قازاننىڭ 21-24 كۇندەرى ارالىعىندا جەر جانناتى جەتىسۋدا قازاقتىڭ ۇلى اقىنى، جىراۋ، جىرشى ءسۇيىنباي ارون ۇلىنىڭ تۋعانىنا 200 جىل تولۋىنا وراي ءدۇبىرلى توي وتكەنى ءدۇيىم جۇرتقا ءمالىم. تالدىقورعان قالاسىندا اقىن رۋحىن اسقاقتاتقان حالىقارالىق ايتىس، الماتىداعى جامبىل اتىنداعى فيلورمونيادا ءسۇيىنباي مۇراسىن زەرتتەۋگە ارنالعان عىلىمي كونفەرەنسيا، ۇزىناعاشتا جىرشى-تەرمەشىلەردىڭ رەسپۋبليكالىق بايقاۋى ءوتتى. قازاننىڭ 24 كۇنى جىراۋدىڭ تۋعان اۋىلى قاراقىستاقتاعى ارنايى اللەيادا اقىن ەسكەرتكىشىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى بولدى. ءسۇيىنباي ارون ۇلىنىڭ 200 جىلدىق تويىنا قىرعىز رەسپۋبليكاسى، گەرمانيا، جاپونيا، تۇركيا مەملەكەتتەرىنەن قوناقتار قاتىسىپ، قازاق دەگەن ۇلى ەلدىڭ ءداستۇر-سالتىن تاماشالاپ، ءان-جىرىنا سۋسىنداۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى. ءبىزدىڭ ءجۋرناليسىمىز دە جاپونيالىق قوناقتارمەن بىرگە جەتىسۋداعى ءدۇبىرلى تويعا قاتىسقان ەدى. ماتەريالعا نازار اۋدارىڭىزدار:
«ۇلتتىق تاعام — ۇلت مادەنيەتىنىڭ اسا كورنەكتى سيمۆولى» دەپ ەسەپتەيدى، جاپون ەلى. ءيا، اسىنا قاراپ، ۇلتىن تانيمىز. قازاقتىڭ پەيىلىنە ساي قوناعىنا جايعان داستارحانى كەڭ بولسا، بۇل ەجەلگى كوشپەندى حالىقتىڭ ۇلان-بايتاق دالانى مەكەن ەتۋىمەن دە بايلانىستى بولار. ءسۇيىنباي ارون ۇلىنىڭ 200 جىلدىق تويىنا ارنايى قاتىسقان جاپون جاستارى ەڭ الدىمەن قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىنا تاڭدانىپ، تامسانۋمەن بولدى. اس اتاسى — نان دەمەكشى، اقىن رۋحىنا باعىشتالعان اسقا جايىلعان كەڭ داستارحانداعى ۇيمە باۋىرساقتارعا جاپون ورەندەرى قىزىعۋشىلىقپەن قارادى.
توكيو شەت تىلدەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى ءۇشىن بۇنداي ۇلان-اسىر توي بۇعان دەيىن ەشبىر ەلدە كورمەگەن اۋقىمدى شارا ەكەن. «وسىنداي بۇكىل ەل بولىپ، حالىق بولىپ قاتىسقان دۇركىرەگەن تويدى ەشقاشان كورگەن ەمەسپىن. بارىنەن دە قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىن ايتساڭشى؟ اقكوڭىل قازاق ەلىنىڭ قوناقجايلىق پەيىلىنە ريزا بولدىم. مارتتىك، جومارتتىق قازاق ۇلتىنىڭ باستى ەرەكشەلىگى جانە ارتىقشىلىعى دەپ ءتۇسىندىم. قازاقتىڭ قوناقجايلىعىنا، جان-دۇنيەسىنىڭ تەرەڭدىگىنە ريزامىز» دەيدى، توكيو شەت تىلدەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 3 كۋرس ستۋدەنتى سۋتو يۋيچيروۋ.
قاراقىستاق اۋىلىندا وتكىزىلگەن استان كەيىن بايگە، جورعانى تاماشالاۋ ءۇشىن كوكباستاۋ يپپودرومىنا بارعان ەدىك. جوتا ۇستىنە قاز-قاتار تىزىلگەن كيىز ۇيلەر شەت ەلدىك قوناقتاردى بار سان-سالتاناتىمەن قارسى الدى. جاپونيالىق قوناقتار ىلە اۋدانى تىككەن كيىز ۇيدەن دە ءدام تاتتى. ىلە ءوڭىرىنىڭ ونەرپازدارى اۋەلەتە سالعان قازاقتىڭ ءان-جىرى جاپون جاستارىن ءتانتى ەتتى. ىلە اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى داۋرەن ءجۇنىسوۆ شەت ەلدىك قوناقتارعا جەتىسۋ جايىندا ماعلۇمات بەرىپ، ىلە ءوڭىرىنىڭ تىنىس-تىرشىلىگى جايىندا اڭگىمەلەدى.
ۇلتتىق تاعامداردىڭ نەبىر ءتۇرى سامساپ تۇرعان اق داستارحان بەس جۇلدىزدى ءقوناقۇي مەيرامحانالىرىنىڭ دا اس ءمازىرىن قامتىپتى. قۇرت، ىرىمشىكتىڭ ون شاقتى تۇرىنەن ءدام تاتقان شەت ەلدىكتەر قازاق تاعامدارىن سۋرەتكە ءتۇسىرىپ جاتتى. باس اس قۋىرداق پەن پالاۋعا قىزىققانى سونشا ارتىنان كيىز ءۇي سىرتىنداعى شاتىرعا بارىپ، اسپاز اعايمەن تىلدەسۋگە نيەت ءبىلدىردى.
قۋىرداقتى تويعا ارناپ دايىنداعان رەسپۋبليكاعا تانىمال اسپاز مۇحيت تىنىباي ەكەن. بارلىعى 56 ءتۇرلى تاعامدى بابىمەن ازىرلەيتىن اعامىز سالاتتاردىڭ 17 ءتۇرىن جاساي الادى. «شەت ەلدىك مەكەمەلەردەن ۇنەمى شاقىرتۋ الامىن، قانداي جيىن بولسا دا ماعان قازاق تاعامدارىن ازىرلەۋ جونىندەگى تاپسىرىستار ءتۇسىپ جاتادى. اتا-بابالارىمىزدان جەتكەن تاعام تۇرلەرىن تانىستىرۋ ماقساتىندا دۇنيەجۇزىنىڭ 21 مەملەكەتىن ارالاپ شىقتىم» دەگەن مۇحيت تىنىباي قانداي استى بولسا دا اسىقپاي، بابىمەن ءپىسىرۋ كەرەكتىگىن ايتتى. اسپازشىنىڭ قۋىرداعىنا قىزىققان شەت ەلدىكتەر مۇحيت اعانى قازانىمەن قوسا سۋرەتكە ءتۇسىرىپ جاتتى. وسىلايشا كيىز ءۇي مەن قازاقتىڭ شىنايى ءومىرىن كورگەن شەت ەلدىكتەر ۇلتىمىزدىڭ ۇلاعاتىن ۇققانداي ەدى. ءيا، داستارحان باسىندا الىس-جاقىننىڭ باسىن قوسقان قازاق ەلى قۇت-بەركەسىنەن ارىلماسىن!
شارافات جىلقىبايەۆا
پىكىر قالدىرۋ