بۇگىن استانا قالاسىنداعى «بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم» سارايىندا «يسلام جانە وركەنيەت» تاقىرىبىنا ارنالعان ءىى رەسپۋبليكالىق يمامدار فورۋمى بولىپ ءوتتى دەپ حابارلايدى قامشى اا قمدب باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەپ. ەگەمەن ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن 500 يمام جينالدى. فورۋمعا ق ر ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكبايەۆ، باس ءمۇفتي ەرجان قاجى مالعاجى ۇلى، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءتوراعا ورىنباسارى دارحان قامزابەك ۇلى باستاعان مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى مەن وزبەكستان، قىرعىزستان، موڭعوليا ەلدەرىنىڭ باس مۇفتيلەرى، رەسەيدىڭ ومبى، التاي ايماعىنىڭ مۇفتيلەرى، زيالى قاۋىم وكىلدەرى، عالىمدار، ءدىنتانۋشىلار قاتىسىپ، يگى باستاماعا وراي وڭ پىكىرلەرىن ءبىلدىرىپ، بايانداما جاسادى.

وسىمەن ەكىنشى مارتە ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان رەسپۋبليكالىق يمامدار فورۋمى اسىل ءدىنىمىزدىڭ دامۋىنا تىڭ سەرپىن بەرىپ، جاڭا بەلەستەرگە جەتەلەرى ءسوزسىز. «كەڭەسىپ پىشكەن توننىڭ كەلتە بولمايتىنىن» ەسكەرسەك، بۇگىنگى بىرەگەي باسقوسۋدىڭ دا باعاسى تىم ەرەكشە. ءدىن سالاسىنداعى جۇمىستاردى وڭتايلاندىرىپ، ءتيىمدى جۇيە قالىپتاستىرۋداعى ماڭىزدىلىعى دا ۇشان-تەڭىز.

وسىدان ەكى جىل بۇرىن ەلىمىز بويىنشا تۇڭعىش رەت وتكىزىلگەن رەسپۋبليكالىق يمامدار فورۋمىندا قمدب-نىڭ جۇمىس باعىتىن ايقىنداپ، باعدارىن مەجەلەگەن ءتورت بىردەي قۇجات قابىلدانعان بولاتىن. «قازاقستان مۇسىلماندارىنىڭ تۇعىرناماسى»، «مۇسىلماننىڭ تۇلعالىق بەينەسى»، «يمامنىڭ تۇلعالىق كەلبەتى»، «قمدب قىزمەتكەرىنىڭ ەتيكاسى» دەپ بۇل تاريحي قۇجاتتار سول فورۋم اياسىندا ءبىراۋىزدان قابىلدانىپ، سودان بەرى اسىل ءدىنىمىزدىڭ دامۋىنا لايىقتى ۇلەس قوسىپ كەلەدى. وسى قۇجاتتار نەگىزىندە ەلىمىزدەگى ءدىن قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءبىلىمى مەن بىلىكتىلىگى، ادەبى مەن مادەنيەتتىلىگىنىڭ جاڭا يدەالى قالىپتاسىپ، مۇسىلمان جاماعاتىنىڭ جارقىن بەينەسى سومدالا باستاعان بولاتىن.

باس ءمۇفتي ەرجان قاجى مالعاجى ۇلى دا ءوز بايانداماسىندا ءدىني باسقارما الدىندا تۇرعان نەگىزگى مىندەتتەردىڭ ءبىرى – قازىرگى زامان تالابىنا لايىقتى يمام دايىنداۋ ەكەنىن ايتا كەلىپ، «ۇزدىك زياتكەر يمام» تۇجىرىمداماسىن – ءدىن قىزمەتكەرلەرىنىڭ بەدەلى مەن ءبىلىمىن ارتتىرۋ باعىتىنداعى بىرەگەي قادام دەپ باعالادى.

«قابىلدانعالى تۇرعان تۇجىرىمدامادا ءدىن قىزمەتكەرلەرىنىڭ، ياعني باس يمام، نايب يمام، ۇستاز، مولدا، ازانشىلاردىڭ لاۋازىمدىق مىندەتى مەن مارتەبەسى ايقىندالدى. بۇدان بىلاي ءدىن ماماندارى جوعارى لاۋازىمدى قىزمەتتەرگە كەزەڭ-كەزەڭىمەن ساتىلاپ تاعايىندالاتىن بولادى.

ويتكەنى، يمام قىزمەتى تەك بەس ۋاقىت نامازعا يمامدىق ەتۋمەن شەكتەلمەيدى. يمامنىڭ ۋاعىز ايتۋ، ءدىني راسىمدەردى اتقارۋ، مەشىتكە كەلگەن ءاربىر جاماعاتتىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋ، رۋحاني ءىس-شارالاردى ۇيىمداستىرۋ سىندى وزىنە جۇكتەلگەن جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى مول جۇمىستارى بار.

