ءساۋىر ايىنىڭ 11 كۇنى ساعات: 19.00-دە ق.قۋانىشبايەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترى «بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايى» ساحناسىندا "وتەللو" تارگەدياسىنىڭ پرەمەراسىن ۇسىنادى. قويۋشى رەجيسسەرى - قازاقستاننىڭ حالىق ءارتيسى، پروفەسسور تالعات تەمەنوۆ. سپەكتاكلدە ياگو بەينەسىن كەيىپتەيتىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، اكتەر نۇركەن وتەۋىلوۆپەن سۇحبات جۇرگىزگەن ەدىك.

— «ياگونى تەك سىرتىنان باقىلاپ ءجۇرمىن» دەگەن ەدىڭىز. جاقىنىراق تانىستىڭىز با؟

— ءالى تولىق تانىعان جوقپىن. مەن ءوزىم بەينەلەگەن كەيىپكەرىمدى بەلگىلى ءبىر ۋاقىتتىڭ ىشىندە تانيمىن، تاني الامىن دەپ ايتا المايمىن. ءار ويناعان سايىن كەيىپكەرلەردىڭ سىرلارى شىعا بەرەدى عوي، سول سياقتى مەن ياگونى ازىرگە تەك 40% عانا تانىدىم. مىنە، ەكى كۇندە پرەمەرا، ونىڭ وزىندە مەن 100%-عا ويناپ شىعامىن دەۋ قاتە بولادى. 50%-عا جەتەم بە، جەتپەيمىن بە وعان دا كۇماندىمىن. ءرول وينالعان سايىن شىڭدالا تۇسەدى. ءالى ونى دا  100% ويناپ شىعاتىن ءسات كەلەدى.

— ياگو وتەللاعا نەگە ءوش؟

— مەن وسىنى ءالى تۇسىنە الماي ءجۇرمىن. ول ءبىر سوزىندە: «مەن ءوشپىن گەنەرالعا»،-دەيدى. مەنى دە تولعاندىراتىنى وسى. سوندا لاۋازىم ءۇشىن سونشالىقتى كەك الاتىنداي نە كورىندى؟ نەگە سونداي جاۋىزدىققا باردى؟ بىرنەشە نۇسقا بار: بىردە ول ماۆردىڭ ايەلىنە عاشىق بولعاندىقتان وشىكتى دەسە، بىردە وتەللونىڭ ناسىلىنە بايلانىستى قارسى بولدى دەيدى. نۇسقالار كوپ. وتەللوعا وشىگىۋىنىڭ سەبەبىن مەن ءالى دە ويلانىپ ءجۇرمىن.

—ياگونىڭ بارلىعىنا ۇستەمدىك جۇرگىزە الۋىنىڭ سىرى نەدە؟

—ول-وتە تالانتتى، ءبىلىمدى، ءتىس قاققان ادام. ياگو اسا قابىلەتتى بولعاندىقتان، بارىنە ءوزىنىڭ ايتقانىڭ ىستەتە الادى. ول وتەللونىڭ جانىندا جايدان-جاي كەڭەسشى بولىپ جۇرگەن جوق.  ادامنىڭ سەنىمىنە كىرۋدە ونىمەن ەشكىم تەڭەسە المايدى. ول كەيىپكەرلەردىڭ ءالسىز جەرىن تابا ءبىلدى. ول – اككى. ادامدارىنىڭ مىنەزىنە بايلانىستى جۇمىس ىستەيدى. ءبىراق ادامداردى ايامايدى.

—سپەكتاكلدە ياگونىڭ ىشكى ويىن جەتكىزەتىن جاس اكتريسا ايكوركەمنىڭ ءسىزدىڭ بەينەڭىزدى اشۋعا قانداي سەپتىگى ءتيدى؟

— جامان مەن جاقسى قاتار جۇرەتىنىن، كەي كەزدە جاماندىق ۇستەمدىك جۇرگىزىپ جىبەرەتىنىن سول كەيىپكەر ارقىلى كورەرمەن تەزىرەك قابىلداسىن دەپ قوستىق. نەگە قاسىندا ءجۇر؟ ياگو دا وسىنىڭ ءبارىن جالعىز ءوزى جاساۋى مۇمكىن. ءبىراق كورىپ جاتقان كورەرمەن مىناۋ جاۋىز ەكەن عوي دەپ جاۋىزدى بىردەن تانيدى، ال ەكىنشى كەيىپكەر جۇرسە، ودان كىشكەنە تەرەڭىرەك ويلاي باستايدى. كورىپ وتىرىپ: «مەنىڭ دە جانىمدا سونداي بىرەۋ ءجۇر عوي، سانامدا مەنى دە اداستىراتىن ءناپسى بار عوي»،- دەپ ناعىز اينادان كورگەن سياقتى بولادى.

