Muǵalimder qaýymy úshin aıryqsha ystyq máýeli kúzdiń bel ortasynda «Órleý» pedagogıkalyq qyzmetkerlerdiń biliktiligin arttyrý ulttyq ortalyǵynyń qurylǵanyna úsh jyl tolady. Úsh jyl: bul kóp pe, álde az ba? Atalmysh kezeńde biliktilikti arttyrý júıesinde erekshe ne ózgerdi? Aldymen, atap ótý kerek, osynaý qysqa merzimde kóptegen sharýalar tyndyryldy. Qazirdiń ózinde biliktilikti arttyrýdyń qazaqstandyq júıesin túbegeıli jańartýǵa baǵyttalǵan is ýaqytynda jáne senimdi túrde qolǵa alynǵanyn aıtýǵa tıispiz.

Búkil álemde úzdiksiz bilim júıesin qurýǵa basymdyq be­riledi. Buǵan deıingi «Ómir boıy oqý kerek» qaǵıdasyna kerisinshe, búginde «Búkil ómir boıy oqý kerek» qaǵıdaty iske asyrylýda. Munda biliktilikti arttyrý júıesine jetekshi oryn beriletini belgili. Qazirgi kúni «Órleý» ulttyq ortalyǵy, onyń oblystyq fılıaldary ózine júktelgen mindetterdi tabysty oryndap keledi deı alamyz. Buǵan ortalyqtyń tuǵyr­namasyn nyqtaý, qyzmettiń maz­munyn anyqtaý nátıjesinde qol jet­kizýge múmkindik týdy.

Soǵan oraı halyqaralyq qoǵamdastyqtyń tájirıbesi teo­rıa júzinde de, praktıkada da egjeı-tegjeıli zertteldi. Máse­len, Ulybrıtanıadaǵy, Ko­reıadaǵy, Sın­gapýrdaǵy, álemniń basqa da damyǵan elderindegi biliktilikti arttyrýdyń uıymdyq josparlary men oqý-ádistemelik keshenderi ázirlenip, tek úshinshi bazalyq deńgeıdegi kýrstarda ǵana emes, sonymen birge, pán muǵalimderiniń qysqa merzimdik kýrstarynda da negizge alyndy. Bizdiń fılıalymyzda osy jyly Kembrıdj baǵdarlamasy boıynsha úshinshi bazalyq deńgeıdegi kýrstardan 781 pedagog ótti. Al aǵymdaǵy jyldyń qyrkúıeginen bastap taǵy 190 pedagog oqýǵa kiristi. Qysqa merzimdik kýrstarda 2456 pedagog oqydy.

Instıtýtta deńgeılik baǵ­darlamalar ortalyǵy jumys isteıdi, munyń ózi barlyq ser­tıfıkattalǵan muǵalimderdi shoǵyrlandyrýǵa múmkindik be­redi. Al jelilik qoǵamdastyqty qurý kýrstan keıingi kezeńde pe­dagogtarmen birlesip jumys isteýdi jalǵastyrýǵa yqpal etýde. Sóıtip, sertıfıkattalǵan peda­gogtar oqý úderisine barlyq jańashyl isterdi tabysty engizýge múmkindik aldy. Munymen qosa, pedagogıkalyq ujymdarda oqý-tárbıe úderisin uıymdastyrýǵa degen kózqaras eleýli túrde ózgerdi. Tipti, oqýshylar bilim úderisiniń belsendi sýbektileri bolyp tabylýda, óıtkeni, olar tabysqa jetýdiń ózi jeke negizdeý men oqýdyń nátıjeliligine baılanysty ekendigin túsinedi.

«Órleý» josparyna sáı­kes pedagog jumysynyń taǵy bir mańyzdy aspektisi – elek­trondyq oqytýǵa aıryqsha kó­ńil bólinýinde. Búginde bul – ýaqyt talaby. Álemdik bilim ke­ńistigine kirý úshin pedagogtar ınfokommýnıkasıalyq áleýetti jetik meńgerýi tıis. Ásirese, «E-learning» jobasy pedagogtar úshin jańa múmkindikter ashatyny sózsiz. Qazirdiń ózinde salany basqarý júıesin avtomattandyrý engizilýde: elektrondyq jýrnaldar, keste, kúndelikter, kitaphanalar jáne t.b. Osyǵan baılanysty, qyrkúıek aıynan bastap ınstıtýtta «e-learning» engizý jóninde kýrstardy ótkizýge kiristik. Bıylǵy jyly 301 pán muǵalimi jáne Aqmola oblysy kolejderiniń 25 oqytýshysy arnaıy kýrstardan ótedi. Bul kýrstarda sabaq berýdi aımaqtyq trenerler, bizdiń ınstıtýttyń oqytýshylary R.Muqanova, A.Omarova, D.Seıpıev, S.Shóki­mova júzege asyrady. Olar Al­matyda «Bilim uıymdarynda «e-learning» elektrondyq oqytý júıesin basqarýdy úıretýdiń, oqytýdyń tehnologıasy» kýrs­tarynda dáris tyńdaǵannan keıin tıisti sertıfıkattar alǵan bolatyn.

