ءبىلىم بەرۋدى باسقارۋ ورگاندارى جۇيەسىنىڭ دۇرىس ۇيىمداستىرىلۋى – ءبىلىم بەرۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدىڭ ماڭىزدى شارتتارىنىڭ ءبىرى.
ساراپشىلار اۋداندىق، قالالىق جانە وبلىستىق ءبىلىم باسقارمالارىنىڭ ءوزارا بايلانىسى مەن جۇمىس جۇرگىزۋ جۇيەسىندەگى كەمشىلىكتەر تۋرالى ۇزاق ۋاقىت بويى ايتىپ كەلەدى.
پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ءتيىستى زاڭ قابىلداندى. ەندى 2021 جىلدان باستاپ اۋداندىق جانە قالالىق ءبىلىم بەرۋ بولىمدەرىن قارجىلاندىرۋ جانە باسقارۋ قۇزىرەتى وبلىستىق ءبىلىم بەرۋ باسقارمالارىنا بەرىلەدى، ياعني بۇل مەكتەپتەر مەن بالاباقشالارعا دا قاتىستى. بۇل – جالپى ءبىلىم بەرۋ سالاسى ءۇشىن وتە ماڭىزدى قادام.
حالىقارالىق زەرتتەۋلەر ايماقتارداعى ءبىلىم ساپاسىنىڭ ءارتۇرلى ەكەنىن كورسەتتى. ەلىمىزدە ءبىرىڭعاي نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەر، ءبىرىڭعاي ستاندارتتار مەن تالاپتار بولعانىنىڭ وزىندە وڭىرلەردەگى ءبىلىم ساپاسىنداعى ايىرماشىلىق 2 جىلدان اسادى.
ەگەر ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىن قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىنە كوز جۇگىرتسەك، وندا دا ءبىر وبلىس ىشىندە ديسپروپورسيانى بايقاۋعا بولادى.
بۇل، اسىرەسە، مەكتەپتەردى جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىنداۋ، وقۋلىقتارمەن قامتاماسىز ەتۋ، جوندەۋ جۇمىستارى مەن جاڭا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىن سالۋ كەزىندە بايقالادى.
بۇگىنگى جاعداي مىناداي: مەكتەپتەر مەن بالاباقشالار اۋداندىق جانە قالالىق ءبىلىم بەرۋ بولىمدەرىنە باعىنادى، ال ءبىلىم بولىمدەرى ءوز كەزەگىندە اۋداندىق نەمەسە قالالىق اكىمدىكتەرگە باعىنىشتى.
ونداعى باسشىلار اۋدان نەمەسە قالا اكىمدەرىنىڭ شەشىمى بويىنشا جۇمىسقا تۇرادى، قىزمەتتەن بوساتىلادى جانە مەكەمەلەر قارجىلاندىرىلادى. ال وبلىستىق ءبىلىم بەرۋ باسقارمالارىنىڭ زاڭدى تۇردە جانە ءىس جۇزىندە دە ەشبىر قارجىلاي، اكىمشىلىك قۇزىرەتى بولماعاندىقتان مەكتەپتەر مەن بالاباقشالاردىڭ دامۋىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتپەيدى.
وبلىستىق باسقارمالاردىڭ قۇزىرەتىندە كوللەدجدەر، دارىندى بالالارعا جانە ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار بالالارعا ارنالعان 5-10 مەكتەپ، بالالار ءۇيى، پمپك بار. بۇل باسقارمالار وڭىرلەردەگى اكىمدەرگە باعىنادى، اكىمدىكتەردەن قارجىلاندىرىلادى. سايكەسىنشە، باسشىلارىن دا وبلىس اكىمدەرى تاعايىندايدى.
ءبىلىم سالاسىنداعى مۇنداي باسقارۋ جۇيەسى كەرى بايلانىسقا، ءبىلىم سالاسىنداعى ساياساتتىڭ ءتيىمدى يمپلەمەنتاسياسىنا كەدەرگى كەلتىرەدى. ناتيجەسىندە قارجىلاندىرۋ بويىنشا سايكەسسىزدىكتەر كەزدەسەدى، جوندەۋ جۇمىستارىنا، اپاتتى جاعدايلاردا، كادرلىق ماسەلەلەرگە قاتىستى كەرى اسەرىن تيگىزەدى. ءبىلىم باسقارلامالارى اكىمدىكتەرگە باعىناتىن مەكتەپتەر مەن بالاباقشالارعا ءىس جۇزىندە اسەر ەتە المايتىنىن اشىق ايتۋ كەرەك.
ال ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى ءوز كەزەگىندە ولارعا تەك جاناما تۇردە، مجبس، وقۋ باعدارلامالارى مەن نقا ارقىلى ىقپال ەتە الادى. سوندىقتان ەندى مەكتەپتەر مەن بالاباقشالار وبلىستا ءبىر ورتالىقتان عانا باسقارىلسا، قارجىلاندىرۋدى تەڭەستىرۋ جانە ارتتىرۋ ماسەلەلەرى كەشەندى تۇردە شەشىلەتىن بولادى.
