بۇگىنگى ساتيرا

كەشە ايەلىم كومبىسكۇلدىڭ قان قىسىمىمدى 200-گە دەيىن كوتەرگەنى ىشىمە سىيماي بارادى، قايتەيىن. بۇگىنگى قوعامدا قاي ەركەك جەتىسىپ ءجۇر دەيسىڭ... مەندە سولاردىڭ بىرەۋىمىن عوي.... سونىمەن قويشى، كومبىسكۇلگە، تو ەست، ايەلىمە، ءاي، قانىم قاينادى - اۋ ءبىر... 

ءوزى ۇيدە اقشا جوقتا، كومبىسكۇلىم ۇستىنە قىزعىلت جولاقتى سۇر پيدجاكتى كيىپ الىپ، كوز الدىمدا سيركتىڭ ۇيرەتىلگەن ارعىماعىنداي ولاي ءبىر، بۇلاي ءبىر ويقاستاعانى – ەركەكتىك نامىسىمدى قوزدىرىپ جىبەرگەنى... شىنىمدى ايتايىنشى، ايەلىمە جاراسىپ - اق تۇر قىزعىلت جولاقتى سۇر پيدجاك. بايعۇسقا، ۇكىمەت ساناسىپ، اقشادان قاراسىپ تۇرسا اجارى كىرەتىن كەيىپتە. بەس بالا تابۋ وڭاي ما، بەتىندەگى كەيبىر اجىمدەرى دە... تارقاپ كەتكەندەي... كورىكتى... «ادام كوركى شۇبەرەك» دەگەن راس - اۋ. قولىمىزدى بايلاپ تۇرعانى باياعى جەتىسپەۋشىلىك... تارشىلىق...اۋزىم بارماي تۇرعانى - اي... كەدەي - ش- ءى - ل – ءى - ك... بەس بالاعا تولەنەتىن جاردەماقى 16 مىڭنان ءسال عانا اسادى... ول قايدا جەتەدى؟ اندا تارتساڭ مىندا جەتپەيتىن، قۋ اقشا - اي... ايتپەسە....
ۇنەمى بيلىككە دە، ماعان دا «ىڭق» دەمەي كونىپ كەلە جاتقان كۇلدى - كومەش كومبىسكۇلىم، وزىنشە «كوتەرىلىس جاساپ» مەنىڭ تاستاي قاتىپ قالعان سەزىمدەرىمدى – «ەلىتەم»، «جاندىرام»، «ورتەيمىن» دەگەن نيەتپەن قىزعىلت جولاقتى سۇر پيدجاكتى كيىپ العانى كورىنىپ تۇر. بار ونەرىن سالىپ جولىمدى كەس – كەستەپ قويادى. 
انا ءبىر ءانشى ايتپاقشى، «ءبىر عاسىردا ءبىر تۋاتىن ەركەكپىن عوي»، دەنەسىنە «جابىسقان» سۇر پيدجاك ەسىمدى الىپ، اشۋ جايىنا قالىپ «تالىقسىپ»، «السىرەپ» بارا جاتقانىم بۇلدىر - بۇلدىر ەسىمدە. قاسىمنان جەلدىرتىپ ءبىر وتە بەرگەندە پيدجاكتىڭ جەلكە تۇسىندا «الاقايلاعان»، الاقانداي قاعازداعى 500 مىڭ تەڭگەنى كوزىم شالىپ قالىپ، قالشيىپ تۇردىم دا قالدىم. «ءوڭىم بە، الدە ءتۇسىم بە؟». وسىنداي دا ءبىر ءان بولۋشى ەدى عوي. سونى ىشىمنەن ىڭىلداي بەردىم شاماسى. (نەسىن جاسىرايىن، بەس بالا تاپسا دا ايەلىم قۋلىقتىڭ قۇلىنىنداي كەرىلگەن، «فيگۋراسى موششنىي» ءالى. قارا جۇمىسقا ىسىلعاندىكى بولار، الاقانى كۇس-كۇس، دەنەسى تەمىردەي قاپ – قاتتى ... اقشا ءجۇزى... ءسال – ءپال ... قارالاۋ... ايتسەدە جۇرەگى اپپاق! ءتفا-تفا، ءتىل كوزىم تاسقا. بالا تاپتىم دەپ كەرىلىپ ۇيدە وتىرعان ەمەس. شاقالاقتى ەكى – ءۇش اي ەمىزەدى دە، كۇن - ءتۇن دەمەيدى جۇمىسقا شىعىپ كەتە بەرەدى. سونىسىنا ريزامىن ءوز باسىم).
