كەشە الماتىدا ەكونوميكالىق ساراپشى-ماماندار مەن ەكونوميكا تاقىرىبىن قاۋزاپ جۇرگەن جۋرناليست-مايتالماندار باس قوستى. Talk فورماتىندا وتەتىن شارادا جۋرناليستيكانىڭ وسى سالاسىنداعى نەگىزگى پروبلەمالارى تالقىلاندى، - دەپ حابارلايدى Qamshy.kz.
ەكونوميكانىڭ بىرنەشە سالالارى بار: قازاقستانداعى بيرجا، اقشا، ۆاليۋتا، جەراستى بايلىق ماسەلەلەرى، ولاردىڭ يگەرىلۋى، اگروونەكاسىپتىڭ دامۋى، يننوۆاسيالىق جوبالار جانە تاعىسىن تاعىلارى. ساراپشى ماماندار: «ەكونوميكالىق تاقىرىپتاردى وقىرمانعا تۇسىندىرمەگەننەن كەيىن، مەملەكەتتىڭ دە ەكونوميكاسىنا ەلەۋلى زيان كەلۋدە، ونىڭ الدىعا جىلجىمايتىنىنىڭ ءبىر سەبەبى وسىندا» دەگەندى العا تارتادى. ال، ەكونوميكا سالاسىنا قالام تارتاتىن ءقازاقتىلدى جۋرناليستەردىڭ قاتارى تىپتەن از. ءداستۇرلى ب ا ق مايتالماندارى: «ءورىستىلدى جۋرناليستيكادا ەكونوميكانىڭ بانك پەن قارجى، بيرجا، مۇناي-گاز، ءوندىرىس، تاعى باسقا سالالارىنىڭ ءارقايسىسىنا بەيىمدەلگەن جۋرناليستەر بار. بىزدە جالپىلاما جازۋ ءۇردىسى بايقالادى. ياكي، قازاق جۋرناليستەرى سولاردىڭ وي-پىكىرىن، كوزقاراسىن انا تىلىمىزدە ءوز وقىرمانىنا تۇسىنىكتى ەتىپ جەتكىزۋ، سولاردى مەملەكەتتىك تىلدە سويلەتۋ فۋنكسياسىن موينىنا جۇكتەپ ءجۇر. ەكونوميكا – جەڭىل سالا ەمەس. سوندىقتان، سالالىق جۋرناليستەرگە شەبەرلىك سىنىپتارىن ۇيىمداستىرۋ ارتىقتىق ەتپەيدى» دەيدى.
ايتا كەتەيىك، وسى ماقساتتا حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامى سوروس-قازاقستان قورىنىڭ قولداۋىمەن ايماقتىق باسىلىمدارداعى ەكونوميكا سالاسىنا جازاتىن ءقازاقتىلدى جۋرناليستەرگە «بيۋدجەت اشىقتىعى مەن ەسەپتىلىگى» تاقىرىبىندا سەمينار-ترەنينگ وتكىزگەن بولاتىن. قىزىلوردا، وقو، جامبىل وبلىسىنىڭ رەداكتورلارى مەن جۋرناليستەرىن قامتىعان بۇل جوبانىڭ ماقساتى − ايماقتىق باسىلىمدارداعى ەكونوميكا تاقىرىبىنا جازاتىن ءقازاقتىلدى جۋرناليستەرگە مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىڭ جوسپارلانۋى، وبلىستار مەن اۋداندارعا ءبولىنۋ كريتەرييلەرى جانە ت.ب. مالىمەتتەردى تۇسىندىرۋگە باعىتتىلعان. ترەنينگ اياسىندا مەملەكەتتىك مەكەمەلەر دايىندايتىن قورىتىندى ەسەپ جانە وزگە بيۋدجەت ۇدەرىسىنە قاتىستى مالىمەتتەردى حالىققا تۇسىنىكتى ەتىپ جەتكىزۋدە ساراپتامالىق ماقالالار مەن زەرتتەۋلەر دايىنداۋ جولى كورسەتىلدى.
ەكونوميكا سالاسىنا جازاتىن جۋرناليستەردى ىنتالاندىرۋ جانە مەملەكەتتىك بيۋدجەت ماسەلەلەرىنىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا كەڭىنەن ناسيحاتتالۋىن قولداۋ ماقساتىندا جوباسى اياسىندا «مەملەكەتتىك اشىق بيۋدجەت» تاقىرىبىنا ارنالعان ۇزدىك زەرتتەۋ ماقالالارعا بايقاۋ جاريالاندى. شارا بارىسىندا سول بايقاۋدىڭ جەڭىمپازدارى ماراپاتتالادى.
ايتا كەتەيىك، وڭتۇستىكتەگى ساپارىن ءساتتى اياقتاعان «بيۋدجەت اشىقتىعى مەن ەسەپتىلىگى» جوباسى الداعى ۋاقىتتا سولتۇستىك قازاقستان ايماعىنداعى ءقازاقتىلدى جۋرناليستەرگە جول تارتپاق. جوبا ۇيىمداستىرۋشىلارى talk فورماتىنداعى شاراعا جينالعان مامانداردان جوباعا قاتىستى ۇسىنىس-تىلەكتەرىن بىلۋگە نيەت تانىتىپ وتىر.
اسقار كوشكىنبايەۆ، سوروس-قازاقستان قورىنىڭ «جەرگىلىكتى بيۋدجەت» باستاماسىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى:
– ەلىمىزدەگى ءقازاقتىلدى باسىلىمداردا بيۋدجەتتىك اشىقتىق جانە ەسەپتىلىك تاقىرىبىنا از كوڭىل بولىنۋدە. وقىرمان قاۋىمنىڭ اتالعان تاقىرىپتاعى اقپارات، زەرتتەۋ ماقالالارعا دەگەن قىزىعۋشىلىعى جوعارى. دەمەك، بۇل ماسەلەگە حالىقتىڭ نازارىن اۋدارۋ ءۇشىن وسى سالادا بەرىلەتىن كەز كەلگەن مالىمەت تۇسىنىكتى بولۋى شارت. جوبامىزدىڭ ماقساتى دا اشىقتىق ماسەلەلەرىندە ەمىن-ەركىن جازا الاتىن ءقازاقتىلدى جۋرناليستەر قاتارىنىڭ ارتۋىنا اتسالىسۋ.
ءومىرزاق ايتباي ۇلى، حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى، اكادەميك:
– بۇگىنگى اقپاراتتانعان قوعام قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن وقىرمانعا ۇسىنىلاتىن كەز كەلگەن مالىمەت جان-جاقتى زەرتتەلگەن، ساراپتالعان، زامانا تالابىنا ساي وڭدەلگەن بولۋى اسا ماڭىزدى. ەكونوميكا سالاسىنا قالام تەربەيتىن جۋرناليستەرگە ارنالىپ ءتۇرلى سەمينار-ترەنينگتەر وتكىزىلىپ جاتادى. سونداي ايتار اقپارى بار، ۇسىنار مالىمەتى مول جوبانى قازاق ءتىلدى جۋرناليستەر اراسىندا وتكىزۋدى ءجون سانادىق. سەبەبى، بۇقارانىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن كوتەرۋدە قازاقى باسىلىمداردىڭ ورنى بولەك. ونىڭ ۇستىنە، قازاق تىلىنە قاتىستى كەز كەلگەن جوبا ءارقاشان «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ قولداۋىنا يە.