«ءححى عاسىردىڭ ۇزدىك زياتكەر يمامى» اتتى قۇجاتتىڭ باستى ماقساتى – ءححى عاسىردىڭ يمامدارىن زامان تالابىنا ساي جان-جاقتى ءبىلىمدى، بىلىكتى، زايىرلىلىق پرينسيپتەردى ۇستانۋ جاعىنان باسقا جاماعاتقا ۇلگى ەتۋ. سونىمەن قاتار، بۇل تۇجىرىمداما ەلىمىزدىڭ مۇسىلماندارىن بىرلىككە، تاتۋلىققا شاقىرىپ، حالىقتى ۇلتىمىزدىڭ ادەت-عۇرىپتارىن سىيلاۋعا، زايىرلىلىق پرينسيپتەردى ۇستانۋعا، ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ كەز كەلگەن تۇرىنە توزبەۋشىلىككە ۇندەيدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى باس ءمۇفتي ەرجان قاجى مالعاجى ۇلى.

قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ جۇمىس ۇدەرىسىن جاڭا بەلەستەرگە كوتەرگەن بۇل تاريحي قۇجاتتاردىڭ زاڭدى جالعاسى رەتىندە بۇگىنگى ءىى رەسپۋبليكالىق يمامدار فورۋمىندا ەكى بىردەي تاريحي قۇجات تالقىلانىپ، قاتىسۋشىلاردىڭ ءبىراۋىزدان ماقۇلداۋىنا يە بولدى. قمدب-نىڭ نايب ءمۇفتيى، «ازىرەت سۇلتان» مەشىتىنىڭ باس يمامى سەرىكباي قاجى وراز فورۋمعا قاتىسۋشىلارعا «ۇزدىك زياتكەر يمام» تۇجىرىمداماسىن تانىستىرىپ، بىرەگەي قۇجاتتىڭ بەرەر پايداسى مەن تيگىزەر كومەگى جايىندا كەڭىنەن ءتۇسىندىرىپ ءوتتى. ەل اۋماعىنداعى مەشىتتەردە ءدىني ءبىلىمى مەن بىلىكتىلىگى جوعارى، جاسامپاز، ءدىني ماسەلەلەردى ۇيلەستىرۋدى شەبەر مەڭگەرگەن ۇلگىلى، ىسكەر، اعارتۋشى ماماندار قالىپتاستىرۋعا نەگىزگى تىرەك بولاتىن قۇجات جايىندا وزگە دە قوناقتار وڭ پىكىرلەرىن ءبىلدىرىپ، فورۋم جۇمىسىنا نيەتتەستىكتەرىن جەتكىزدى. ايتا كەتەيىك، «ۇزدىك زياتكەر يمام» تۇجىرىمداماسى ءدىن سالاسىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ مانساپتىق تاعايىنداۋلارىنا تىڭ ءتارتىپ ەنگىزەتىن بولماق.

ءىى رەسپۋبليكالىق يمامدار فورۋمىندا قابىلدانعان كەلەسى قۇجات – قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ۇستانىمىن ايقىندايتىن «حانافي ءمازھابى مەن ماتۋريدي سەنىم مەكتەبى –  قازاقستانداعى يسلامنىڭ ءداستۇرلى جولى». اتالمىش قۇجاتتى فورۋم قوناقتارىنا قمدب-نىڭ نايب ءمۇفتيى، «نۇر استانا» ورتالىق مەشىتىنىڭ باس يمامى ناۋرىزباي قاجى تاعان ۇلى تانىستىردى. بۇل قۇجاتتاردى قابىلداۋداعى نەگىزگى ماقسات – بۇگىنگى ءححى عاسىر تالابىنا جاۋاپ بەرەتىن ءبىلىمدى، تاجىريبەلى، بىرنەشە ماماندىقتى مەڭگەرگەن ءبىلىمى جان-جاقتى يمامدار توبىن قالىپتاستىرۋ، سونىمەن قاتار ءداستۇرلى ءمازھابىمىز – ءابۋ حانيفا ءمازھابىن جالپى حالىق اراسىندا، اسىرەسە جاستار اراسىندا كوبىرەك ناسيحاتتاۋ بولىپ تابىلادى.

فورۋم اياسىندا قاتىسۋشىلارعا قمدب-نىڭ بىلتىرعى جىلى اتقارعان ىرگەلى ىستەرىنە شولۋ جاسالىپ، ارنايى بەينە فيلم دە كورسەتىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا قمدب تاراپىنان بەكىتىلگەن ءتورت جۇمىس باعىتى بويىنشا اتقارىلعان اۋقىمدى شارالار ناقتى دەرەكتەرمەن ورنەكتەلىپ، الداعى جۇمىس جوسپارى دا قوسا ايتىلدى.

باسقوسۋ سوڭىندا «يسلام جانە وركەنيەت» اتتى ءىى رەسپۋبليكالىق يمامدار فورۋمىنىڭ ارنايى ۇندەۋى قابىلداندى.