سونىمەن قويشى، «جاۋعا سىرىن ايتپايتۇعىن، ايتقانىنان قايتپايتۇعىن» ەركەك دەگەن اتىم بار ەمەس پە، بويىمدى بيلەپ بارا جاتقان «قۇشتارلىقتى» سىلكىپ تاستاپ،
– ءاي، دەدىم، (500 مىڭ تەڭگە وڭاي ما، ءىشىمدى كۇيدىرىپ بارادى) – بۇل نە قىلعانىڭ قاعىنىپ. «باسسىز ءۇيدىڭ ءيتى قۇتىرادى» دەگەن. بەس بالانى قالاي اسىرايمىز دەپ جانتالاسىپ جۇرگەندە، پاتەر اقى دا كەلىپ قالعاندا، نەسيگە پيدجاك الىپ نە كورىندى ساعان؟ باعاسىنا قارامايسىڭ با، الدىمەن؟ المايسىڭ! قايتا اپارىپ تاپسىراسىڭ! سەنى جەلىكتىرىپ جۇرگەن كىم ءوزى؟.
بايقايمىن اينا الدىندا تۇرعان ايەلىم ميىعىنان كۇلىپ قويادى. ءسوزىمدى جىرىنا قىستىراتىن ەمەس. ءبىر كەزدە پيدجاگىنىڭ تۇيمەسىن، اتتىڭ ايىلىن تارتقانداي شىرەنە تارتىپ سالدى دا، وقتى كوزىمەن مەنى ءبىر اتىپ، سويلەپ كەتتى.
– نە، مەنىڭ اناۋ مينيستر قىزدان ءبىر جەرىم كەم بە؟ كيەمىن مەندە. ونى «Forbes» جۋرنالىنىڭ مۇقاباسىنا شىعىپتى دەپ ەل شۋلاپ ءجۇر. تاپ وسىنداي پيدجاك كيگەن كورىنەدى. ءبىراق ونىكى وريگينال. باعاسىن ايتساڭشى، باعاسىن....
– ءاي، «تەڭ تەڭىمەن، تەزەك قابىمەن» دەگەن. ونىڭ ايلىعىمەن، سەنىڭ شايلىعىڭ تەڭ بە؟ 
– ويباي ماعان ەندى وسى كيىمدى دە كوپسىندىڭ بە؟ (ايەلىم كوزى اعارىپ جىلاپ جىبەردى). 
– ەندى، ول قىز... تو ەست مينيستر،... ءبىر كەزدە پرەزيدەنت بولۋعا تالپىنعان قارت كوممۋنيستىڭ قىزى. اقشا دەگەن ۇيىلگەن شومەلەدەي كوپ. سوسىن الەمدىك برەندتەردىڭ كۇندە بىرەۋىن كيسە دە ەركى.
ءسوزىم جاقسى اسەر ەتكەن بولۋى كەرەك ايەلىم قايتادان كوڭىلدەنە باستادى. 
– شىركىن، بايلار ءبىر كيگەن كيىمىن ەكىنشى قايتارا كيمەيدى دەيدى عوي. ەسكى - قۇسقىلارىن نە ىستەيدى ەكەن، ءا؟ دەنە تۇرقى دا ماعان كەلىڭكىرەيتىن سەكىلدى مينيستر قىزدىڭ. الەۋمەتتىك جەلىدەن تاۋىپ الىپ، «ەسكى كيىمدەرىڭ بولسا ماعان بەرشى؟» دەپ جازىپ جىبەرسەم بە ەكەن؟
– ءيا، ول ساعان «كومپىسكۇل، ءبىر كيىپ تاستاعان كيىمدەرىمدى الىپ كەت، ىلعي ايتقانىمىزعا كونىپ جۇرسىڭدەر عوي» دەپ شاقىرايىن دەپ جاتىر دەگەن. ودان دا، سونداي اتتى كۇن تۋىپ جاتسا، ءمادينا حانىم، بەس بالامەن جەركەپەدە جاتىرمىز، كومەك قولىڭدى سوز، ولتىرمەسەڭ دەمەيسىڭ بە، كونبىسكۇل – اۋ!