— وتەللو-جاقسىلىقتىڭ، ياگو-جاماندىقتىڭ بەلگىسى. وسى ەكى كەيىپكەر قانشالىقتى بىر-بىرىمەن تىعىز بايلانىستى؟

— جاقسى مەن جامان بىرگە جۇرەدى. قازىرگى كەزدەگى قوعامدى ياگو مەن وتەللونىڭ قارىم-قاتىناسى دەپ الۋعا بولادى. قاراپ وتىرساق، سپەكاكلدە جاماندىق جاعى ۇستەمدىك جۇرگىزىپ وتىر، دەمەك، ياگونىڭ كۇش-قۋاتى باسىمىراق بولىپ تۇر.

— دەزدەمونانى ول شىن سۇيە مە، الدە وتەللودا بار نارسەگە قىزىعا ما؟

— ءيا، ول وتەللودا باردىڭ بارىنە قىزىعادى. دەزدەمونانى دا جاقسى كورەدى. ونىڭ ءبىر ءسوزى وسىعان دالەل: «ايەلىن مەن دە سۇيەمىن، قۇمارلىقپەن ەمەس-اۋ». دەزدەمونا ياگونىڭ ساناسىندا - 16 جاستاعى جاپ-جاس، ءالى ۋىزى كەپپەگەن بويجەتكەن.

—ياگونىڭ باستى قارۋى نە؟

—ونىڭ باستى قارۋى – ءناپسىسىنىڭ جەڭىپ كەتۋىندە. ودان باسقا ەشتەڭە جوق. جاقسىلىق جاعى كوپ بولسا، مۇنداي ارەكەتكە بارمايتىن ەدى.

— قويۋشى رەجيسسەر تالعات تەمەنوۆپەن جۇمىس ىستەۋ بارىسى تۋرالى ايتساڭىز.

— تالعات اعا رەجيسسەرلىك جۇمىس پروسەسىندە اكتەردىڭ ايتقانىنا: «جوق، بۇل بولمايدى»،-دەمەيدى. كەرىسىنشە اكتەردىڭ ىزدەنىسىنە مۇمكىندىك بەرەدى. سەنىڭ جاساعان دۇنيەڭە جاقسى بولسىن دەپ وي قوسۋى مۇمكىن. وسى جاعىنان كەلگەندە، قارسىلىق كورگەن جوقپىن. جۇمىس پروسەسى جاقسى ءجۇردى.

— كوبىندە ياگونى ادامدار وتە قۋ، جىلپوز رەتىندە تانيدى. ءسىز كەيىپتەگەن ياگو سابىرلى، اقىلدى ءارى مىقتى ستراتەگ. ياگونى ولاي بەينەلەۋىڭىزدىڭ سىرى نەدە؟

— ەگەردە مەن قۋ ياگونى ساحناعا شىعارسام، ول ماعان ەڭ وڭاي ءتاسىل بولار ەدى. قۋدى ويناۋ وتە وڭاي، مەن ونداي جاعىنا بارعىم كەلمەيدى. مەنىڭ تاسىلدەرىم كوپ. ونى وتەللوسىنا دا، كاسسيوسىنا دا، رودريگوسىنا دا بەرىلگەن سەنىمدى ادام رەتىندە كورسەتسەم، وندا ءرول سالماقتانا تۇسەدى. ونىڭ اككىلىگى، بىلىمدىلىگى، ينتەلەكتىسى جوعارى ەكەندىگىنە باسا نازار اۋدارتۋعا تىرىستىم.

— رەسەيدەن ساحنا قوزعالىسىن قويۋعا ارنايى م.ۆيشنيەۆسكيي شاقىرتىلدى. ونىڭ جۇمىس ىستەۋ ءتاسىلى جايىندا ايتساڭىز.

— ساحنالىق قوزعالىستان اكتەرلەر كوپ نارسە الدى. ساحنا سايىسىنان كوپتەگەن تاجىريبە جينادى. ءتۇسىندىرۋى، جۇمىسقا دەگەن جاۋاپتىلىعى، ساحنا سايىسىن قويۋداعى ادىس-تاسىلدەرى ۇنادى.

— سپەكتاكلدەگى ارىپتەستىك ويىنعا توقتالساڭىز.

