kóp. Solardyń biri – «Shaıuzaq» sharýa qojalyǵy. Bul qojalyqtyń menshiginde 206 bas túıe bar. Onyń 116-sy asyltu­qymdy. 2013 jyly «Sybaǵa» baǵ­dar­lamasy arqyly órisin ke­ńeıtip, ónim túrin tolyqtyrdy. Búginde jaz merziminde 100 lıtr shubat óndirse, qazirgi maýsymda 60 lıtr shubat ashytyp, halyqqa jetkizýde. Festıválǵa 100 lıtr aıran jáne túrli ulttyq taǵamdar ákep halyqqa tegin taratty. 100 bas jylqysy bar. 
Elbasymyz Nursultan Nazarbaev «Yrys – yntymaqqa jolyǵady, dáýlet-birlikpen tolyǵady» deı kele, qaımaǵy bu­zyl­maǵan Qazaq eliniń qaryshtap damýy – eldiń tynyshtyǵynda, dáýleti men yntymaǵynda dep atap kórsetken bolatyn. Demek, «Alash­tyń anasy» atanyp, Elba­sy aıtqandaı, Uly dala eliniń dástúrin dáriptegen Syr qala­synyń toıy jınalǵan jurtty tańǵaldyrǵandaı dárejede, tamasha ótti. 

"Qamshy "silteıdi