اقتوبە تۇرعىنى ءمادي رايموۆ ءوزىنىڭ كەزەكتى حاتىندا ارنايى قىزمەتتىڭ، مۇنايدى ۇرلاۋدى بولدىرماۋ ءۇشىن جاساعان وپەراسياسى تۋرالى ايتىپ بەردى.

اقتوبەدەن كەلگەن حات. مۇناي مەن سالافيتتەر 1

اقتوبە تۇرعىندارى مۇنداي جاڭالىقتارعا ۇيرەنىپ كەتكەن. اڭگىمە تاڭ اتپاستان شىنايى ومىردە جانە ساندىق اقپارات كەڭىستىگىندە ءورىپ ءجۇردى. ۇقك ءداستۇرلى ەمەس يسلامنىڭ جاقتاۋشىلارىن ۇستاپ جاتىر دەگەن اقپاراتتى، قاراپايىم وقۋ ادىستەمەلىك جۇمىستار جۇرگىزىپ جاتىر دەگەن مالىمەت جوققا شىعارعان. بۇعان قالا تۇرعىندارىنىڭ ەتى ۇيرەنىپ كەتكەن. تۇستەن كەيىن عانا مۇناي مەن مۇناي ونىمدەرىن ۇرلاۋدى الدىن-الۋ تۋرالى ارنايى وپەراسيا جۇرگىزىلىپ جاتقانى بەلگىلى بولعان ەدى. بۇل وپەراسيانىڭ جالعاسى رەتىندە سالافيتتەردىڭ كەيبىر ۋاكىلدەرىن ۇستادى. اقتوبە قالاسى مەن اقتوبە وبلىسىنىڭ مۇناي ۇرلىعىمەن سالافيتتەر مەن ءداستۇرلى ەمەس ءدىن وكىلدەرى اينالىساتىنىن بارلىعى بىلەدى.

2011 جىلى مۇناي ۇرلىعىنا قاتىستى ەڭ شۋلى وقيعا اقتوبە وبلىسىنىڭ شۇبارشي اۋىلىندا بولعان. 2016 جىلدىڭ 7 جەلتوقسانىندا ارنايى جاساق مۇناي وندىرەتىن «اقتوبە مۇناي وڭدەۋ» اق زاۋىتىن  قورشاپ الدى. اتالمىش كاسىپورىندا جۇمىس ىستەيتىن تانىسىم، تاڭ ەرتەڭ 40 جۋىق جاساق ىشكە كىرىپ كەلگەنىن ايتىپ بەرگەن. بارلىعى كينوداعىداي بولدى. بەتپەردە، اۆتومات، ەشكىم قوزعالماسىن دەگەن سەكىلدى. ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى بۇل ىسكە  ءىىد مەن ۇلتتىق بيۋرونىڭ جەمقورلىققا قارسى باعىتتالعان  جاساعى مەن قۇرالدارىن تارتتى. قىلمىستىق توپتىڭ بىرنەشە وكىلى قۇرىقتالدى. مۇناي مەن مۇناي ونىمدەرى سالىنعان اۆتوسيستەرنا الىندى. باستى كۇدىكتىلەر – سالافيتتەر. ولاردىڭ تۇرعان جەرلەرى مەن ۇرلانعان مۇنايدى زاڭداستىرۋمەن اينالىسىپ جۇرگەن كاسىپورىنداردا ءتىنتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. 

نەگە مۇناي ساۋداسىمەن سالافيتتەر اينالىسادى؟ مۇنىڭ ەكى سەبەبى بار. بىرىنشىدەن، ولاردىڭ كوبى جۇمىسسىز. سونىمەن قاتار، سالافيتتەردىڭ ويىنشا قازاقستاندىق مۇناي باتىسقا كەتىپ جاتىر. ياعني، كاپىرلەرگە. كاپىر دەگەنىمىز – قۇدايعا سەنبەيتىن، باسقا دىندەگى ادام. سوندىقتان مۇنايدى ۇرلاۋ كۇنا ەمەس دەگەن تۇسىنىكپەن وسىنداي كاسىپپەن اينالىسىپ كەلەدى.

اقتوبە وبلىسىنداعى مۇنايدىڭ ەڭ باستى ورتالىعى  - كەڭقياق. ال ول جەردە كوبىنە ءداستۇرلى ەمەس ءدىندى ۇستاناتىندار تۇرادى. ولار مۇنايدى ۇرلاپ، كىشىگىرىم مۇناي وڭدەيتىن زاۋىتتارعا  ارزان باعاعا ساتىپ وتىرعان. ونداي زاۋىتتار ءۇشىن مۇناي - ناعىز تابىس كوزى. باتىس قازاقستاندا مۇنداي جۇيە 10 جىلدان بەرى ءومىر ءسۇرىپ كەلەدى.

ارنايى وپەراسيا جۇرگىزىلىپ جاتقان كىشىگىرىم مۇناي وڭدەيتىن زاۋىت اقتوبە قالاسىنىڭ 41ء-شى جول ايىرىعىندا ورنالاسقان. ونىڭ باس ديرەكتورى تاسماعانبەتوۆ ءىلياس قۇرمانعالي ۇلى. ۆيسە-پرەمەر يمانعالي تاسماعانبەتوۆتىڭ تۋىسى

اتى شۋلى ارنايى وپەراسيا، ماۋسىمدا بولعان تەرروريستىك ارەكەت جاساعان لاڭكەستەرگە قاتىستى سوت پروسەسسىمەن قاتار كەلدى. اقتوبە قالاسى  5 ماۋسىمنان كەيىن دە راديكالداردى ۇستاۋ وپەراسياسىنىڭ كۋاسى بولدى. ءبىز شىتىرمان وقيعالارعا ۇيرەنىپ كەتتىك. مەنىڭ تانىستارىم مەن تۋىستارىمنىڭ رەاكسياسىن قاراپ، اقتوبەلىكتەر ەشتەڭەگە تاڭ قالمايتىنىن بايقادىم.

قۇزىرلى ورگاندار ۇستالعانداردىڭ سانى مەن ءاتى-جونى تۋرالى مالىمەت تاراتپادى. سول سەبەپتى سالافيتتەردىڭ ۆيسە-پرەمەرگە قانشالىقتى قاتىسى بار ەكەنىن ءدوپ باسىپ ايتۋ قيىن.  ءبىر بەلگىلىسى مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ باسشىسى يمانعالي تاسماعانبەتوۆكە تۋىستىق قاتىسى بار. 

esquire.kz سايتىنان اۋدارعان اسەم المۇحانبەت