Jaqynda Qyzylorda oblysy Qarmaqshy aýdanynda aýyl ákimderiniń saılaýy ótti. Eki aptadan keıin saılaý Jańaqorǵan aýdanynda ótedi. Bul eki aýdan Qazaqstan Respýblıkasynyń saılaý zańnamasyna engizilgen barlyq ózgeristerdi eskere otyryp, basshylardy pılottyq rejımde tańdaıdy. Daýys berý qorytyndysy boıynsha Qarmaqshy aýdanynda saılaýshylardyń joǵary paıyzy baıqaldy, dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi.
2023 jyly ákimder saılaýy Syrdarıa jáne Shıeli aýdandarynda ótti. Onda 58 ýchaskelik komısıa, 388 komısıa múshesi jumys istedi, 70 myńnan astam saılaýshy tirkelgen bolatyn.
"Demokratıalandyrý baǵytyndaǵy alǵashqy qadam – bul Qazaqstan Respýblıkasynyń jańa Konstıtýsıasyn qabyldaý jónindegi 1995 jylǵy referendým boldy. Parlament zań shyǵarý qyzmetin júzege asyratyn joǵary ókildi organǵa aınaldy. Sondaı-aq bul eki Palatadan: Májilis pen Senattan quraldy. Konstıtýsıa qabyldanǵannan keıin el Prezıdenti "Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy saılaý týraly" konstıtýsıalyq kúshi bar Jarlyqqa qol qoıdy, depýtattardy saılaý ótkizildi. Parlamenttiń eki palataly qurylymy saıası turǵydan qanyqqan, eldiń saıası biregeıliginiń jańa elementine aınaldy jáne álemdik tájirıbede qabyldanǵan parlamentarızm qaǵıdattaryna sáıkes keledi", - deıdi Qarmaqshy aýmaqtyq saılaý komıtetiniń tóraǵasy Dáýren Erjanov.
Sarapshynyń aıtýynsha, bul eldegi saıası reforma kezeń-kezeńimen júzege asyryla bastaǵanyn kórsetetin pılottyq joba. Saılaý júıesi odan da demokratıalyq sıpatqa ıe boldy jáne alǵashqy ashyq saılaý aýyl ákimderiniń saılaýy boldy. Olar 2021 jylǵy 25 shildedegi ózgeristerdi eskere otyryp júrgiziledi.
2023 jyldan bastap reformalar aımaqtyń barlyq saılaýshylarymen aýdan ákiminiń tikeleı saılaýy arqyly jalǵasty. Bul saılaý eldiń saılaý júıesiniń damýyna áser etip, azamattyq qoǵamdy nyǵaıtýǵa yqpal etti.
"2024 jyly jáne Qarmaqshy aýdanynyń basqa eldi mekenderinde aýyl ákimderin tikeleı saılaý jalǵasady. 2022-2023 jyldardaǵy saılaýda Eýropadaǵy qaýipsizdik pen yntymaqtastyqty uıymdastyrý talaptaryna jaýap beretin saılaýdy retteýdiń jańa júıesin iske asyrý jolymen Qazaqstanda saıası básekelestik boldy. Partıalyq tizimderdi qalyptastyrý jáne parlamenttik mandattardy bólý kezinde áıelder, jastar úshin kvota engizildi, sondaı-aq erekshe qajettilikteri bar adamdardyń quqyqtary týraly umytpady. Saılaýdy uıymdastyrý, ótkizýge jaýapkershilik júktemesi ártúrli deńgeıdegi saılaý komısıalaryna tıesili ekenin eskere otyryp, olardyń memlekettik qyzmetshilermen teń quqyǵy boldy. Sondaı-aq, aýmaqtyq saılaý komısıalarynyń kásibıligine baılanysty júıeli jumys júrgizilýde. Qazirgi ýaqytta aýdandyq saılaý komısıasynyń tóraǵasy, tóraǵanyń orynbasary, hatshysy óz ókilettikterin kásibı turaqty negizde júzege asyrady", dep tolyqtyrdy Dáýren Erjanov.
2024 jyldyń basynan bastap saılaý komısıalary qaıta qurylyp, olardyń jańa quramy paıda boldy. Aýdandyq saılaý komısıasy jumys josparyn jasaıdy, sebebi saılaý – memlekettiń turaqty saıasat kórsetkishi. Árbir memleket qoǵamdaǵy daýys berý quqyǵyna jáne saıası sheshimder qabyldaý kezinde azamattardyń tańdaýyna súıenedi. Búgingi tańda saılaý ınstıtýtynyń bolýy demokratıalyq memlekettiń jumys isteýin kórsetedi. Saılaý ınstıtýtynyń damý deńgeıi memleket pen jalpy qoǵamdy demokratıalandyrý deńgeıin kórsetedi.
Pikir qaldyrý