1984 jyldyń 7 qarashasynda Almaty oblysy, Jambyl aýdanynda ómirge kelgen. M. H. Dýlatı atyndaǵy Taraz Memlekettik ýnıversıtetiniń «Álem tilderi» fakúltetin támamdaǵan. 2001 jyly «Jyr-perzent» atty tuńǵysh jyr-jınaǵy, 2011 jyly «Kıeli túnderdiń duǵasy» atty kitaby jaryq kórgen. 2001 jyly «Abaı oqýlarynda» Bas júldeni alǵan. 2006 jylǵy Halyqaralyq «Shabyt» festıvalinde «Ádebıet» atalymy boıynsha Gran-Prı jáne Prezıdent Kýbogin ıelengen. 2009 jyly Baıanaýyl taqyrybynda jazǵan «Úzdik jýrnalıs» Altyn belgisin alǵan. Jambyl oblystyq «Aq jol», «Ar-Aı», Respýblıkalyq «Kentavr» ádebı aptalyǵy, «Qazaq ádebıeti» gazetterinde qyzmet etken. Qazir Respýblıkalyq qoǵamdyq-saıası «Aıqyn» gazetiniń tilshisi. Astana qalasynda turady. Úılengen. Eki ul, bir qyzdyń ákesi.
Óreli sóz ustaǵandardyń eldi de ustaıtyny tarıhtan belgili. Biz munda tobyrdy aıtyp otyrǵan joqpyz nemese sózdiń kıesin bilmeıtin «qalamgersymaqtardy» da aıtyp otyrǵan joqpyz. Kimniń qalamǵa súıenip turǵanyn, kimniń qalamdy súıep turǵanyn oqyrman men ýaqyt belgileıdi. Bizdiki «Qazaq ádebıeti» deıtin altyn teńizde qaı qalamgerdiń qandaı eskek ustap júrgendigin, qaı arnada aǵyp jatqanyn búgingi oqyrman tarazysyna salý. Oqyrman oıyn dóp basyp, qyzý talqylanǵan qýatty sózdiń ıesin der shaǵynda baǵalaı bilip, kitabyn shyǵarýǵa «Qamshy» saıty qal-qaderinshe tyrysyp baǵady. Ádil tóreshi bolýǵa sizde tyrysyp kórińiz óreli oqyrman!Kóz jasy Kinámshil sezimder keshirtken kezimniń Bulty aýyp barady basymnan. Men bıik turýdy úırendim, Ózimniń Bir tamshy jasymnan. Bala-ańsar saǵymy oınaǵan dalanyń tósinde, Kezinde kóktemgi jańbyrdyń, Alǵashqy kóz jasym tamǵany esimde – Br tamshy ýyty taǵdyrdyń. O, sonda sezsemshi, Ótemin Qanshalyq azapty bolaryn tóleýdiń: Álemniń ózgerip keterin, Ózgerip keterin óleńniń! Bul dúnıe tym basqa bolatyn, Jas yrshyp túskenshe janardan, Sol bir jas – qara tún, Aq nurdan jaralǵan, Tyrs etti... Qara jer dir etti!.. Topyraq bolmysy ózgerdi: Ózgertti ol gúlderdi, qustardy, júrekti... Sóz de endi Bilsemshi kelmesin qalpyna burynǵy, Aýytqyp keterin ǵasyrdan! ...Úırendim men solaı bıikte turýdy Kózimniń bir tamshy jasynan. Sodan soń... Taýlar da jylaǵan, Dala da jylaǵan, Eshkim de bolmady sebebin suraǵan, Sebebin bilmedi bir adam. Olar da ózgergen, Ózgergen óleńmen... ...Bir tamshy jas tamyp ketpeýin kózderden, Kúzetip kelem men O, sol bir tumandy jyldardan! Keshsem de basqa muń, Men endi joqtaman jyldardy urlanǵan, Meni endi jylata kórmeshi, Aspanym!.. Dál qazir... Dál qazir... tek basqa qalada, Sen jaıly oılandy bir adam, qalaǵa, jymıǵan, jylaǵan, dál qazir arylǵan kúnádan, dál qazir kúnáǵa batatyn, qarady ol: sen jaıly oılandy, tereze aldyna baılandy, esine túsirdi jaıdarly, kezińdi, kezińdi jabyqqan, onyń shyn súıerin jańa uqqan kezińdi, kezińdi súıikti bolýdan jalyqqan, súıýge umtylǵan ózgeni, ózgege arnalǵan sózderiń, ózgege qaraǵan kózderiń, muńaıtyp turǵanyn sezbediń, dál qazir... tek basqa qalada, sen jaıly oılanǵan adamdy, ózińe aınalǵan adamdy, ózińe baılanǵan janardy... Dál qazir... tek basqa qalada... * * * Sengem