Naýryz toıy Shyńjańda bastalyp ketti

/uploads/thumbnail/20170708223128781_small.jpg

Meshin jylǵy Naýryzdy Shyńjań boıynsha Ór Tekes eli aldymen toılady, bul – osy aýdanda ulystyń uly kúni – Naýryz merekesiniń 25 ret toılanýy. Naýryz kójeden 250 adam dám tatty, keshki Naýryz kónsertin 2 myńǵa jýyq kórermen tamashalady, kónserttiń óresi joǵary boldy. Osy jaǵynan alǵanda, bul aýdan ózge aýdan, qalalarǵa úlgi kórsetti, - dep habarlaıdy «Qamshy» portaly «Aqjol» gazetine silteme jasap.

Naýryz aıy kirip, jer-ana býsanyp, bereke-birliktiń asy ــ naýryz kóje ishetin, «Eski jyl, esirke, jańa jyl, jarylqa» dep, Jaratqannan jaqsylyq tileıtin, qytymyr qystyń yzǵary qaıtqan, tórt túlik mal tóldep, el qydyryp kóje ishetin mezgil keldi. Osyndaı tamasha sátte Mońǵolkúre aýdany, Tulpar mekeninde Naýryz merekesi asa dabyraly toılandy.

Osy kúni tústen buryn aýdannyń jer–jerinen jınalǵan qaýym Mońǵolkúre qonaq saraıynyń mereke zalynda Naýryz taǵamynan dám tatty. Aýdandyq halyq isteri mekemesiniń qyzmetkeri Allajar Senbaıuly aýdannyń bir jyldan bergi tabystaryn qysqasha tanystyryp ótti. Aqsaqaldardan aýdandyq silám dini qoǵamynyń burynǵy tóraǵasy Manap Aıdarqanuly men Sarqoby aýylynyń burynǵy aýyl bastyǵy Rıza Boranshaıuly bata berip, aýdan halqynyń yntymaǵy jarasyp, turmystarynyń tipti de baı-baqytty bola túsýine tileýlestik bildirdi. Kópshilik tamaqtana otyryp jas ánshi Orazbaı Jetenuly qatarly ónerpazdardyń án, kúı, termelerinen lázzat aldy.
Keshke qaraı ár ult kórermenderi merekelik kıimderin kıip, aýdandyq denetárbıe saraıyna qaraı aǵyldy. Buryn 600 kisilik klýb tarlyq etip, sharýalardyń Naýryz kónsertin kórý oraıy az bolyp kelgen. Endi mine, Naýryz kónsertiniń saltanatty úlken saraıda ótetininen aldyn ala habar tapqan jurtshylyq óte mol boldy. Aýdan ortalyǵynyń shyǵysynda, Úlken Qonaqaı ózeniniń batys jaǵalaýynda ornalasqan denetárbıe saraıy aıbattanyp tur. Bir jarym myń kisilik oryndyǵy bar, astyńǵy ashyq alańqysyna da jyljymaly oryndyq tizilgen saraıǵa, tik turǵan qaýymdy qosqanda, 2 myńdaı kórermen jınaldy. Denetárbıe saraıynyń tynysty da sáýletti bolǵanyna qosa, sahnanyń eki búıirine aq ordadaı eki kıiz úıdiń ornalastyrylýy – qala mádenıeti men sahara mádenıetin ushtastyryp, dástúrli mádenıetin ulyqtaǵan eldiń bıik eńsesin ańǵartyp turdy. Kilem, syrmaq tóselip, uzynnan-uzaq eki qatar alasa ústel qoıylyp, ústelge tary, talqan, qurt, maı, baýyrsaq sıaqty ulttyq taǵamdar tizildi. Ústel basynan kımeshekti ájeler men oqaly ton, aq qalpaq kıgen atalar oryn aldy. Osy kórinis kıiz úımen ushtasyp, mereke saltanatyn asyrdy.