بۇل شاعىن بيۋدجەتى تەك ەڭبەكاقى تولەۋ قورىنا عانا جەتەتىن اۋداندار ءۇشىن دە وتە قولايلى بولادى. بۇل – جاقىن ارادا جۇيەمىزدى الدەقايدا ءتيىمدى ەتەتىن ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى قاجەت شەشىم.
مينيسترلىك پەن ءبىلىم باسقارمالارى اراسىنداعى ءوزارا بايلانىستا دا ءبىرقاتار ماسەلەلەر بار ەكەنى جاسىرىن ەمەس. بۇل دا – اكىمشىلىك جانە ۇيىمداستىرۋشىلىق باعىنىستىلىقتىڭ بولماۋىنىڭ اسەرى.
ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى تاراپىنان باسقارمالار قىزمەتىن ادىستەمەلىك ۇيلەستىرۋ جونىندەگى «ءبىلىم تۋرالى» زاڭدا كورسەتىلگەن قۇزىرەت – بۇل ماسەلەلەردى شەشۋگە مۇمكىندىك بەرمەيتىنى انىق.
بۇل رەتتە قولدانىستاعى ۇيىمداستىرۋشىلىق جانە قارجى جۇيەسى بويىنشا مينيسترلىكتىڭ 20 مىڭعا جۋىق ۇيىمدى ءتيىمدى باسقارۋى ازىرشە مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك.
بۇل جاعداي جان باسىنا قارجىلاندىرۋدى كەزەڭ-كەزەڭمەن ەنگىزگەننەن كەيىن، بۋحگالتەريا، ساتىپ الۋ جانە تاعى باسقا جۇمىستى سيفرلاندىرعاننان كەيىن، ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى جانىنداعى كورپوراتيۆتىك باسقارۋ ورگاندارىن ەنگىزگىپ، باسقا دا شارالاردى قولدانعاننان كەيىن عانا وزگەرەدى.
ازىرشە بىزگە ءبىلىم بولىمدەرىن وبلىستىق باسقارمالارعا بەرۋدى دۇرىس ۇيىمداستىرۋ، ءتيىمدى كونفيگۋراسيا مەن ولاردىڭ ءوزارا ءىس-قيمىل جۇيەسىن رەتكە كەلتىرۋ قاجەت.
ءبىز وبلىستىق باسقارمالار مەن قالالىق/اۋداندىق ءبىلىم بولىمدەرىنىڭ باسشىلارىن تاعايىنداۋ بارىسىندا ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىمەن كەلىسىلۋ بويىنشا نورمالاردى ەنگىزۋگە باستاما جاسادىق. سونداي-اق لاۋازىمدى تۇلعالارعا قويىلاتىن بىلىكتىلىك تالاپتارىن دا قالىپتاستىرامىز.
ءبىلىم بولىمدەرى مەن باسقارمالارىنىڭ باسشىسى قىزمەتىنە ءبىلىم سالاسىندا تاجىريبەسى بار جانە قۇزىرەتى جەتكىلىكتى ادامدار تاعايىندالاتىنداي ەتۋىمىز كەرەك. سوڭعى جىلدارى بۇل لاۋازىمدارعا ءبىلىم سالاسىنا قاتىسى جوق ادامداردى تاعايىنداۋ فاكتىلەرى ءجيى كەزدەستى، وعان جول بەرمەۋىمىز كەرەك.
وسىلايشا، اۋداندىق ءبىلىم بولىمدەرى مەن قالالىق ءبىلىم باسقارمالارى باسشىلارىن تاعايىنداۋ جانە جۇمىستان بوساتۋ ماسەلەلەرىنىڭ بعم-مەن كەلىسىلۋى جونىندەگى نورماسى؛ ءبىرىڭعاي بىلىكتىلىك تالاپتارىن قالىپتاستىرۋ جانە قالالىق ءبىلىم باسقارمالارى مەن اۋداندىق ءبىلىم بولىمدەرىنىڭ باسشىلىعىنا تاجىريبەلى مامانداردى تارتۋ؛ ديرەكتورلاردى تاعايىنداۋ جۇيەسىن وزگەرتۋ، ولاردى اتتەستاتتاۋ جانە روتاسيالاۋ ينستيتۋتىن ەنگىزۋ؛ دەربەستەندىرىلگەن جانە جان باسىنا شاققانداعى قارجىلاندىرۋ جۇيەسىنە اۋىستىرۋ؛ باسقارۋ جۇيەسىن وزگەرتۋ جانە ءبىلىم بەرۋ بولىمدەرىن مەكتەپتەر مەن بالاباقشالارىمەن قوسا وبلىستىق دەڭگەيگە بەرۋ ماسەلەسى جالپى جۇيەنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا سەپ بولادى.
ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ
پىكىر قالدىرۋ