búgin! Jańa kún shýaǵy da, Teńizdiń tolqyny da, Qarasha tumany da, Naızaǵaı jarqyly da, Sáýirdiń jańbyry da, Taýlardyń kıesi de, Qustardyń taǵdyry da, Joldardyń ıesi de, Tańdardyń sálemi de, Keshkilik súıisý de, Dalanyń seleýi de, Kitaptyń ıisi de, Aǵashtyń tamyry da, Gúlderdiń ǵumyry da, Kókjıek saǵymy da, Qanattyń qybyry da, Álemniń jumbaǵy da, Mángilik muńdary da, Mahabbat qurbany da, Saǵynysh quldary da, Kúntizbe kúnderi de, Ǵasyrlar jany muńly, Saǵattyn tilderi de, bári de bári bildi: Jyr jazǵym kelgendigin! Aqyn qyzǵa Taýlar aqyn bolar ma edi tym bıik, teńiz aqyn bolar ma edi tuńǵıyq, joldar aqyn bolar ma edi taǵdyrly, mezgil aqyn bolar ma edi jańbyrly, qustar aqyn bolar ma edi erikti, gúlder aqyn bolar ma edi kórikti, alqyzyl tań, alqońyr tún qumarly, tastar aqyn bolar ma edi shydamdy, aspan aqyn bolar ma edi súıeýsiz, qurbyń aqyn bolar ma edi kúıeýsiz, bálkim, aqyn bolar ma edi keń dala, nege aqyn boldyń eken sen ǵana?!. Qyjyldaq ...Qulyqsyz, qumarlyqsyz kesimsizdiń keıpine endi-aý dáýren esil, bizdiń. Barady batpyraýyq oınaı-oınaı, Atsyz jyl, nyspysyz aı, esimsiz kún! Ýaı, dáýren, sizdiń sertke boılaı da almaı, bas qoıyp, bar men joqty oılaı da almaı, Atsyz oı, soısyz sezim, esimsiz muń, barady batpyraýyq oınaı da almaı! Syrlasý, qasam ishý, tildesýsiz, kezeńge tap kelgenim bir keshýsiz... Baramyn batpyraýyq sekildenip, dos – atsyz, dushpan – soısyz, qurby – esimsiz!.. * * * Asqaqtyq týraly aspanda, Azattyq týraly aq juldyz, Aqpanar nuryn shashqanda, Oıladym... óziń týraly; Jabyǵý týraly jyldarǵa, Jalǵyzdyq týraly shyńdardan, Zaryǵa qarap turǵanda, Ańsadym... óziń týraly; Kóz jasy týraly nóserde, Ótken kún týraly aýyr bult, Kúrsinip tereń kósherde, Jyladym... óziń týraly; Saǵynysh týraly túnderde, Aı nury álsiz túskende, Úmitim týraly gúlderge, Muńaıdym... óziń týraly; Máńgilik týraly joldarda, Qarsy alý týraly qushtarlyq, Músin bop qatyp qalǵanda, Qol sozdym... óziń týraly, O, meniń Táýelsizdigim! Muńurǵan Kúz nege jylaıdy, men be ekem jylatqan?! Japyraq qulaıdy, Qulatqan – men emes taǵy da! Keshirdi ol basynan ne dáýir? O, biraq osynyń barlyǵy janyma, Sonshalyq nege aýyr? Nelikten kináli sezinem ózimdi, kóziniń jasyna? Súıýdi, sezýdi, úıretkendegiń osy ma, Qyrkúıek? Dertińdi kótertý úshin be? Jutqyzyp jasyńdy? Kúzgi bak ishinde qańǵyrtyp basymdy? Suranam, sezdirgiń keledi o, neni? Japyraq qulaǵan – jylaǵan júrektiń óleńi ekenin ózim de bilemin! Esime salmashy! Dert – ólgen! Júregim – onsyz da, kúz, seniń kitabyń... Qarasha túninde órtelgen! Oıanǵan Saǵatyń, saǵatyń soǵarda, Ýaqytqa, tarıhqa, zamanǵa, Álemge, qoǵamǵa, adamǵa, Oǵan da, maǵan da Sen qarsy júresiń, bilesiń – bul seniń ǵumyrlyq úlesiń! Ǵumyrlyq úlesiń: toqtatpaý – Ómir men Ólimniń kúresin... O, jerdiń tákappar turǵyny, O, jerdiń tákappar turǵyny, Sen qarsy júresiń, bilesiń: Ózińdi tapqansha bir kúni!.. Ózińmen betpe-bet kelgenshe, Ózińdi júzbe júz kórgenshe, Ózińdi maıdanda jeńgenshe, Ózińdi óziń kep kómgenshe! Ǵapyl Júrektiń tasqa aınalýy úshin, qasiret shegý mindetti emes, Baýyrǵa tastyń baılanýy úshin, jasyńdy tógý mindetti emes: bir ǵana sóz jetedi – jemir! Kóz jetedi – shegir! Bir ǵana sát jetedi túńilý úshin, laǵyl tasty qurt tesýi úshin; Al tastyń qum bolyp úgilýi ýshin, qumǵa gúl ósýi úshin, jetkiliksiz ómir! Qaıyrym Ózgertkiń kelse de ózgerte almaıtyn, Bir jol bar, eki ret júrýge bolmaıtyn, Ózen bar, eki ret keshýge bolmaıtyn, Jumbaq bar, eki ret sheshýge bolmaıtyn, Esik bar, eki ret ashýǵa bolmaıtyn, Perne bar, eki ret basýǵa bolmaıtyn, Bir syr bar, eki ret bilýge bolmaıtyn, Ómir bar, eki ret súrýge bolmaıtyn, Qanat bar, eki ret kaǵýǵa bolmaıtyn, Shyraq bar, eki ret jaǵýǵa bolmaıtyn, Ol – qyzdyń júregi: jaryq kún, qara tún, Eki ret, eki ret keshire alatyn! *** Uıyqtap jatyp, jylap shyqtyń túnimen, Sen kúlip eń, men de sodan kúlip em. Nege, nege, beısanaǵa endiń sen, Nege, nege, beıýaqta júrip eń? Tuzyń ba álde, óziń de álde jeńil me eń? Júrekti aıa jaralmaǵan temirden. Táńir saǵan bermegendi, botam-aý, Nege izdediń, nege izdeısiń ómirden?! Júrekke aýyr – kóńilińniń kemseńi, Júrekke aýyr – senimińniń ólshemi, Júrekke aýyr – jalǵyzdyqtyń kóz jasy, Qalaı ǵana qorǵaı alam men seni? *** Sezim seriden bolǵanda, oıym órden, Qusaly ótken kúnderdiń qaıyry elden. Bultty kúni ne amal bozdaǵannan, Kóp adamǵa ne abzal keıigennen?! Ózegimnen shymyrlap shyqty muńym, Aıtshy sony qaı kisi uqty, kúnim? Saǵan málim, qalqataı, men muńaısam, Aıǵa ulyǵan armanǵa kúptiligim. Syrtqy bardy túgendep, ishki joǵyn, Táńir jaqty tuspaldap tústi jolym. ...Júregimniń basynda qyp-qyzyl shoq, Aýzymdy ashsam urady ystyǵy onyń. * * * Meni kóp saqtaıdy ishtegi bir ustam, Ózgermes kenetten, qubylmas oqystan: Soltústik batystan, Ońtústik shyǵystan, Soltústik shyǵystan, Ońtústik batystan, Jel soqty, jel soqty, qaı tustan, bilmeımin, Tústik pe, teristik? Soǵady-soqpaıdy, Aıtpaımyn, ashpaımyn, jylaman, kúlmeımin, İshtegi bir ustam meni kóp saqtaıdy. Taýlarym, kólderim, ormanym, joldarym, Jelmenen jiberdi óńderin-tústerin, Jel soqty, jel soqty, jetkizdi ol bárin, Meni kóp saqtaıdy bir ustam ishtegi. Jel soqty, jel soqty, sergitti soqqan jel, Aýyrlaý-jeńildeý, azyraq-kóbirek, Sen kelseń, sen kelseń jel soqpas jaqtan kel, İshtegi bir ustam saqtaıdy meni kóp!.. Sát Juldyzdan jaryq jetkenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Janymnan turyp ketkenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Kóbelek qanat qaqqansha, Saǵynyp úlgerdim seni, Qalalar shamyn jaqqansha, Saǵynyp úlgerdim seni, Bir tamshy tamam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Bir shyrpy janam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Bir oıdan qaıtam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Bir sózdi aıtam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Qus ushyp qonam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Qý kóńil qalam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Zaryńdy tartam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Júgińdi artam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Perronǵa shyǵam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Bárin de uǵam degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, Saǵynban endi degenshe, Saǵynyp úlgerdim seni, «Mahabbat óldi» degenshe, Óltirip ketshi meni! * * * Júregim – jerdiń serigi, Aınala ushar ol seni. Aýyr ma aqyn ómiri, Dáýir me onyń ólshemi? Bildik biz neniń ólshemin, Sezdik pe mánin taǵdyrdyń? ...Túsińe kirsem men seniń, Shyraq jaq túnde, jan qurbym! Sen keshir, muńly bir men be, Óńinde haldi surar kim? Adasyp júrip túnderde, Túsińe kirgen shyǵarmyn... Júzimdi elden jasyrdym, Jalǵyzdyǵymnyń atynan!.. Men aqyn – muńly ǵasyrdyń Túsinde óleń oqyǵan! Besinshi maýsym Ótken kóktem, qustardyń qıalynan, Ótken jaz da, gúlderdiń tústerinen, Ótken kúz de, japyraq júreginen, Ótken qys ta, aq qardyń armanynan, Ótken bári, Seni eske jıi alýdan, Jıi-jıi sen jaıly tús kórýden, Jıi-jıi seni oılap túnerýden, Jıi-jıi sen jaıly tolǵanýdan, Ótkem men de... Ótken qustar, kóktemniń ańsarynan, Ótken gúlder, jazdyń da samalynan, Ótken japyraq, kúzdiń de kóńilinen, Ótken aq qar, qystyń da baýyrynan, Ótken bári, Keshkilik án salýdan, Basqan izge ár kúni oralýdan, Ózge jurtqa esýas kórinýden, Saǵynýdan, kútýden, jaýyǵýdan, Ótkem men de... Mine, solaı besinshi maýsym kelgen. Júrmegeı dep ókpelep beker bizge, Bir gúl tastap ketkem men keterde izge, Bir jyr jazyp ketkem men óter kúzge. Joldardy shóp basqansha, Shópterge shyq tunǵansha, Shyqtarǵa kúz qonǵansha, Aq qarda iz qalǵansha... Jolyǵý kerek pe osy ekeýmizge?... * * * Ózińde - Óziń, Ózimde de - Óziń, Óz, óz, óz... Ózeýrep búgin ózińdi oılar kez emes. Erkindigińdi qurmetteı alam men seniń, Erkinsý biraq esirý degen sóz emes. Ózimshil uldyń biri men edim, men edim, Tákappar etken Táńirim menen Óleńim! Men biraq, kúnim, erkindik degen dúnıeniń, saldaryn emes, qurmetteýshi edim sebebin. Erkińdi, oıdy, tańdaýdy, ardy, tózimdi – táýelsiz ettim, bodanyń ettim sezimdi. ...Ómirdi mynaý ózgertip ketem dep júrip, Ózgertip álde aldym ba ekem Ózimdi?! Júregimdi saqta Júregińdi saqta, Júregimdi saqta, Bul alaǵaı shaqta, bul bulaǵaı shaqta! Kúnge kerek júrek, Túnge kerek júrek, Saǵan qunsyz bolsa, Gúlge kerek júrek! Júregińdi jeme, Júregimdi jeme, Óziń súımegen soń, Ózge súımes deme. Júregińdi qorǵa, Júregimdi qorǵa, Soǵyp júr ol zorǵa, soǵatyndaı sorǵa. Júregimdi tyńda, Júregińdi tyńda, Shaqyrmashy quzǵa, batyrmashy muńǵa. Júregińe – rahym, Júregime – rahym, Júrek degen – sulý, Júrek degen – aqyn. Júregińdi saqta, Júregimdi saqta, Ia, Táńirim, kóz ber, Júrek kózi joqqa! * * * Osy bizde sezim kóp pe ómirsheń? "Seni sonsha jek kóremin!" dediń sen... Biraq nege sen qýandyń men jeńsem, sen jyladyń jeńilsem? Aıtpa, aıtpa, sezer ishim ar jaǵyn, men sezbegen aıtshy, kurbym, bar ma muń? Meni solaı jek kórýiń arqyly, jaqsy kóre almaýyńnan qorǵadyń. Bir sezim bar bizdi jylatpaı turǵan, dál kóktemdeı... áli búr atpaı turǵan. Qoryqpaımyn – aıtyp unatpaǵannan, Úreılenem – ishteı unatpaıtynnan. Shyda, shyda kórkem kóktem kelgenshe, bul kóktemdi kúte aldy ma el menshe? Meni solaı taza, adal jek kórshi, kisimshildeý, kirshil jaqsy kórgenshe!
Pikir qaldyrý