Naýryz saýyq keshin tanymal júrgizýshiler Dabyr Ábdildauly men Arzygúl Qaıyńbekqyzy júrgizdi. Saýyq keshi Mońǵolkúre aýdandyq oıyn-saýyq úıirmesiniń 80 kisilik orkestriniń oryndaýyndaǵy Túrkeshtiń kúıi «Kóńil asharmen» bastalyp, shyǵandaǵan dombyra úni tutas alańdy siltideı tyndyrdy. İle-shala 6 kisilik bı «Syr bıke» oryndaldy. Osydan soń «Qan táńirim», «Jas týraly», «Naýryzym» án-termeleri shyrqaldy. Árbir kónsert nómirine laıyqtalǵan sahna artyndaǵy LED ekranyndaǵy tunyq ta jarasymdy, baı mazmundy kórinister kónserttiń deńgeıin joǵarylata tústi. Ásirese, otardyń sal-serileri kıiz úıden shyǵyp, oıyn-saýyq úıirmesiniń ártısteri sahnanyń ústińgi jaǵynan shyǵyp, «Elim Quljada-aı» ánin aıtyp, sońynda sahna ústinde emirene qosylǵany, artqy kórinistegi qazaq malshylary mekendep kelgen jer jannatyndaı kórkem mekenniń kórinisi, merekelik qımyl kórinisi, kıiz úı mádenıeti kórinisi minsiz qaýyshyp, qala ishi saharaǵa aınalyp ketkendeı, denetárbıe saraıyndaǵy kórermen jaılaý tósine kóship shyqqandaı áser berdi. Dál osy kórinis basqa ult kórermenderin de súıindirip, qazaq halqynyń sal-seriligin, tabıǵatpen etene qatynasyn, japa-mashaqatqa moıymaıtyn eńbekshildigin tanytty.

Taǵy bir rette Dabyr Ábdildauly shyǵystyń mádenıet dińgekteriniń biri dep ataýǵa laıyq, İleden shyqqan áıgili kúıshi Átiqan Isaulyn tilge alyp, aldyńǵy qatarda otyrǵan qarıalardyń qataryna kelip jaıǵasyp, bir qarıadan Átiqan Isaulyn qysqasha tanystyryp berýdi ótindi. Atamyz: «Átiqan Isauly ــ Ór Tekestiń Aǵaıaz ańǵarynda 1900 jyly týǵan, 1973 jyly qaıtys bolǵan shertpe kúıdiń sheberi, óz dáýirinde 100-den astam kúı shyǵarǵan», ــ dep qysqasha tanystyrý jasady. Osydan soń 8 jastaǵy baladan 80 jasqa deıingi qarıalardyń dombyra ustaıtyndarynyń Átiqan Isauly­nyń kúılerin úzbeı shertip, jalǵastyryp kele jatqanyn beıneleıtin alqaly top sahna tórine kóterilip, áńgimelesý túrinen bastap Átiqan Isaulynyń «Besqaraǵaı» kúıin asqaqtata oryndady. Kónsert sońyna taman tanymal ánshi Aqymetjan Rábijanuly «Qara kózim», «Qos kúreń», «Keshiktiń nege?» degen úsh ándi oryndap, kórermen qaýymnyń erekshe yqylasyna bólendi, jańadan tanylyp kele jatqan ánshi Anargúl Senbekqyzy úkili Ybyraıdyń áni «Gákkýdi» naqyshyna keltire oryndap, zor qurmetke bólendi. Aýdandyq partkom úgit bóliminiń, aýdandyq mádenıet -denetárbıe mekemesiniń, aýdandyq halyq isteri mekemesiniń jaýapty bolýynda ótkizilgen kónsert keshi eki saǵattan astam jalǵasyp, «Ór Tekes ــ keń dalam» ánimen shymyldyǵyn japty.
Aýdan basshylarynan Qýashtaı Qazybekuly, Ýań Peıjáý, Tańsaqar Baǵynuly, Iań Iuıshýan, Gaý Ýı, Nuráli Tolymbekuly, Lı Sháńchán, Joldybaı Jyrǵalbaıuly, Raqym Ámireuly, Jańabek Tursynqazyuly, Janbolat Bátenuly qatarlylar ár ult kórermenderimen birge Naýryz kónsertin tamashalady.

 

Senbek Áýesqanuly

Qytaı Halyq Respýblıkasynyń  Shyńjań avtonomıasy İle oblysy Mońǵolkúre aýdany

 

 

 

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar