الماتىدا ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ: بولاشاققا باعدار» باعدارلامالىق ماقالاسىن جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا، ەلىمىزدىڭ استاناسىن الماتىدان اقمولا قالاسىنا كوشىرۋىنىڭ جيىرما جىلدىعىنا ارنالعان «استانا تاريحى» اتتى عىلىمي-كوپشىلىك كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.
تۇساۋكەسەرگە الماتى قالاسى باسشىلىعى، تانىمال تاريحشىلار مەن عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىنىڭ ديرەكتورلارى، مۋزەيلەر مەن ارحيۆ باسشىلارى جانە ت.ب. بەدەلدى قوعام قايراتكەرلەرى قاتىستى.
ايتا كەتەيىك، «استانا تاريحى» عىلىمي كىتابىنىڭ اۆتورى – ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور زيابەك قابىلدينوۆ.
– بۇل ەڭبەكتە ەجەلگى داۋىردەن باستاپ بۇگىنگى كۇنگە دەيىنگى قالا تاريحى، ولكەنىڭ اتاقتى تۇلعالارى (مىسالى: قانجىعالى قارت بوگەنباي، قاجىمۇحان مۇڭايتپاس ۇلى، ءيمانجۇسىپ قۇتپان ۇلى، ماريام جاگور قىزى، ءىلياس ەسەنبەرلين، ر.قوشقاربايەۆ، ج.تاشەنوۆ ت.ب.) سونىمەن قاتار، ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىنا سايكەس، ەڭبەگىمنىڭ جەتىنشى بولىمىندە قازاق حالقىنىڭ ادەت-عۇرىپتارى مەن ۇلتىق قۇندىلىقتارى، داستۇرلەرى باياندالعان. بۇل كىتاپتى جازۋعا ەكى-ۇش جىل بويى ەڭبەكتەندىم. كىتاپ ءۇش تىلدە جارىققا شىعادى. كىتاپتىڭ جارىققا شىعۋىنا تەحنيكالىق سەبەپكەر، مۇرىندىق بولعان «اتامۇرا» كورپوراسياسى. ءۇش مىڭ دانامەن وقىرمان قاۋىمعا تاراتىلاتىن بولادى. «استانا تاريحى» كىتابىنىڭ ماقساتى – استانا ارقىلى قازاقتىڭ كىم ەكەنىن، قازاق حالقىن كوپشىلىككە تانىتۋ. سونداي-اق، «ەكسپو-2017» كورمەسىنىڭ اشىلۋ قارساڭىندا جانە استانانىڭ الماتىدان اقمولاعا (استاناعا) كوشىرىلگەنىنە 20 جىل تولۋ مەرەيتويىنا وراي جازىلعان،- دەيدى اۆتور زيابەك قابىلدينوۆ.
شارا بارىسىندا اۆتوردىڭ ارىپتەستەرى، تاريحشىلار ءوز پىكىرلەرىمەن ءبولسىتى. سونداي-اق، تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى مەن الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ 100 جىل تولۋىنا وراي، ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتى قاتىسۋشىلار مەن قوناقتارعا «الاش قايراتكەرلەرى بەينەلەنگەن» ءتوس بەلگىلەر مەن اۆتوردىڭ جاڭا كىتابىن سىيلىققا بەردى.
- تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى اياسىندا وتكىزىپ وتىرعان شارا، ەلدىگىمىزدىڭ، تاريحىمىدىڭ تۇگەندەلۋى دەپ سانار ەدىم. مەن باسپاگەر بولسام دا، كىتاپتى شولىپ شىقتىم. زيابەك ناقتى دەرەكتەر كەلتىرىپ، قاجىمۇقان مۇڭايتپاس ۇلىنىڭ ەرلىكتەرىن جاقسى كورسەتە بىلگەن. اسىرەسە، ءتورتىنشى تاراۋ ماعان اسەر قالدىردى. سونداي-اق، «الجير» لاگەرىندەگى ايەلدەردىڭ قاتال تاعدىرى اسەرلى بەينەلەنگەن. اۆتوردىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى مەنىڭ بايقاعانىم، جىل سايىن تۋعان كۇنىندە ءبىر كىتاپتىڭ تۇساۋى كەسىلەدى ەكەن. سوندىقتان، الاۋلاتىپ، دۇركىرەتىپ تۋعان كۇن جاساعاننان، عىلىمعا ۇلەس قوسىپ شىعارماشىلىعىن شىڭداعانىن ماقتانىشپەن ايتقىم كەلەدى، - دەيدى «اتامۇرا» كورپاراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى راحىمعالي قۇلمۇحاممەد.
«استانا تاريحى» كىتابىنىڭ تاماشا مازمۇنى كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ، ىستىق ىقىلاسقا بولەندى.