— مەن ءارقاشان دا ءوزىمنىڭ تەاترىمداعى ارىپتەستەرىمە كوڭىلىم تولادى. جاقسى سپەكتاكلدىڭ شىعۋى پارتنەرگە بايلانىستى. سەنىڭ اشىلماي جاتقان سىرىڭدى پارتنەر اشۋى مۇمكىن. ەكى اكتەر جۇمىس جاساعان كەزدە كوشباسشىلىقتى الىپ جۇرەتىن كەيبىر ساحنالار بولادى. وسىنداي كەزدەردە پارتنەرىڭ مىقتى بولۋى كەرەك. ەگەر پارتنەر ءالسىز بولسا، سەنىڭ ويلاستىرىپ جاساعان دۇنيەڭنىڭ ءبارى بەكەر بولادى. مىسالى، ياگونىڭ وتەللوعا ۆەنەسياعا قايتاتىندارىن حابارلايتىن ساحنادا قۋاندىق ەكەۋمىز ءبىر-بىرىمىزدى تولىقتىرا تۇسەمىز. ونىڭ ويلاپ جۇرگەنىن مەن بىلاي قاراپ وتىرىپ-اق ويناتۋىم مۇمكىن. وسىندايعا كەلگەن كەزدە مەنىڭ ساحناداعى پارتنەرلەرىمە ريزامىن. سول سەكىلدى سىرىم، جانات، اقمارال، نۇرسۇلتاندارمەن دە ءساتتى ارىپتەستىك ويىنىمىزدى ايتا الامىن.

— ياگو بەينەسى ءسىزدىڭ شىعارماشىلىعىڭىزدا قانداي ورىن الدى؟

— مەنىڭ ءاربىر كەيىپكەرىمنىڭ وزىندىك بەلگىلى ءبىر ورىندارى بار. نەگىزى مۇنداي رولدەردى جاقتىرا قويمايمىن.

— نەگە جاقتىرمايسىز؟

— ۇلكەن سۇراق. نەگىزى ماعان پسيحولوگيالىق، ادامداردى تولعاندىراتىن، ويلاندىراتىن كەيىپكەرلەردى بەينەلەگەن ۇنايدى. قوعامداعى، الەمدەگى بولىپ جاتقان دۇنيەلەردى، ۇلتتىڭ، ساياساتتىڭ ماسەلەلەرىن ايتاتىن، ءوز ويىن جەتكىزەتىن كەيىپكەرلەردى كەيىپتەگىم كەلەدى.

— سپەكتاكلدە قولىڭىزداعى پىشاقپەن الما جەپ جۇرەسىز. كەيىن ءسىزدىڭ قۇرىعىڭىزعا تۇسكەن ەميليا، رودريگو دا كۇنا جاساعاندا، الماڭىزدان ءدام تاتادى. مۇنى ءبىر ءبۇتىن نارسەنى بۇزۋ، كۇنا جاساۋ دەپ ۇقتىق. سولاي قابىلداۋعا بولا ما، الدە مۇنىڭ ەشقانداي سىرى جوق پا؟ الما نەگە تاۋسىلمايدى؟

— جۇماقتان ادام اتا مەن حاۋا انا نە ءۇشىن قۋىلدى؟ جەۋگە تىيىم سالىنعان جەمىستى (المانى) جەپ قويادى. بولمايتىن شەكارانى اتتاۋعا بولمايدى. مەنىڭ المامنان ءدام تاتقان كەيىپكەرلەر پەندەشىلىككە بوي الدىرىپ، كۇنا جاسايدى. الما تاۋسىلمايدى. ادام بولعان سوڭ، كۇنالار جاسالادى، قاتىگەزدىك ورىن الا بەرەدى.

— فينالدا ياگو جەڭىسكە جەتەدى، بۇنى قازىرگى قوعامىمىزدىڭ كورىنىسى دەپ قابىلداۋىمىزعا بولا ما؟

— مەنىڭ ماقساتىم - وي تاستاۋ. سوڭىندا مەن نەگە شىعىپ، كورەرمەنگە قارايمىن؟ ەشكىم پەرىشتە ەمەس، پەندە بولعان سوڭ ءبارى قاتەلەسەدى، ءناپسى جەڭىسكە جەتىپ جاتادى. مەن كورەرمەندەرگە: «نەگە جايبىراقات قاراپ وتىرسىڭ؟ سەن دە تازا ەمەسسىڭ! سەن دە تازا ەمەسسىڭ! ەشكىم دە تازا ەمەس! ەشقايسىسىڭ پاك ەمەسسىڭدەر! اركىمنىڭ ىشىندە كىشكەنتاي بولسا دا ياگو بار»،- دەپ ايتقىم كەلدى.

— سىرلى سۇحباتىڭىز ءۇشىن كوپ راحمەت! پرەمەرا ءساتتى ءوتسىن!

سۇحباتتاسقان

ءلاززات الپىسبايەۆا

ءقازۇوۋ-نىڭ ءىۇ كۋرس ستۋدەنتى