– ءبىزدىڭ بالا تۋۋدان قولىمىز تيمەيدى عوي. ايتپەسە...
– ايتپەسە نە، ءبارىن قىرىپ تاستايتىن با ەدىڭ؟ 
– سەندە قىجىرتىپ وتىراسىڭ ىلعي، قايتا كوتەرمەلەۋدىڭ ورنىنا. شىركىن، ءبىزدىڭ مينيستر قانداي تاماقتى ءسۇيسىنىپ ىشەدى ەكەن، ءا؟ قاسىندا وتىرىپ، تىم قۇرىسا سارقىتىن جەپ كورەر مە ەدى؟ 
– بالالاردىڭ 16 مىڭ تەڭگە جاردەماقىسى قولىڭا تيگەن كۇنى، شىپ - شىرعاسىن شىعارماي ءمينيسترىڭدى تۇستەندىرىپ جىبەرمەيسىڭ بە ودان دا؟ سوندا كورەسىڭ عوي، نەگە تابەتى تارتاتىنىن!
– قويشى سەندە قايداعىنى ايتپاي. ول دا جەتىسىپ ءجۇر دەيسىڭ بە؟ شارۋاسى كوپ قوي، ايتپەسە، (باس بارماعىن مايىستىردى) مىناۋ دەگەن جىگىتكە كۇيەۋگە شىعىپ، بالاسىن تۋىپ ۇيىندە وتىرار ەدى عوي. قايتەيىن ەندى. ويلاعانى ءبىزدىڭ قامىمىز. بايقاۋىمشا سوڭعى ۋاقىتتا تىم اۋرۋشاڭ بولىپ كەتتى ءوزى. استانانىڭ ايازى مەن بورانى جاقپاي جۇرمە ەكەن، ءا؟ الدە، اياعىنان سىز ءوتىپ....
وسى جەردە شىدامىم تاۋسىلىپ ءسوزىن ءبولىپ جىبەردىم.
– ءاي، «اتتىعا ەرەمىن دەپ، جاياۋدىڭ تاڭى ايىرىلىپتى» دەگەن بار. وسى سەنىكى نە جەلىك؟ قيالعا بەرىلىپ بولساڭ، بالالارعا قارا. ولاردىڭ جىرتىق كيىمدەرى بولسا جاما. شاماڭا قارا. سەنىڭ 500 مىڭعا العان پيدجاگىڭ، ءبىزدىڭ وتباسىعا تاماق بولمايدى. كوزىن قۇرت!
ايەلىمنىڭ كوزى شاراسىنان شىعىپ كەتتى.
– ويباي، قايداعى 500 مىڭدى ايتىپ وتىرسىڭ؟ سەن مينيستر قىزدىڭ پيدجاگىمەن شاتاستىرىپ وتىرعاننان ساۋمىسىڭ؟
– ۇستىڭدەگى كيىمنىڭ باعاسىن ايتام.
ايەلىم، تىرق - تىرق ەتىپ كۇلدى - اي كەپ.
– ءوي، سورلى - اۋ، بازارداعى كيىم ولشەپ ساتاتىن جەردەن 500 تەڭگەگە الا سالعام، كەشە. اناۋ، ءمينيسترىمىزدىڭ پيدجاگىنەن اۋماي تۇرعاسىن. ايەلدەر قاۋىمى سوڭعى مودا دەپ شۋلاپ جاتىر عوي، ايتەۋىر. بولماسام دا ۇقساپ باعايىن دەپ... كوپ بالالى انالارعا جەڭىلدىكپەن بەرىپ جاتىرمىن دەپ ساۋداگەر دە قويمادى ءبىر جاعى. 
جالما - جان ايەلىمنىڭ پيدجاگىنىڭ جەلكەسىنە جابىستىم. قارا فلوماستەرمەن 500 تەڭگە دەپ جازىلىپ تۇر ەكەن. 500 مىڭ بولسا نە ىستەر ەم؟ ءوز كوزىمە ءوزىم سەنبەي قايتا قارادىم. 500 تەڭگە! ۋح! قۋانعانىمنان ايەلىمنىڭ بەتىنەن ءشوپ ەتكىزدىم.

ناعاشىباي قابىلبەك،

«قازاقستان ءداۋىرى» گازەتىنەن