Biliktilikti arttyrýdyń qa­zirgi qoldanylyp júrgen júıe­sinde oqytýshylar quramyn daıar­laýǵa aıryqsha mán beriledi. Kýrstardy júrgizýge ruqsatnama alý úshin aldymen oǵan jaýapty árbir adam tıisti oqýdan, testileý prosedýrasynan ótip, synaq tapsyrýy kerek. Sondaı-aq, qysqa merzimdik kýrstarda da oqý úderisi sapalyq jaǵynan ózgerdi. Instıtýt oqytýshylary sertıfıkattalǵan trenerlerdiń ınteraktıvtik ádistemelerin paıdalanyp, kýrs tyńdaýshylary úshin oqý-ádistemelik keshenderdi (manýaldar) ázirledi. Kirispe jáne qorytyndy testileý engi­zildi. Osynaý ádister kýrstyń qyzmetiniń tıimdiligin kúsheıtýge múmkindik berýde.

Búgingi tájirıbe Qazaqstan Res­pýblıkasynda bilim júıe­sin damytýdyń 2011-2020 jyl­dar­ǵa arnalǵan Memlekettik baǵ­darlamasynda belgilengen ıdeıalar naqty júzege asyp jatqandyǵyn aıǵaqtaıdy. Bilim mekemelerindegi ınovasıalyq qaıta qurýlardyń jandandyry­lýyna «Órleý» ult­tyq orta­lyǵynyń bastamasymen ótip jatqan sharalar – tuńǵysh res­pýb­lıkalyq pedagogıkalyq oqýlar, fılologıa pánderi muǵa­lim­deriniń sezi, «Jyl ádis­keri» respýblıkalyq konkýrsy, pe­dagogıkalyq ınovasıalar jármeńkesi, pedagogtardyń ta­myz keńesi edáýir dárejede yq­pal etýde. Pedagogtar óz jetis­­tikterin sheberlik synyp­tary­nyń, baıandamalardyń, pikir­talastardyń, konkýrstardyń ba­rysynda kórsetýge tolyq múm­kindik aldy. Qazaqstannyń peda­gogıkalyq korpýsy ótken fo­rýmdarda óz eńbeginiń naqty nátı­jelerin baǵamdaýǵa, shyǵar­ma­shylyqpen jumys isteýge, óziniń kásibı sheberligin ushtaýǵa qol jet­kize bildi.

Pedagogıka ǵylymdarynyń doktory Gúlnaz Ahmetova jetek­shilik etetin «Órleý» peda­gogı­kalyq qyzmetkerlerdiń bilik­­tiligin arttyrý ulttyq orta­ly­ǵynyń kásibı bilgirliginiń, ob­lystyq fılıaldardyń belsendi jumysynyń arqasynda alǵashqy jyldyń mindetterin tabysty atqarýǵa qol jetkizildi. Qazirgi zamanǵy kompúterlik tehnologıany engizý fılıaldardyń ortalyqpen turaqty baılanys jasaýyna múmkindik berdi – elek­trondyq posh­ta, ákimshilik keńester men onlaın tártibindegi ilezdemeler, vebınarlar jedel aqparat alýǵa múmkindik jasap, júrgizilip jatqan jumysqa ekpin berdi. Osynyń nátıjesinde Biliktilikti arttyrýdyń ulttyq júıesiniń qalyptasýy qarqyn alyp keledi. Munyń ózi Qazaqstan Respýblıkasynda Bilim júıesin damytýdyń memlekettik baǵdar­lamasynda qoıylǵan mindetter budan bylaıǵy ýaqytta da tabys­ty sheshiletinin aıǵaqtaıdy.

Derekkóz: Egemen Qazaqstan